Vườn rau do các chị em Hội Liên hiệp phụ nữ quận 1, TP.HCM trồng trên các vật dụng tái chế tại cơ quan - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Những ngày hạn chế ra đường như hiện tại, nhiều người còn tranh thủ tạo thêm những mảng xanh cho cuộc sống thêm sắc màu và nhiều ý nghĩa hơn.

"Góc sống ảo" nơi công sở

Thời gian gần đây, mỗi khi có dịp đến trụ sở Hội Liên hiệp phụ nữ Q.1, TP.HCM (đường Phùng Khắc Khoan) liên hệ công tác hay dự họp, nhiều chị em thường tranh thủ dừng chân ở khu vườn ngay trong sân để ngắm hoa, hái rau, chụp hình làm kỷ niệm. "Nguồn cơn" cũng tại nơi này có khu vườn quá dễ thương, khoảng sân nhỏ mà có đến hơn 30 loại hoa, rau được khéo trồng trong những bình, chậu, chai, lọ tái chế.

Vườn rau đang có bầu hồ lô, lá lốt, bồ ngót Nhật, chùm ngây, dền Thái, ớt, hẹ, mồng tơi, mướp hương, khổ qua, súp lơ, bắp cải, rau diếp cá, hành lá... Còn vườn hoa kiểng thì có mai, lan, vạn niên thanh, vạn thọ, phát tài, tay phật, dừa cạn, mười giờ, lưỡi mèo, lưỡi hổ, hoa giấy, dừa kiểng, ngọc lan, cẩm tú cầu... Chưa kể khu vườn còn có cây ăn trái như mít, nhãn, ổi, khế, sa kê.

Hằng ngày, tranh thủ giờ nghỉ giải lao, cán bộ nhân viên cơ quan thay nhau chăm bón, tưới nước. "Những khi bầu hồ lô ra hoa, chị em còn thích thú được tự tay thụ phấn cho cây. Còn khổ qua, mướp hương thì sai trái lắm, mỗi lần thu hoạch, mọi người chia nhau ăn mới hết. Ngày tết, hoa mai tự trồng nở rực rỡ không thua kém những gốc mai được chăm sóc chuyên nghiệp" - chị Thu Hương, một cán bộ tại đây, nói.

"Tiền thân" của khu vườn này vốn ở sân thượng của tòa nhà trụ sở hội với vài dây bầu, bí. Về sau, vườn được "di dời" xuống sân, quy hoạch thành khoảnh gọn gàng, có bảng tên từng loại cây tiện cho mọi người cùng góp công chăm sóc và thưởng lãm.

Chị Hoàng Thị Thu Liên -Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Q.1, chia sẻ ban đầu ý tưởng lập vườn là nhằm hưởng ứng phong trào "3 sạch" của Trung ương Hội phụ nữ. Đến khi thành phố vận động không xả rác vì thành phố sạch đẹp, mọi người càng thấy cần phải chăm chút hơn cho khu vườn, vừa tạo cảnh quan, vừa góp phần truyền đi thông điệp sống xanh đến từng gia đình. Cuối năm 2019, vườn rau nơi đây đã được UBND TP.HCM công nhận là "công trình, giải pháp sáng kiến xanh" tiêu biểu toàn thành phố.

Anh Nguyễn Việt Bằng cùng vườn rau nhà trồng ở quận 8, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Hái trái trên sân thượng

Nhìn những trái lựu căng mọng, những chùm chanh trái to gần bằng trái cam, những rổ ổi giòn rụm hay sapôchê ngọt lịm ở nhà bà Đỗ Thị Thúy Nga (đường Trần Nhật Duật, phường Đa Kao, Q.1), không ai nghĩ chúng được trồng trong chậu, trên sân thượng. Bà Nga, 77 tuổi, là người trực tiếp chăm sóc khu vườn trên cao này.

Bà làm tất cả các khâu từ tưới nước, tỉa lá, cắt cành, vô đất, bón phân, học cách trồng và chăm các giống cây mới. Mới đây, bà làm giàn trồng nho và còn có ý định trồng thêm thanh long. "Nhiều người hỏi tôi về bí quyết vì sao trồng cây trong chậu mà cây nào cũng sai trái? Tôi chẳng có bí quyết gì, chỉ nghĩ rằng nuôi cây cũng như... nuôi con, hết lòng với nó thì nó mới lớn, mới khỏe được" - bà chia sẻ.

Hẻm vào nhà bà Nguyễn Thị Thu Hà (trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1) có đoạn nhỏ đến nỗi hai chiếc xe máy tránh nhau còn khó. Trước nhà cũng chật, không có chỗ dựng xe. Nhưng gia đình bà dành trọn khoảng sân thượng để làm một khu vườn trồng đủ thứ từ hoa, rau, cây thuốc, cây kiểng. Khu vườn nhỏ nhưng có đến mấy chục loại cây. Ngoài những loại rau thông dụng, bà Hà còn trồng được cây cà ri, linh chi thảo, tỏi, nhiều loại khác nhau của cây họ bạc hà, sung, bắp cải, súp lơ...

Nhìn những lá cải xanh, to như chiếc quạt nan, dễ lầm tưởng bà dùng thuốc kích thích bón rau. Thực tế, toàn bộ cây, rau trong vườn đều được bón bằng phân hữu cơ do bà tự ủ bằng chính các loại rác hữu cơ trong bếp trộn với men vi sinh cũng tự làm. Nhờ vậy, rau trồng được có mùi vị rất đậm đà, ngon ngọt, không độc hại. "Từ ngày có vườn trong nhà, tôi ít phải đi chợ mà nhà lại hầu như không có rác vì rác đã thành phân bón cây" - bà Hà khoe.

Bà Hà còn chia sẻ kinh nghiệm của mình cho nhiều chị em khác. Định kỳ hằng tháng, bà tổ chức một lớp tập huấn nhỏ tại vườn, mỗi lần học có một chủ đề riêng như cách chăm sóc cây, làm men vi sinh, cách ủ rác, cách làm đậu hũ, làm giá đậu, làm xà bông, nước rửa chén hữu cơ...

Thêm ý nghĩa cho những ngày "cách ly xã hội"

"Sáng nay tôi xin "xả trại" 30 phút, tôi vội vàng chạy ra vựa kiểng gần nhà, vơ bèo vạt tép được ít đất về bón cho đám hồng. Thôi thì khó cũng khó rồi, dù có đói ăn cũng không thể đói tinh thần được". Dòng trạng thái tếu táo, vui vui cùng những tấm hình chụp hoa hồng tự trồng với đủ sắc màu rực rỡ của chị Đỗ Thùy Vân (ngụ ở chung cư Carillon, Q.Tân Bình) trên trang Facebook trong những ngày "cách ly toàn xã hội" nhận được rất nhiều yêu thích, bình luận, chia sẻ của bạn bè.

Từ khi công ty chị Vân cho nhân viên làm tại nhà, hai con của chị cũng nghỉ học, suốt ngày quanh quẩn trong căn hộ hơn 80m² cũng chồn chân. Vậy là chị Vân bày cho các con phụ mẹ trồng, chăm sóc hoa để con đỡ buồn chán. Khoảng bancông nhỏ được "trang điểm" bằng đủ loại chậu, khay trồng cây nho nhỏ. Nhờ mấy mẹ con siêng cắt cành, bón phân, tưới nước nên dù trồng trong không gian hạn chế ở chung cư, hoa hồng vẫn lớn nhanh, cành khỏe, lá xanh, bung nụ, xòe hoa đủ màu rực rỡ. "Những khi mất tinh thần, ngắm hoa, mình lại thấy đầu óc thư thả, tinh thần phấn chấn trở lại" - chị Vân chia sẻ. Sau mùa dịch này, các con lại được học thêm bài học về thiên nhiên, cây cỏ.

Còn với gia đình anh Việt Bằng (khu dân cư Intresco, huyện Bình Chánh), vườn rau xanh tự trồng ở nhà càng phát huy giá trị trong những ngày phải hạn chế ra khỏi nhà để phòng dịch. Vườn rau có đủ loại: cà chua, cà tím, rau muống, rau dền, dưa leo, mướp... cho nhu cầu rau xanh của cả nhà, thi thoảng còn dư đem biếu anh chị em hai bên nội, ngoại.

Vừa nhanh tay cắt rau muống và hái cà tím, chủ nhân vườn rau kể ngày thường đi làm, chỉ có thể tranh thủ chăm sóc rau vào buổi tối nên mắc thêm bóng đèn ngoài vườn nữa. Giờ thời gian ở nhà nhiều, càng có điều kiện sửa sang khu vườn, chăm cây, đi thêm đường nước để tưới và anh khoe mới gieo thêm ít rau cải, rau dền, mồng tơi để đổi món.

Khi nhiều người lo đổ xô đi siêu thị mua rau về trữ tủ lạnh thì chị Kim Thoa (nhà ở chung cư Flora Mizuki, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh) yên tâm ở nhà tưới nước cho hai thùng và năm chậu rau mầm. "Từ ngày dịch tới, mình ở nhà miết cũng buồn. Nhưng may nhờ có mấy chậu cây, thùng rau làm niềm vui. Mình trồng mầm rau muống và mầm củ cải, cứ gieo hạt, tưới nước là một tuần thu hoạch. 

Mỗi đợt thu hoạch để tủ lạnh ăn được cả tuần. Hễ ăn hết cũng là lúc thu hoạch đợt mới. Có phải ở nhà lâu hơn cũng không sợ không có rau ăn" - chị Thoa cười nói.

Vườn xanh gắn kết

Một khu vườn nhỏ trên sân thượng hay góc lan can, đơn giản nhưng “ẩn giấu” nhiều hạnh phúc - Ảnh: Đ.N.

Khoảng sân thượng nhỏ những ngày này trở thành nơi cả nhà thường lên chăm sóc cây cối. Nếu như trước đây chỉ có vài chậu mai kiểng, trầu bà leo, hay vài chậu hoa hồng, thì bây giờ bố đã đặt thêm nhiều loại cây khác tạo không gian vườn rau cho đám nhỏ.

Hồ cá nhỏ cũng được thả thêm cá lia thia, cá bảy màu cho anh Út có việc cho cá ăn bánh mì hằng ngày. Mỗi lần lên thăm vườn, chị Hai sẽ được giao nhiệm vụ đi hái rau càng cua xanh rờn mọc lang khắp các chậu cây để làm được bữa gỏi trộn thơm ngon. Anh Ba thì thích ngắm nghía xem cây tắc đã có thêm trái nào vàng ươm chưa để hái xuống cho mẹ pha trà tắc.

Những cây dễ trồng, cần thiết hằng ngày được mẹ thêm vào thành vườn rau nhỏ như mồng tơi, rau ngót, lá lốt, hành lá... để khi cần sẽ nhờ các con lên sân thượng hái xuống luôn. Việc đi hái ớt, hái tắc hay vài cọng hành xuống cho mẹ nấu ăn là niềm vui háo hức lắm với đám nhỏ, nhất là trong những ngày chỉ quanh quẩn ở nhà. Đám trẻ rất trông chờ được lên sân thượng tưới cây, cho cá ăn và thăm cây của mình hôm nay đã thu hoạch được hay chưa.

Tạo một khu vườn nhỏ trên sân thượng hay góc lan can rất dễ dàng, đơn giản, nhưng phụ huynh sẽ không ngờ mình mang lại niềm hạnh phúc thật nhiều cho đám trẻ đến vậy!

ĐINH NGA (Q.Tân Bình, TP.HCM)

Làm vườn - một liệu pháp tâm lý thời COVID-19

Nhiều chính phủ trên thế giới áp đặt lệnh hạn chế đi lại để ngăn dịch COVID-19, nhiều người đã tìm đến công việc làm vườn như một thú vui để giải khuây.