Bị cáo Nguyễn Đức Kiên (bìa phải) và các đồng phạm nghe tòa tuyên án - Ảnh: Ng.Khánh

Hội đồng xét xử (HĐXX) chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Lê Vũ Kỳ, tuyên giảm từ 5 năm tù xuống còn 4 năm tù vì bị cáo đã thành khẩn nhận tội từ giai đoạn điều tra.

Tòa bác kháng cáo của năm bị cáo còn lại, tuyên y án sơ thẩm.

Hành vi đặc biệt nghiêm trọng

Theo HĐXX, tại tòa Nguyễn Đức Kiên và người bào chữa cho rằng các công ty do “bầu” Kiên thành lập không kinh doanh trái phép vì đều hoạt động theo đúng quy định của Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư, Luật chứng khoán, Luật thương mại.

Tuy nhiên, HĐXX xác định các công ty này đều được thành lập hợp pháp nhưng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đều không có nội dung đăng ký mã ngành ủy thác đầu tư tài chính, buôn bán chứng khoán thay mặt người khác, các hoạt động dịch vụ tài chính khác chưa phân vào đâu.

Đối với hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài của Công ty Thiên Nam, tòa xác định từ năm 1995 Thiên Nam đã nhiều lần thay đổi người đại diện theo pháp luật nhưng không làm thủ tục đăng ký thay đổi là vi phạm pháp luật.

Về tội trốn thuế, tòa cho rằng bị cáo Nguyễn Đức Kiên là đại diện Công ty B&B lại ủy quyền cho bà Đặng Ngọc Lan (vợ ông Kiên) ký hợp đồng ủy quyền với bà Nguyễn Thúy Hương về kinh doanh vàng ghi sổ. Sau đó bà Nguyễn Thúy Hương lại ủy quyền cho “bầu” Kiên thực hiện giao dịch với chính Công ty B&B và với ACB.

Hành vi này vi phạm luật: người đại diện không được xác lập thực hiện các giao dịch dân sự với chính mình hoặc với người thứ ba mà mình cũng là người đại diện cho người đó.

Tòa cho rằng việc Công ty B&B sử dụng chứng từ phản ánh kết quả thực hiện hợp đồng giữa B&B với bà Hương vào việc kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp làm sai lệch số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2009 của B&B. Việc tòa án cấp sơ thẩm quy kết Nguyễn Đức Kiên phạm tội trốn thuế là có cơ sở.

Về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, HĐXX nhận định mặc dù 20 triệu cổ phần đang thế chấp tại ACB nhưng Nguyễn Đức Kiên vẫn chuyển nhượng cho Tập đoàn Hòa Phát, trong khi ACB không đồng ý giải tỏa số cổ phần này.

“Hành vi dùng thủ đoạn gian dối nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản 264 tỉ đồng của các bị cáo là phạm vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” - HĐXX phán.

Thao túng ngân hàng, gây ảnh hưởng xấu

Theo tòa, từ tháng 6-2011 đến tháng 9-2011, ACB ủy thác cho nhân viên gửi 718 tỉ đồng vào VietinBank chi nhánh Nhà Bè và chi nhánh TP.HCM. Đến nay toàn bộ số tiền này đã bị chiếm đoạt, vẫn chưa thu hồi được.

Theo HĐXX, Luật các tổ chức tín dụng năm 1997 (sửa đổi bổ sung năm 2004) và các văn bản liên quan, ngân hàng thương mại không có chức năng gửi tiền vào ngân hàng khác.

“Việc ACB gửi 718 tỉ đồng vào VietinBank để lấy chênh lệch đã làm thay đổi sự lưu thông bình thường của thị trường tiền gửi, ảnh hưởng đến quyền lợi của người gửi tiền, mức lãi suất bị thay đổi, gây ảnh hưởng đến chính sách quản lý của Nhà nước” - HĐXX nhận định.

Đánh giá tính chất, mức độ của vụ án, HĐXX cho rằng hành vi cố ý làm trái của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi phạm tội diễn ra trong một thời gian dài, việc ký kết các hợp đồng giữa các doanh nghiệp có liên quan với nhau đều do một mình Nguyễn Đức Kiên chỉ đạo.

Việc chuyển nhượng trái phiếu, cổ phiếu được thực hiện thông qua ACB và các ngân hàng vệ tinh như KienlongBank và VietBank, đều là các ngân hàng do Nguyễn Đức Kiên thao túng.

Tòa xác định hậu quả hành vi phạm tội của các bị cáo không chỉ gây thiệt hại cho hàng ngàn cổ đông của ACB mà còn ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện chính sách điều tiết, quản lý vĩ mô thông qua hoạt động kinh doanh tiền tệ của Nhà nước, ảnh hưởng đến sự vận hành và phát triển của nền kinh tế quốc dân. Với tính chất, mức độ hành vi đặc biệt nghiêm trọng của các bị cáo thì việc xét xử nghiêm minh là cần thiết.