Một góc hồ chứa nước Am Chúa tại xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa - Ảnh: V.T.NGÂN

Ngày 21-5, lãnh đạo các cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa cho biết UBND tỉnh vừa giao Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa tiếp tục kiểm tra, đôn đốc UBND huyện Diên Khánh, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Khánh Hòa "xử lý nghiêm các trường hợp hộ dân vi phạm, yêu cầu tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép, khôi phục lại hiện trạng ban đầu phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi trước ngày 25-5-2022".

Hồ chứa nước Am Chúa nằm ở vùng thượng nguồn, thuộc xã Diên Điền, huyện Diên Khánh (tỉnh Khánh Hòa). Vào mùa mưa lũ, nước xả từ hồ này đổ về nhiều khu vực dân cư của huyện Diên Khánh và TP Nha Trang.

Tình trạng một số hộ dân tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, san ủi đất rừng thuộc hành lang bảo vệ an toàn hồ chứa nước Am Chúa để xây dựng các công trình, nhà ở, hồ, mương trái pháp luật, kể cả xây trong phạm vi bảo vệ vùng phụ cận hạ lưu đập của hồ, theo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa là vi phạm các quy định pháp luật về đất đai, bảo vệ phát triển rừng và quy định về hành lang an toàn hồ đập.

Việc vi phạm về đất đai, mua bán đất rừng thuộc hành lang bảo vệ hồ Am Chúa, đã được cư dân địa phương phản ánh, đề nghị "dẹp loạn" sau khi có nhiều người ở các nơi khác, cả từ TP Nha Trang, TP.HCM… đến mua gom đất rừng; san ủi, đào, đắp hồ, mương, xây dựng trái phép hàng loạt nhà ở, công trình trên đất rừng đó một cách công khai, kéo dài.

Tình trạng ấy diễn ra gia tăng kể từ trước khi Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa xem xét về quy hoạch tỉnh và thông báo kết luận vào ngày 18-4-2022. Trong đó có kết luận "đồng ý bổ sung quy hoạch kết nối giao thông từ Tháp Bà Ponagar (TP Nha Trang) đến Am Chúa (huyện Diên Khánh)" và được cho đó là "nhằm phát huy, khai thác được giá trị văn hóa, kết nối du lịch của tuyến đường di sản này".

Một khu vực thuộc đất rừng đã bị san ủi, xây dựng công trình tại khu vực hồ chứa nước Am Chúa, ở xã Diên Điền, huyện Diên Khánh (Khánh Hòa) - Ảnh: V.T.NGÂN

Theo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Khánh Hòa, từ năm 2020 - 2021 có một số hộ, kể cả ở TP Nha Trang và TP.HCM, đã được Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất rừng sản xuất tại khu vực Am Chúa. Trong đó, có "chồng lấn" tổng cộng hơn 46,35ha đất rừng thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình hồ chứa nước Am Chúa.

Về các trường hợp vi phạm hành lang bảo vệ an toàn hồ Am Chúa, theo UBND huyện Diên Khánh, tháng 11-2021, UBND xã Diên Điền báo cáo có 5 trường hợp vi phạm đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất rừng sản xuất, có tổng diện tích hơn 11,53ha đất rừng sản xuất.

Tất cả các trường hợp vi phạm trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn hồ chứa nước Am Chúa đã bị xử phạt vi phạm hành chính đều bị buộc "khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm".

Thế nhưng, quá các thời hạn cam kết của người vi phạm và thời hạn chỉ đạo phải hoàn thành biện pháp "kiên quyết xử lý" đó của UBND huyện Diên Khánh (trước ngày 2-3-2022), kể cả thời hạn đề nghị hoàn thành "kiên quyết xử lý dứt điểm" của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa (trước ngày 15-4-2022), tất cả các trường hợp vi phạm vẫn được "đung đưa", kéo dài việc chấp hành thực hiện biện pháp bắt buộc khắc phục hậu quả theo quy định xử phạt vi phạm hành chính đã nêu.