Viết trên The Guardian hôm 7-8, nhà báo Stuart Heritage tổng kết những sự việc ồn ào về văn hóa xem phim gần đây ở nhiều quốc gia, cộng với trải nghiệm cá nhân của ông, và nhận xét: "Phép lịch sự ở rạp chiếu phim đang ở mức thấp nhất mọi thời đại".

Theo đó, phòng vé mùa hè năm 2023 khá khởi sắc với một bộ phim đạt doanh thu 1 tỉ USD gần đây. Bên cạnh đó, Oppenheimer, phim sắp khởi chiếu tại Việt Nam từ ngày 11-8 tới, cũng đạt 556 triệu USD. 

Diễn biến này góp phần không nhỏ trong việc kéo hàng triệu khán giả đến rạp, trong một năm khó khăn của điện ảnh thế giới với hơn 10 phim "bom xịt" phòng vé.

Văn hóa xem phim đáng báo động

Trong tháng 7 vừa qua, những thông tin tiêu cực về văn hóa xem phim rạp tràn ngập trên mạng xã hội.

Tại Brazil, hôm 26-7, có video TikTok quay cảnh hai phụ nữ va chạm giữa lối đi tại một rạp chiếu phim. Một người đẩy người kia ngã xuống ghế phía sau. 

Lý do được cho là một trong hai người đã đưa con nhỏ vào rạp và cho con xem YouTube trong suốt buổi chiếu, làm ảnh hưởng đến trải nghiệm của các khán giả khác.

Tại Anh, hôm 27-7, có video quay cảnh hai phụ nữ đánh nhau trong rạp xem phim ở thành phố Maidstone. Một người lớn tiếng đuổi người kia ra khỏi rạp vì "cô đang làm hỏng buổi xem phim của chúng tôi". Lý do được cho là một phụ nữ đã đưa con vào rạp xem phim dù đứa trẻ không có vé.

Kết quả, những người ẩu đả bị đuổi khỏi rạp, còn các khán giả khác đứng quay video đăng lên TikTok và cười khúc khích vì vụ việc.

Một số cuộc ẩu đả trong rạp chiếu phim cũng xảy ra vào tháng 6 trong một buổi chiếu ở Mỹ, và vào tháng 3 trong một buổi chiếu khác ở Pháp. 

Những sự vụ này đều được quay lại và phát trên TikTok và Twitter (nay là X), trong thời buổi video ngắn lên ngôi.

Cũng tại Anh, trong phòng chiếu của một bộ phim dán nhãn 12A (trẻ em dưới 12 tuổi muốn xem phải được phụ huynh hướng dẫn), các phụ huynh vẫn thoải mái đưa con nhỏ, cỡ trẻ mầm non hoặc mới biết đi, vào rạp. 

Kết quả tất yếu là các em bé không thể nào theo dõi hay thưởng thức phim. Khi trailer phim Joy Ride được phát lên với giai điệu WAP của Cardi B, một bản rap với ca từ rất người lớn, các phụ huynh này đều giật nảy mình.

Bên cạnh đó, một số thói quen xấu ngày càng phổ biến như quay lén phim rạp, xả rác sau khi xem phim, gác chân, đạp chân lên ghế...

"Dường như mọi người không còn nhớ các quy tắc cơ bản của phép lịch sự trong rạp chiếu phim nữa" - Stuart Heritage viết.

Nhà báo này lưu ý rằng khi dùng điện thoại quay lại các video ẩu đả, những khán giả khác cũng đã thực hiện một hành vi không được khuyến khích trong rạp chiếu phim.

Trong thời đại truyền thông xã hội, khi bất cứ chuyện lùm xùm nào đều có thể được ghi lại ngay lập tức bằng những chiếc camera hiếu kỳ, chẳng ai thèm quan tâm đến quy tắc nữa.

Dùng điện thoại, làm ồn, mang trẻ nhỏ vào rạp

Theo Stuart Heritage, khi một bộ phim đạt đến 1 tỉ USD doanh thu, điều đó có nghĩa là nó đã lôi kéo thành công cả những khán giả chưa bao giờ ra rạp xem phim. 

Với nhiều người, đây có thể là lần đầu tiên họ ra rạp kể từ năm 2019. Đây là diễn biến tích cực, bởi bất cứ nỗ lực nào nhằm kéo dài tuổi thọ của điện ảnh đều đáng được tôn vinh.

Thế nhưng, những khán giả này có thể hơi xa lạ với văn hóa xem phim, với những quy tắc ứng xử đã thành văn từ bao lâu nay ở rạp như: giữ yên lặng, không sử dụng điện thoại, không được quay phim chụp ảnh, không được làm phiền đến khán giả khác, không được mang trẻ em vào xem những phim giới hạn lứa tuổi... Những quy tắc này cũng được phát lên trên màn hình lớn của rạp trước mỗi buổi chiếu phim.

Thêm vào đó, không thể nói toàn bộ những người ứng xử kém ở rạp chiếu phim đều là những khán giả mới. Bởi văn hóa xem phim đã có dấu hiệu xuống cấp trong những năm qua, chứ không đợi đến mùa hè này mới bùng nổ.

Khi đã không quan tâm đến những nguyên tắc cơ bản như giữ yên lặng, không sử dụng điện thoại, thì càng dễ hiểu khi nhiều người không quan tâm đến các nguyên tắc khó hơn như giới hạn độ tuổi.

Bên cạnh lý do về kinh nghiệm xem phim của khán giả, nhà báo Stuart Heritage cho rằng một lý do khác chính là COVID-19 khiến nhiều rạp phim đóng cửa.

Vào năm 2020, khi khán giả phải ở yên trong nhà vì dịch bệnh, các hãng phim cũng đồng loạt tung phim lên nền tảng trực tuyến. Điều này khiến việc xem phim trực tuyến tại nhà phổ biến rộng rãi khắp thế giới với những thói quen rất khó bỏ: tùy ý dùng điện thoại, nói chuyện, nằm, ngồi, đạp chân... khi xem phim mà không cần để ý đến ai khác.

Khi đã được thoải mái như vậy tại nhà, thì những quy tắc cơ bản nhất của văn hóa xem phim như giữ yên lặng tại rạp phim cũng trở nên khó làm. 

Nhưng Stuart Heritage hy vọng với những bộ phim có doanh thu lớn và kéo được nhiều khán giả quay lại rạp, họ sẽ một lần nữa học cách tuân thủ những quy tắc này.

Review phim tóm tắt dành cho 'người lười', đặt tít phản cảm hút triệu lượt xem

Review phim dạng tóm tắt tiết lộ toàn bộ nội dung, giật tít câu khách đang xuất hiện tràn lan trên YouTube, rất nhiều clip thu về hàng triệu lượt xem.