Thu phí không dừng nhiều năm trầy trật triển khai - Ảnh minh họa: TIẾN THẮNG

Gần đây, nhiều người chợt nhận ra mình không còn lệ thuộc vào tiền mặt nữa. 

Dịp Tết này, cảnh rồng rắn trước ATM để rút tiền đã vắng dần. Ngược lại, tình trạng xếp hàng chờ trả tiền mặt vẫn sẽ lặp lại ở các trạm thu phí trên đường, dù ai cũng muốn "chạy một lèo" để sớm đến nơi. 

Quy định ưu tiên cho xe trả phí không dừng khiến việc xếp hàng trả phí nhọc nhằn hơn cũng chưa đủ để người dân chọn trả phí không dừng.

Xếp hàng là văn hóa, nhưng chẳng ai muốn xếp hàng nếu có lựa chọn khác. Với thanh toán, chúng ta có hai lựa chọn: dùng công nghệ thanh toán "tất cả trên điện thoại thông minh"; hoặc xếp hàng trước ATM hay đến ngân hàng bấm số chờ đến lượt để rút tiền mặt. 

Phần lớn người dân chọn ngồi nhà thay vì xếp hàng rút tiền. Tương tự với trả phí đi đường, chủ xe cũng có hai lựa chọn: không dừng và có dừng. Sự tiện lợi của trả phí không dừng khá rõ, nhưng phần lớn chủ xe vẫn chấp nhận xếp hàng trả phí.

Cũng là xếp hàng, nhưng tại sao có người muốn thoát ra, vẫn có số đông chọn việc khó? Có nguyên nhân cả. 

Để mọi người tự nguyện chọn công nghệ cho thanh toán mà không đắn đo chính là nhờ Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp công nghệ, viễn thông... đã thiết kế chính sách, chịu đầu tư, tốn kém mấy cũng làm để có những hình thức thanh toán qua app, ví điện tử... tiện lợi, nhanh chóng "trong một nốt nhạc". Họ đã thay đổi được thói quen cố hữu: dùng tiền mặt.

Ngược lại, thu phí không dừng lại triển khai trầy trật nhiều năm, nhiều mong muốn nhưng ít quyết tâm, thiếu thống nhất giữa nhà đầu tư làm đường và đơn vị có công nghệ thu phí không dừng. 

Có lúc "ông BOT" không muốn triển khai thu phí không dừng. Ngay thời điểm này, người có thẻ không dừng ETC cũng không thể trả phí khi đi trên cao tốc như TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, vì hệ thống thu phí này khác với ETC - đã được chọn dùng phổ biến. 

Giả sử, tuyến cao tốc này đã có trạm thu phí không dừng dùng công nghệ phổ biến, chắc chắn hàng vạn người sắm ôtô phục vụ gia đình, ít đi liên tỉnh sẽ tự giác gắn thẻ không dừng.

Bài học từ việc người dân chọn thanh toán không dùng tiền mặt chính là đơn vị triển khai đặt quyền lợi của người tiêu dùng lên trên hết, sau mới tính đến quyền lợi của nhà đầu tư. 

Chắc hẳn ai cũng hài lòng khi thanh toán không dùng tiền mặt chẳng mất phí, lại nhanh chóng, ngồi nơi nào có mạng cũng có thể trả tiền. Đổi lại, ai cũng để ít tiền trên tài khoản, đấy là món lợi lớn cho các đơn vị thanh toán và cũng là lợi lớn cho quốc gia, có nguồn vốn rẻ, khi tiền không còn nằm ở ví mỗi người mà để trên tài khoản, điều mà nhiều quốc gia tiên tiến đã làm được.

Một ngày rất gần, người dân đi đường tỉnh, quốc lộ hay đường cao tốc cũng có thể trả phí không dừng, chắc chắn số ôtô có thẻ không dừng không chỉ là 51% như hiện nay. 

Khi đó chủ xe không còn suy nghĩ tôi ít đi vẫn phải nạp tiền vào tài khoản ETC, vậy là bị chiếm dụng vốn. Bởi cái lợi như không phải xếp hàng trả phí ăn đứt sự thiệt hơn khi nạp tiền vào tài khoản mà ít dùng. 

Hãy thuyết phục hàng triệu chủ ôtô sử dụng dịch vụ thu phí không dừng bằng cách đó, bởi đến nay bài toán thu phí không dừng vẫn còn nhiều dở dang khi còn hơn 2 triệu ôtô chưa dán thẻ không dừng (gần 50%) trong khi mục tiêu phải phủ thẻ đến 90% số ôtô.

Người dân cuối năm thích xài thẻ thay tiền mặt, ATM bớt kẹt

TTO - Đã vào tuần cuối cùng trước kỳ nghỉ Tết âm lịch nhưng theo các ngân hàng, áp lực rút tiền mua sắm, chi tiêu Tết năm nay đã giảm hẳn so với các năm trước do người lao động về quê ăn Tết sớm và người dân đã quen với thanh toán không tiền mặt.