Ông Đỗ Đức Hồng Hà, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Quốc hội - Ảnh: NGUYỄN TRỌNG

Ông Đỗ Đức Hồng Hà, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Quốc hội, trao đổi với báo chí sau phiên thảo luận tổ sáng nay 23-5: Việc nguyên Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Phí Thái Bình bị khởi tố về những sai phạm trong thời kỳ ở Vinaconex thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật ngay cả khi họ đương chức và khi họ đã nghỉ hưu.

"Nó đáp ứng được mong muốn, nguyện vọng của cử tri trong việc xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật. Việc này cũng thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong xây dựng nhà nước pháp quyền, thượng tôn pháp luật, loại bỏ tất cả vùng cấm cũng như những cá nhân hạ cánh an toàn trong thời gian qua, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước", ông Hồng Hà nói.

* Trước đây, cơ quan điều tra lấy lý do vì nhân thân mà không khởi tố ông Phí Thái Bình. Hiện nay với quyết định này, có thể hiểu thế nào về sự thay đổi đó?

- Việc này liên quan đến tố tụng, phụ thuộc vào chứng cứ. Có thể thời điểm trước ta chưa có đủ chứng cứ thì theo quy định của pháp luật là chưa có đủ căn cứ để khởi tố vụ án cũng như khởi tố bị can.

Nhiều trường hợp ta thấy đã người nghỉ hưu mới xử lý, khởi tố đó cũng là vì tại thời điểm trước chưa đủ chứng cứ để tiến hành các thủ tục tố tụng hình sự. Việc chậm trễ cũng không có gì trái với quy định của pháp luật mà đúng ra, đó là sự thận trọng cần thiết.

Quốc hội vừa qua có Nghị quyết, yêu cầu cao trong việc đấu tranh phòng chống oan sai, chính yêu cầu này đặt cơ quan tố tụng rất thận trọng khi đưa ra quyết định khởi tố vụ án, bị can. 

* Là một đại biểu của Hà Nội, ông đánh giá thế nào về sai phạm của Vinaconex khi vài năm đưa vào sử dụng đường ống sông Đà liên tục vỡ? Và theo ông, người dân đón nhận quyết định khởi tố này thế nào? 

- Về vi phạm, hậu quả xảy ra ảnh hưởng lớn đến cuộc sống người dân không chỉ về sinh hoạt hàng ngày mà còn công việc chung của cơ quan. Từ đó ảnh hưởng tới hoạt động chung của thủ đô, đất nước. 

Những hậu quả, ảnh hưởng đó khiến nhân dân thủ đô bất bình, và quyết định này làm cho người dân cảm thấy giống như thoát khỏi ức chế trong thời gian qua. Và họ tin tưởng từ bây giờ cuộc sống, công việc, sức khỏe, gia đình của họ sẽ được bảo đảm.

Họ cũng tin tưởng sự nghiêm minh của pháp luật. Những hậu quả gây ra có thể thấy một phần do sự thiếu trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan. Các cơ quan tiến hành tố tụng vào cuộc với những chứng cứ họ đã và sẽ tiếp tục thu thập sẽ xử lý nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật với các hành vi vi phạm.

* Đường ống nước sạch sông Đà chất lượng không đảm bảo, vỡ đến 20 lần, gây ra hậu quả nặng nề mà người dân thủ đô phải chịu đựng nhiều năm qua, nhưng cơ quan điều tra vẫn cho ông Phí Thái Bình tại ngoại, liệu có phù hợp?

- Quy định về tạm giam rất chặt chẽ, vì tạm giam giống như hình phạt tù. Cho nên khi áp dụng biện pháp đó phải cân nhắc các quy định của pháp luật. Việc các cơ quan tiến hành tố tụng có cần áp dụng biện pháp này hay không tùy thuộc vào đối tượng, thời điểm và những đặc điểm cụ thể của tình hình.

Ví dụ, bị can có địa điểm cư trú rõ ràng và phạm những tội mà Bộ luật Hình sự quy định chưa đến mức tạm giam, lại có nhân thân tốt - tức chưa có tiền án, tiền sự - thì chưa cần thiết áp dụng biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc là tước bỏ quyền tự do của họ.

Như tôi đã nói, tạm giam mà oan sai thì cũng vi phạm nghị quyết của Quốc hội về phòng chống oan sai, lại gây các hậu quả khác về bồi thường, tác động đến suy nghĩ của người dân và ảnh hưởng đến cuộc sống của người bị oan sai.

Điều này rõ ràng các cơ quan tiến hành tố tụng đã cân nhắc rất kỹ trước khi đưa ra quyết định.

* Vậy đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội có trực tiếp giám sát dự án quan trọng này không?

- Trong thời gian qua, đoàn đại biểu Quốc hội thành phố đã thực hiện nhiều hoạt động giám sát, theo thứ tự ưu tiên là quy hoạch quản lý đô thị, trật tự xây dựng và trật tự ở các khu chung cư.

Tôi tin chắc rằng thời gian tới, đoàn sẽ đưa thêm vào chương trình giám sát những vấn đề liên quan đến an toàn, cung cấp nước sạch cho người dân trong mùa hè năm nay.