Đoạn gầm cầu cạn trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đi qua đường Tam Đa, P.Trường Thạnh, Q.Thủ Đức (TP.HCM) thành nơi vứt rác - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Theo các chuyên gia, việc bỏ hoang các gầm cầu cạn trên đường cao tốc là lãng phí, nhưng muốn tận dụng làm bãi đậu xe thì phải tính toán thiết kế cho phù hợp ngay từ đầu...

Bãi rác ở các gầm cầu

Giữa tháng 5 này, đi dọc tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, toàn bộ gầm cầu cạn ở đây đều bỏ trống. Ghi nhận tại gầm cầu cạn trên đường Tam Đa (P.Trường Thạnh, Q.Thủ Đức) là một bãi đất rộng lớn chạy dài với cây cỏ mọc um tùm, rác rưởi vứt khắp nơi. Nhiều người dân sinh sống trong khu vực đã biến nơi đây thành bãi rác. 

Tương tự, dưới các gầm cầu cạn trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, cây cỏ mọc hoang um tùm bên cạnh các bãi sình lầy. Một số hộ dân đã tận dụng các gầm cầu này để nuôi gia cầm, cải thiện thu nhập.

Chị Trương Thị Hòa Thu, một người dân có nhà ở cạnh một gầm cầu cạn trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, cho biết ban đêm, bên cạnh gầm cầu này là nơi có hàng chục xe container dừng, đậu chờ qua giờ cấm xe để vào trung tâm TP. 

"Khu vực này đường vắng, xe tải nặng lại ra vào thường xuyên nên rất dễ xảy ra tai nạn giao thông. Người dân ở đây rất sợ mỗi khi đi qua đoạn đường này" - chị Thu cho biết.

Theo ông Đỗ Ngọc Dũng - nguyên phó tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển và quản lý hạ tầng giao thông Cửu Long (chủ đầu tư dự án cao tốc TP.HCM - Trung Lương), việc không tận dụng vài chục ngàn mét vuông đất ở gầm các cầu cạn trên tuyến cao tốc này là một sự lãng phí rất lớn. 

Tuy nhiên, do quy định hiện hành không cho sử dụng gầm cầu đường bộ vào những mục đích khác nên đơn vị quản lý đường cao tốc dù muốn cũng không thể sử dụng để làm bãi đậu xe được...

Một đoạn gầm cầu cạn trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đi qua đường Võ Chí Công, Q.2 (TP.HCM) đầy sình lầy, nước đọng - Ảnh: Q.ĐỊNH

Muốn tận dụng gầm cầu phải thiết kế từ đầu

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thành, cục trưởng Cục Quản lý đường bộ 4 (Tổng cục Đường bộ VN), cho biết nghị định 11/2010 của Chính phủ và thông tư 50/2015 của Bộ GTVT quy định: "Không được sử dụng gầm cầu đường bộ làm nơi ở, hoạt động kinh doanh, điểm dừng xe...". 

Tương tự, thông tư 35/2017 của Bộ GTVT quy định không được sử dụng gầm cầu đường bộ làm nơi ở, bãi đỗ xe... Theo đó, việc không cho phép làm bãi đậu xe, nơi kinh doanh dưới gầm cầu là vì việc phải duy tu bảo trì cầu và nhằm bảo đảm an toàn cho công trình.

Theo một cán bộ thanh tra Cục Quản lý đường bộ 4, sở dĩ không cho phép sử dụng gầm cầu làm bãi đậu xe vì cầu được thiết kế với mục đích chỉ dành cho giao thông. Muốn sử dụng gầm cầu làm bãi đậu xe, khu thương mại, đơn vị thiết kế cầu ngay từ đầu phải tính đến phương án vừa bảo đảm cho việc duy tu cầu, vừa phòng chống cháy nổ để bảo đảm an toàn cho cầu.

Như vậy, lâu nay thiết kế cầu mà không tính đến việc tận dụng mặt bằng dưới gầm cầu ở các đô thị đang thiếu bãi đậu xe là rất lãng phí? Trả lời câu hỏi của chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thành thừa nhận việc không sử dụng gầm cầu làm bãi đậu xe là rất lãng phí. 

Ông Thành cũng cho biết sẽ đề nghị các cơ quan thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung quy định về sử dụng gầm cầu. Đồng thời, kiến nghị các cơ quan cần tính toán thiết kế cụ thể ở từng công trình sao cho khi sử dụng gầm cầu thì vẫn bảo đảm việc quản lý duy tu cầu và bảo đảm an toàn.

"Hiện nay ở Thái Lan, Đài Loan, Singapore đều bố trí bãi đậu xe dưới gầm cầu. Riêng Singapore còn tận dụng mặt đất dưới gầm cầu để xây dựng nhiều tầng hầm làm dịch vụ" - ông Thành nêu dẫn chứng.

TTO - Trả lời UBND TP Hà Nội về đề nghị tiếp tục cho phép sử dụng gầm cầu vượt làm điểm trông xe, Bộ Giao thông vận tải cho là không có cơ sở pháp lý và đề nghị Hà Nội tiếp tục thực hiện tốt công tác quản lý kết cấu hạ tầng giao thông.