Xung đột Israel - Hamas: Người ra mặt và kẻ giấu mặt

Tất nhiên, cũng có trách nhiệm của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã mấy lần giữ chức vụ này, tổng cộng tới 16 năm.

Đến trưa thứ ba 10-10, chiến sự vẫn tiếp diễn, chưa có dấu hiệu giảm bớt, và số người thiệt mạng đã gần 1.200 người.

Hamas ra tay

Có thể thấy Hamas trong vị thế tấn công còn IDF phòng thủ, mà phòng thủ diện địa trên một diện tích hơn 20.000km2, phải bảo vệ tới 9,7 triệu dân, trong tình hình "xôi đậu" (71% là người Do Thái), thì với chỉ 169.500 binh sĩ thường trực, sát bên là Dải Gaza rộng 365km2 với dân số chủ yếu là người Palestine đông đến 2,2 triệu người không phải lúc nào cũng "hiền hòa".

Các cuộc chiến tranh quy ước năm 1967 và 1973 cho thấy dàn quân, dàn vũ khí ra đánh nhau với Israel đều dễ thua. Chỉ hình thức du kích mà phe Hezbollah trong cuộc chiến Lebanon - Israel 34 ngày năm 2006 đã dùng mới có thể ngăn Israel chiến thắng. 

Song Lebanon cũng phải trả giá: Kỳ đó, Hezbollah mất khoảng 300 - 500 binh sĩ, tổn thất vật chất chính phủ Lebanon phải tái thiết khoảng 2,8 tỉ USD. Còn phía Israel tuy không thắng, song chỉ mất 117 binh sĩ, tổn thất phải tái thiết 1,6 tỉ USD, theo kênh Al Arabiya 15-7-2016.

Cũng theo Al Arabiya thì trong cuộc chiến đó, Hezbollah, vốn đã được huấn luyện và chuẩn bị tốt cho chiến thuật chiến tranh du kích, có được lợi thế quyết định là chọn địa điểm và thời điểm giao chiến. 

7 năm sau, tới phiên Hamas vận dụng kinh nghiệm này: Đem chiến tranh tới Israel bằng chiến thuật tiền pháo hậu xung vào khoảng 6g30 sáng 7-10 (giờ Israel) với hơn 5.000 tên lửa từ Dải Gaza bắn vào Israel trong vòng 20 phút (theo các nguồn tin Israel thì trên 3.000 trái).

Các vụ nổ đã được ghi nhận ở các khu vực xung quanh Dải Gaza và tại các thành phố ở đồng bằng Sharon bao gồm Gedera, Herzliyya, Tel Aviv và Ashkelon. Còi báo động không kích được kích hoạt ở Beer Sheva, Jerusalem, Rehovot, Rishon Lezion, và căn cứ không quân Palmachim. 

Không chỉ tấn công trên bộ, Hamas còn nổ súng vào các tàu thuyền của Israel ngoài khơi Dải Gaza. Đến tối, Hamas phóng một loạt khoảng 150 quả rocket về phía Israel, các vụ nổ được báo cáo ở Yavne, Givatayim, Bat Yam, Beit Dagan, Tel Aviv và Rishon Lezion.

Hamas gọi đó là chiến dịch "Cơn lũ Al-Aqsa", theo tên đền thờ Hồi giáo trên Núi Đền ở Jerusalem - địa điểm linh thiêng với cả đạo Do Thái và đạo Hồi trong thành phố cổ Jerusalem. 

Mohammed Deif, chỉ huy trong bóng tối của lực lượng vũ trang Hamas, tuyên bố rằng hoạt động này là hậu quả của việc Israel "xúc phạm" ngôi đền này, đồng thời kêu gọi "Người Hồi giáo ở khắp mọi nơi nổi lên tấn công". Nghĩa là, người Do Thái xúc phạm đền Al-Aqsa, thì Hamas phải trả thù bằng súng ống và tên lửa.

Một trong những vụ kinh hoàng nhất là cuộc thảm sát - được video quay lại - những người Israel đang vui vẻ khiêu vũ trong một lễ hội âm nhạc gần Dải Gaza. Ít nhất 260 thi thể đã được lực lượng cứu hộ tìm thấy. 

Đầu tiên, những người tham dự lễ hội kinh hoàng nhận ra có điều không ổn khi còi báo động không kích vang lên vào lúc bình minh. Những kẻ khủng bố Hamas sau đó cắt điện trước khi bắn tên lửa và nổ súng từ xe jeep mà họ lái vào địa điểm lễ hội, rồi rượt bắn những người tham dự đang cố bỏ chạy (The Iraqi News Agency - INA 8-10).

Kiếp nạn thứ 74 của ông Netanyahu?

Thủ tướng Netanyahu là nhân vật chủ trương "răng đổi răng, mắt đổi mắt". Cuộc đời sắp tròn 74 năm của ông (sinh ngày 21-10-1949) nổi bật những phản ứng kiểu này. Thành ra, ngay sau khi thủ đô Tel Aviv cùng các thành phố khác bị Hamas tấn công, ông đã đáp trả ngay bằng chiến dịch "Những thanh gươm sắt" do IDF đảm nhận. 

Trong tư duy người Do Thái, như được định nghĩa trong Kinh Thánh, từ ngữ "thanh gươm" mang ý nghĩa lớn hơn là một món vũ khí - đó là ẩn dụ về chiến tranh và công cụ của công lý thiêng liêng. "Vì lời của Đức Chúa Trời là lời sống và đầy năng lực, sắc bén hơn mọi gươm hai lưỡi, xuyên thấu, đến nỗi phân chia hồn với linh, khớp với tủy, xét đoán các tư tưởng, và ý định trong lòng người" (Hebrew 4:12).

Ông Netanyahu tuyên bố: "Chúng ta đang ở trong chiến tranh", và quân đội Israel đã đáp trả lập tức. Máy bay chiến đấu của IDF được cho là đã tấn công 17 vị trí quân sự và 4 trung tâm chỉ huy tác chiến của Hamas ở Gaza.

Trong số các địa điểm bị tấn công có tòa tháp Palestine 11 tầng ở trung tâm thành phố Gaza, nơi đặt các đài phát thanh của Hamas trên sân thượng - tòa nhà này sụp đổ ngay quả tên lửa đầu tiên.

Chỉ trong vòng đêm 7-10, rạng sáng 8-10, Israel đã tấn công tới 426 mục tiêu ở Dải Gaza. Thị trấn Beit Hanoun gần như bị san bằng bởi các cuộc không kích. Nhà thờ Hồi giáo Al-Amin Muhammad bị phá hủy. Các mục tiêu cũng bao gồm nhiều khu nhà ở, đường hầm, nhà của các quan chức Hamas và tháp Watan, nơi đóng vai trò trung tâm cung cấp Internet trong khu vực.

BBC News 8-10 tường thuật cơn thịnh nộ của ông Netanyahu: "Sáng thứ bảy, người dân ở Gaza đã ăn mừng sau khi Hamas bắn hàng nghìn quả tên lửa vào Israel và tiến hành các cuộc tấn công xuyên biên giới chết người". 

"Một ngày sau, cảnh tượng rất khác. Sau một đêm Israel pháo kích không ngừng, mọi người đều ở trong nhà. Các vụ nổ tiếp tục xảy ra suốt sáng chủ nhật. Âm thanh thật kinh hoàng. Những đám khói đen bao trùm các tòa nhà trên Dải Gaza". 

"Hamas cho biết 150 mục tiêu đã bị tấn công kể từ đêm qua, bao gồm các vị trí quân sự, nhà của các thủ lĩnh nhóm chiến binh, cũng như các ngân hàng do Hamas điều hành". Tất nhiên, cũng có tên bay đạn lạc: Israel tấn công hai bệnh viện, giết chết một tài xế xe cứu thương và một y tá. Một cuộc không kích khác của Israel giết chết 19 thành viên trong cùng một gia đình, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em.

Thế nhưng, Israel là một quốc gia theo thể chế Cộng hòa nghị viện, hết nhiệm kỳ lại bầu mới. Ông Netanyahu cũng phải trải qua các cuộc bầu cử quốc hội để được trao chức thủ tướng, như cuộc bầu cử ngày 1-11-2022 khi đảng Likud của ông giành được 32 ghế, liên minh với các đồng minh cực hữu, trong đó có đảng tôn giáo Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái để đủ đa số ở quốc hội. 

Trong một chế độ nhiều tiếng nói như vậy, thủ tướng nào cũng chịu nhiều sức ép từ mọi phía, từ đảng đối lập, và có khi từ chính trong liên minh hay đảng của mình.

Xung đột vừa nổ ra hôm thứ bảy 7-10, qua chủ nhật 8-10, tờ Times of Israel đã đăng một bài xã luận tựa đề: "Trong nhiều năm, Netanyahu đã ủng hộ Hamas. Bây giờ nó nổ tung vào mặt chúng ta", kèm chú giải: "Chính sách của ông thủ tướng coi nhóm khủng bố là đối tác, gây bất lợi cho ông (Tổng thống Mahmoud) Abbas và nhà nước Palestine, dẫn đến những vết thương mà Israel sẽ phải mất nhiều năm mới hàn gắn được".

Theo tờ báo này, trong nhiều năm qua, các chính phủ khác nhau do ông Netanyahu lãnh đạo đã tìm cách chia rẽ quyền lực giữa Dải Gaza và Bờ Tây - buộc Tổng thống Palestine Abbas phải nhượng bộ, trong khi lại có những động thái ủng hộ nhóm khủng bố Hamas. 

Lý do là ông Netanyahu tính toán rằng để ngăn chặn ông Abbas - hoặc bất kỳ ai khác trong chính quyền Bờ Tây của Palestine - tiến tới thành lập một nhà nước đầy đủ. Do đó, trong nỗ lực nhằm làm suy yếu Abbas, Hamas đã được nâng cấp từ một nhóm khủng bố đơn thuần thành một tổ chức mà Israel chọn để đàm phán gián tiếp, thông qua Ai Cập.

Một trong những thẩm quyền mà các chính phủ của ông Netanyahu đã công nhận cho Hamas là quyền thương lượng để tăng số giấy phép lao động mà Israel cấp cho người lao động ở Gaza, qua đó giúp người Palestine ở Gaza có công ăn việc làm bên Israel - tất nhiên lương cao hơn ở Dải Gaza. 

Phía Israel giải thích rằng những giấy phép lao động này là công cụ mạnh mẽ để giúp duy trì hòa bình. Cũng theo Times of Israel, hậu quả là hầu hết thời gian, chính sách của Israel là coi chính quyền Palestine như đối thủ, còn Hamas là "tài nguyên" (đối tác nằm vùng, trong ngôn ngữ tình báo). 

Lãnh đạo đảng Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái Bezalel Smotrich cực hữu, hiện là bộ trưởng tài chính trong chính phủ Netanyahu, theo đường lối cứng rắn, đã nói thẳng như vậy vào năm 2015. 

Thế nhưng, Reuters 9-10 công bố các nguồn tin độc quyền theo đó phái Hamas đã giả bộ ôm ấp chính sách "lấy việc làm đổi yên thân" của các chính phủ Israel trong hai năm qua để che đậy việc chuẩn bị cho chiến tranh, bao gồm cử các tay súng ra nước ngoài luyện tập.

Hamas và còn ai nữa?

Bằng cách nào mà Hamas lại có thể tổ chức một chiến dịch hợp đồng liên quân, bắt đầu là pháo binh, từ cổ điển tới tên lửa, phi đạn các loại, rồi tới tấn công kiểu "đặc công" trên khắp lãnh thổ Israel như vậy? Không phải khơi khơi mà Hamas có thể, vào khoảng 6g30 sáng 7-10, khai hỏa từ 3.000 tới 5.000 quả rocket khắp Israel trong khoảng 20 phút.

Để làm được như vậy, họ phải: 

(1) Thu thập được thông tin tình báo đối phương chính xác về các địa điểm mục tiêu tác xạ, và nhất là chi tiết về hệ thống chống tên lửa "Vòm Sắt" lừng lẫy của Israel; 

(2) Tổ chức, luyện tập tác xạ vừa chính xác trúng mục tiêu, vừa triệt tiêu khả năng đánh chặn của hệ thống "Vòm Sắt"; 

(3) Có một ê-kíp huấn luyện tác xạ và chống "Vòm Sắt" vào hàng thượng thừa, xưa nay chưa từng thấy; 

(4) Có bộ máy chỉ huy cấp chiến dịch và cấp khẩu đội tên lửa, phi đạn; 

(5) Một hệ thống vận chuyển, tập trung kho đạn hợp lý; 

Và (6) một hệ thống phản gián ngăn chặn mọi rò rỉ thông tin hay dọ thám của Israel. (Và còn nhiều yêu cầu khác).

Người phát ngôn IDF, thiếu tá Nir Dinar, đã phải than rằng: "Đây là sự cố 11-9 của chúng tôi, và các cuộc tấn công đến rất nhanh từ nhiều nơi - cả từ trên không, trên mặt đất và trên biển". 

Trên tất cả là Hamas nghi binh suốt một thời gian dài, tạo cảm giác rằng người dân Palestine ở Gaza muốn chí thú làm ăn, còn họ thì muốn đình chiến, dù thực tế vẫn âm thầm chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công (Reuters 8-10).

Liệu Hamas có đủ sức một thân một mình tự lo hết mọi chuyện, từ cung cấp vũ khí và đào tạo, tự chỉ huy tham mưu lên kế hoạch, cho tới triển khai? Một bài trên báo Iran Tehran Times 7-10 chạy tít: "Iran ủng hộ chiến dịch quy mô lớn của người Palestine chống lại Israel" và tường thuật: 

"Phát biểu tại Hội nghị quốc tế đoàn kết với thanh niên Palestine lần thứ 6, thiếu tướng Yahya Rahim Safavi ca ngợi chiến dịch này là "vinh quang". Ông nói: "Chúng tôi tuyên bố ủng hộ chiến dịch này và Iran sẽ sát cánh cùng lực lượng kháng chiến của người Palestine cho đến khi giải phóng Palestine và al-Quds". Qua hôm sau, tờ Wall Street Journal loan tin Iran đã giúp Hamas chuẩn bị "trong nhiều tuần trước".

Dù sau đó Iran đã phủ nhận sự liên can của họ, còn Mỹ ra tuyên bố nói "không có bằng chứng" về sự liên can này, thì sự thật chỉ những người trong cuộc mới biết!■