Vé số tự chọn của Công ty XSKT Hậu Giang chính thức được phát hành ngày 1-7 - Ảnh: LÊ DÂN

Xổ số tự chọn là loại hình xổ số mà người mua được quyền lựa chọn những con số, những lô ưa thích để tham gia dự thưởng. Kết quả trúng thưởng được xác định ngay sau khi quay số mở thưởng vé số truyền thống.

Hình thức xổ số này không mới. Tại miền Bắc, nhiều đơn vị xổ số đã phát hành loại vé này. Tuy nhiên ở miền Nam, hình thức này vẫn chưa được biết đến.

Xổ số tự chọn được cho là góp phần hạn chế nạn đánh đề.

Tuy nhiên vẫn có nhiều người bày tỏ sự e ngại vì đặc điểm của xổ số tự chọn là số không được in sẵn như hình thức xổ số truyền thống mà được ghi lên vé.

“Nếu người mua tìm cách ghi ẩu, gian lận hoặc thông đồng với đại lý bán vé để cùng nhận thưởng, cùng chia thì sao? Ai quản lý, kiểm soát được vấn đề này” - bạn đọc Minh Nguyễn nêu.

Một vấn đề khác mà bạn đọc thắc mắc là tính phổ biến của hình thức mới này.

“Vì phải ghi mất công như thế nên chắc chắn hình thức này không thể bán rộng rãi như vé số truyền thống được. Người bán vé số cứ phải ghi số như vậy thì có ổn?” - bạn đọc Phan Nhiên nói.

Xổ số tự chọn khác gì xổ số truyền thống?

Theo tiến sĩ kinh tế Nguyễn Minh Phong, hình thức xổ số tự chọn vừa giống nhưng cũng vừa khác so với xổ số truyền thống.

Giống ở chỗ vẫn phải quay số để làm căn cứ xác định.

Khác ở chỗ khi mua vé số truyền thống với những con số được in ngẫu nhiên, người mua phải tìm rất lâu mới thấy số mình cần mua, còn với hình thức mới này người mua có thể dễ dàng có được con số ấy.

Chuyên gia kinh tế, TS Huỳnh Thế Du cho rằng xổ số tự chọn vẫn tuân thủ nguyên tắc chung của xổ số, tức chỉ có số ít người trúng nhưng giá trị giải thưởng cao.

Tuy nhiên, ở xổ số truyền thống thì xác suất trúng rất thấp trong khi xổ số tự chọn thì cao hơn nhiều nhưng giải thưởng của xổ số tự chọn lại thấp hơn.

Theo PGS.TS Ngô Trí Long - nguyên viện phó Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, đối với vé số truyền thống, khi Nhà nước phát hành đã có sự phân bổ giải thưởng rõ ràng nhằm đảm bảo doanh thu.

Tuy nhiên, ở vé số tự chọn thì nếu không may, cùng một đầu số trúng giải có rất nhiều người lựa chọn có thể sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của đơn vị phát hành.

“Thực chất thì hình thức xổ số kiến thiết nào cũng vậy, đây là hình thức để người dân vừa giải trí tìm cơ hội may mắn, vừa đóng góp vào phục vụ quốc kế dân sinh” - PGS.TS Ngô Trí Long nhận định.

Tuy nhiên ở góc độ chuyên gia, ông Ngô Trí Long còn băn khoăn về khía cạnh minh bạch và những căn cứ để xác định giải thưởng nhằm tránh tình trạng gian lận, thông đồng với nhau của hình thức xổ số mới.

Khó hạn chế được nạn đánh đề

Xổ số tự chọn có hạn chế được vấn nạn đánh đề không? Theo TS Huỳnh Thế Du, xổ số tự chọn thực chất cũng giống như đánh đề.

TS Nguyễn Minh Phong cho rằng ưu điểm của xổ số tự chọn so với số đề là khi chơi số đề thì dễ xảy ra trường hợp mâu thuẫn, lừa gạt, bị “xù”.

Còn xổ số tự chọn thì hợp pháp và được pháp luật bảo vệ khi quyền lợi của người tham gia bị ảnh hưởng.

Vậy liệu xổ số tự chọn có hạn chế được đánh đề, PGS.TS Vũ Hào Quang - nguyên phó viện trưởng Viện nghiên cứu dư luận xã hội (Ban Tuyên giáo trung ương), giảng viên cao cấp Học viện Báo chí tuyên truyền - cho rằng việc chơi số đề đã trở thành một tập quán, một thói quen không dễ gì bỏ được của một nhóm người trong xã hội, thường là những người nhàn rỗi hoặc có trình độ thấp.

Vì đã ăn sâu và trở thành thói quen nên dù có các hình thức khác như xổ số tự chọn cũng không dẹp hết được tình trạng chơi số đề ở một bộ phạn người dân.

“Ở phương Tây, người tham gia những trò chơi may - rủi thế này đa số đều có ý thức sẵn sàng đóng góp số tiền này cho xã hội, người chơi thưởng là người giàu, người trí thức trình độ cao nên họ nhận thức rõ ràng trò chơi này không phải sinh kế.

Còn ở VN, một số người coi việc chơi số đề là một sinh kế, chủ yếu do nhận thức thấp, thuộc tầng lớp nghèo của xã hội và bị lôi kéo rủ rê. Do vậy việc chơi số đề thường đem lại nhiều hệ lụy” - PGS.TS Vũ Hào Quang nhận xét.

Theo PGS.TS Vũ Hào Quang, hợp pháp hóa số đề bằng hình thức này công ty xổ số sẽ tạo ra nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Vấn đề quan trọng là quản lý như thế nào để số tiền thu được từ xổ số có lợi cho Nhà nước.

“Số tiền thu được từ xổ số phải được dùng để làm quỹ phúc lợi xã hội, làm trường học, làm sân chơi, không nên để rơi vào tay nhóm nhỏ những người quản lý” - ông Vũ Hào Quang nói.

Mời bạn đọc nghe các phát biểu trong bài:

>> TS Huỳnh Thế Du:

>> TS Nguyễn Minh Phong:

>> PGS.TS Ngô Trí Long:

>> PGS.TS Vũ Hào Quang: