Cầu xe lửa Bình Lợi đang nâng tĩnh không và sẽ thu phí - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Đó là việc đã được triển khai tại dự án BOT, thuật ngữ mới đang gây tranh cãi, tuyến đường thủy đầu tiên: xây cầu Bình Lợi mới thay cầu sắt Bình Lợi cho xe lửa Bắc - Nam lưu thông.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Vũ Đức Cúc - Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Đô thị xanh (GUD), thay mặt liên danh nhà đầu tư GUD và STD (Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng STD) - nói:

- Theo kế hoạch, công trình xây dựng cầu đường sắt Bình Lợi sẽ vận hành, khai thác vào quý 1-2019 và cải tạo luồng sông Sài Gòn sẽ vận hành, khai thác vào quý 2-2019.

* Nhiều người thắc mắc vì sao dự án xây dựng cầu xe lửa Bình Lợi lại thu phí các phương tiện thủy, thưa ông?

- Cầu đường sắt Bình Lợi cũ có tĩnh không thông thuyền là 1,8m. Các tàu bè có tải trọng từ 300 tấn trở xuống có thể qua lại bình thường khu vực cầu đường sắt Bình Lợi, nhưng các tàu bè tải trọng từ 300 tấn trở lên phải chờ khi thủy triều xuống mới có thể đi qua gầm cầu Bình Lợi.

Dự án của chúng tôi xây dựng cầu đường sắt Bình Lợi mới có tĩnh không thông thuyền là 7m và cải tạo lại luồng sông Sài Gòn đảm bảo cấp II theo quy hoạch đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi đến cảng Bến Súc, đảm bảo cho tàu bè từ 300 tấn trở lên có thể đi lại thuận tiện trên sông này mọi lúc.

Do vậy nên chúng tôi thu giá đối với các tàu bè có tải trọng từ 300 tấn trở lên đi từ cầu Bình Lợi đến cảng Bến Súc (Bình Dương).

* Vậy phương án thu phí đường thủy sẽ được thực hiện thế nào và liệu có thu phí cả tàu thống nhất Bắc - Nam đi trên cầu?

- Sẽ căn cứ vào khoảng cách từ cầu Bình Lợi đến cầu Bến Súc để xác định số kilomet mà phương tiện đã đi qua trên từng cụm cảng, bến để tính giá và giá trị phải thu. 

Nhà đầu tư sẽ cử cán bộ chuyên trách phối hợp với đại diện Cảng vụ đường thủy nội địa khu vực III các cảng, bến thủy nội địa để thực hiện công tác thu giá.

Các tàu bè chở hàng khi đi qua khu vực cầu đường sắt Bình Lợi đều phải ghé vào các cảng, bến thủy nội địa đã được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. 

Do đó các tàu bè chở hàng không vào 3 cảng nêu trên sẽ vào các bến thủy nội địa khác và sẽ được cơ quan Cảng vụ đường thủy nội địa khu vực III giám sát thu giá. Riêng đối với tàu thống nhất Bắc - Nam sẽ không thực hiện thu giá.

* Liệu phương án thu phí có được công bằng và công khai minh bạch? Các tàu bè hộ gia đình có bị thu phí?

- Nhà đầu tư không tổ chức thu mà sẽ ký hợp đồng qua cơ quan nhà nước quản lý các cảng trên tuyến sông Sài Gòn, đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi đến cảng Bến Súc để thu giá. Do vậy theo tôi đánh giá việc thu này sẽ đảm bảo tính minh bạch, chúng tôi chỉ giám sát việc thu.

Tất cả các tàu bè có tải trọng từ 300 tấn trở lên khi qua cầu Bình Lợi sẽ thu giá.

* Có ý kiến cho rằng thu phí trên đường bộ đã khiến phí chồng phí, nay lại thêm thu phí đường thủy sẽ làm giá cả hàng hóa tăng. Ông suy nghĩ gì về việc này?

- Tôi nghĩ việc thu giá trên đường thủy sẽ không làm tăng giá cả hàng hóa, do chi phí vận chuyển bằng đường thủy rẻ hơn đường bộ. 

Hiện hàng hóa từ các khu công nghiệp của tỉnh Bình Dương xuất khẩu đều đang phải vận chuyển bằng đường bộ về các cảng, các khu ICD ở TP.HCM.

Cầu đường sắt Bình Lợi hiện tại đang làm vận tải thủy (của luồng sông Sài Gòn giữa Bình Dương và TP.HCM) không phát huy được lợi thế, đặc biệt là vận chuyển container...

TTO - Thừa nhận BOT là vấn đề "rất nóng trong năm 2017", bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể hứa tại phiên họp tổ Quốc hội sáng 22-5 rằng chuyện này sẽ được giải quyết ổn.