Ảnh chụp tháng 10-2017 cho thấy các công trình trái phép Trung Quốc xây phía bắc đá Subi. 1) Các kho chứa ngầm dưới lòng đất; 2) Các cơ sở cảm biến và liên lạc; 3) Cầu cảng di động dùng để bốc dỡ hàng hóa; 4) Trạm radar cao tần; 5) Một trong 4 công sự phòng thủ. Vị trí được cho là doanh trại của thủy quân lục chiến Trung Quốc nằm sát khu vực số 2 - Ảnh: CSIS/AMTI

Những công trình trên đá Subi thoạt đầu dễ khiến người ta nhầm lẫn đó là một thị trấn nhỏ trên đất liền. Những con đường nhỏ, sân thể thao và các tòa nhà kiểu dân sự đó sẽ sớm được lấp đầy bởi hàng trăm, thậm chí hàng ngàn lính thủy quân lục chiến Trung Quốc, các chuyên gia phân tích cảnh báo.

Một trung tâm hành chính đã dần hình thành trên đá Subi làm dấy lên suy đoán thực thể này sẽ sớm đón nhận các thành phần dân sự tới sinh sống, theo Hãng tin Reuters. 

Theo dữ liệu từ Earthrise, một tổ chức phi chính phủ, Trung Quốc đã xây trái phép hơn 400 công trình kiên cố trên đá Subi kể từ năm 2014. Số lượng các công trình này đã bằng với số công trình Trung Quốc xây trái phép trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Dựa trên các hình ảnh vệ tinh được cung cấp bởi DigitalGlobe, tổ chức do ông Dan Hammer đứng đầu, đã phân tích và phát hiện một số lượng lớn các tòa nhà kiểu dân sự, sân bóng rổ và đường diễu binh đã được xây dựng trên đá Subi. Một vài trong số này được gắn các thiết bị trông như radar.

Ảnh chụp ngày 20-5-2018 toàn cảnh đá Subi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Ảnh: REUTERS

Sau khi được cho xem các hình ảnh từ đá Subi, chuyên gia Collin Koh tại Singapore nhận xét số lượng các công trình thật sự "đáng kinh ngạc". 

"Tôi thấy một doanh trại tiêu chuẩn của quân đội Trung Quốc như trên đất liền, ngay sát các sân bóng rổ. Nếu Bắc Kinh muốn đưa quân tới đây, đó sẽ là một bước leo thang cực kỳ lớn. Tuy nhiên họ sẽ cần làm nhiều thứ để đảm bảo an ninh và duy trì lực lượng quân sự đó", ông Koh nhận định với Reuters.

Subi là thực thể nhân tạo lớn nhất trong 7 thực thể bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép và xây dựng ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Cùng với đá Vành Khăn và đá Chữ Thập, đá Subi được xếp vào nhóm "Tam Đại" với đầy đủ các công trình như nhà chứa tên lửa, đường băng 3.000m, các nhà chứa máy bay cỡ lớn và những công trình theo dõi tàu bè, máy bay nước ngoài.

Dữ liệu từ Earthrise cho thấy trên đá Chữ Thập và Vành Khăn chỉ có khoảng 190 công trình và cấu trúc.

Tổng cộng Trung Quốc đã xây hơn 1.600 công trình trái phép trên các thực thể mà nước này chiếm đóng bất hợp pháp thuộc quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.

Ảnh chụp tháng 10-2017 các công trình trái phép phía nam đá Subi. 6) Đường băng 3.000m hoàn thành từ cuối năm 2016; 7) Khu vực nhà chứa máy bay, đủ sức chứa ít nhất 20 tiêm kích; 8) 4 nhà chứa cỡ lớn đủ sức chứa máy bay ném bom cỡ lớn như H-6K; 9) Các kho chứa đạn dược ngầm; 10) Trạm radar; 11) Một trong 4 công sự phòng thủ; 12) Nhà chứa tên lửa - Ảnh: CSIS/AMTI

Ông Koh và các chuyên gia quân sự khác ước tính với số lượng công trình hiện tại, Trung Quốc có thể triển khai khoảng 1 trung đoàn từ 1.500 tới 2.400 binh sĩ lên đá Chữ Thập, Vành Khăn và Subi.

Trong một cuộc điều trần trước Quốc hội Mỹ hồi tháng rồi, đô đốc Philip S. Davidson - người được đề cử làm tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương (Mỹ) - cảnh báo Trung Quốc đã đủ khả năng kiểm soát hoàn toàn Biển Đông trong bất kỳ cuộc chiến nào với Mỹ.

"Quân đội Trung Quốc sẽ sử dụng các căn cứ (trên Biển Đông) để thách thức sự hiện diện của Mỹ trong khu vực. Các lực lượng được triển khai tới những căn cứ này có thể lấy đó làm bàn đạp đè bẹp một cách dễ dàng các lực lượng quân sự của tất cả các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông", vị đô đốc Mỹ cảnh báo.

"Nói tóm lại, Trung Quốc giờ đã đủ khả năng kiểm soát Biển Đông trong bất kỳ viễn cảnh chiến tranh nào với Mỹ", tướng 4 sao của Mỹ thừa nhận.

Ảnh chụp tháng 5-2018 các nhà chứa máy bay cỡ lớn trên đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Với kích thước này, chúng đủ sức chứa những máy bay như H-6K mà Trung Quốc cho đáp xuống Phú Lâm. Đá Chữ Thập và Subi có các nhà chứa tương tự - Ảnh: CSIS/AMTI