Biệt thự xây dựng trái phép bên dòng Sêrêpốk trên đất công - Ảnh: TRUNG TÂN

Từ chân cầu 14 trên sông Sêrêpốk (nối Đắk Lắk và Đắk Nông), chúng tôi đi dọc hai bên bờ dòng sông Sêrêpốk và ghi nhận tình trạng doanh nghiệp ngang nhiên đục khoét, nổ mìn khai thác đá vùi lấp dòng sông hoặc người dân xâm lấn hành lang an toàn bờ sông để xây biệt phủ.

Nổ mìn khai thác đá, vùi lấp 1.200m² dòng sông

Chiều 6-7, có mặt tại khu vực mỏ đá Phú Xuân (thuộc Công ty TNHH xây dựng Phú Xuân, có trụ sở tại TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk), nhiều công nhân với máy móc vẫn miệt mài khai thác đá tại các vị trí xâm hại dòng sông.

Hai công nhân thay nhau khoan lỗ trên một tảng đá to sát bờ sông để nhồi thuốc nổ vào trong. Khi tảng đá bị phá, hàng trăm viên đá cục và hàng ngàn vụn đá đổ ập xuống sông.

Ngày 21-12-2010, UBND tỉnh Đắk Lắk đã cấp phép khai thác đá tại khu vực IIC mỏ đá D2 (giáp ranh TP Buôn Ma Thuột và huyện Krông Ana) trên diện tích khoảng 8,6ha, thời hạn 22 năm.

Tổng trữ lượng Công ty Phú Xuân được khai thác là gần 1,1 triệu m³, công suất hơn 49.000m3/năm. Quyết định cũng yêu cầu doanh nghiệp này thực hiện việc khai thác đá, ký quỹ phục hồi môi trường, đóng cửa mỏ... đúng quy định.

Tuy nhiên, mỏ đá Phú Xuân, trong quá trình khai thác đá xây dựng, đã nổ mìn làm sạt lở bờ sông, khiến một lượng lớn đá đổ xuống lấp sông Sêrêpốk. Kết quả kiểm tra mới đây của UBND xã Đray Sáp cho thấy Công ty Phú Xuân nổ mìn khai thác đá vùi lấp dòng sông khoảng 1.200m².

Ngày 17-5, UBND xã lập biên bản gửi UBND huyện Krông Ana, nhưng chiều 6-7 chúng tôi vẫn thấy doanh nghiệp này tiếp tục vi phạm.

Về việc tại sao công ty ngang nhiên vi phạm, khai thác đá vùi lấp dòng sông, lãnh đạo Phòng tài nguyên và môi trường huyện Krông Ana cho biết Công ty Phú Xuân khai thác đá trong phạm vi giấy phép nhưng vùi lấp dòng sông nên đã nhắc nhở, yêu cầu khắc phục. Về việc tại sao cấp phép mỏ đá quá sát dòng sông, lãnh đạo này nói do cấp trên nên không thể trả lời.

Tuy nhiên, trong báo cáo tham mưu của mình, Phòng tài nguyên và môi trường huyện Krông Ana đề nghị UBND huyện kiến nghị UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và môi trường xem xét, điều chỉnh một phần diện tích cấp phép khai thác cho Công ty Phú Xuân để đảm bảo hành lang an toàn bờ sông Sêrêpốk.

Được biết chủ doanh nghiệp vi phạm khai thác đá này là cha vợ của lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh Đắk Lắk, doanh nghiệp này cũng từng vi phạm ở một dự án khác.

Tự ý mua bán, xây biệt thự

Không chỉ bờ phía bên Đắk Lắk bị xâm hại, bờ bên kia sông Sêrêpốk thuộc địa phận xã Tâm Thắng, huyện Cư Jút (Đắk Nông) cũng bị đục khoét nghiêm trọng.

Theo ghi nhận của phóng viên, trên một cù lao giữa dòng sông Sêrêpốk (thuộc tổ dân phố 7, thị trấn Ea T’ling, huyện Cư Jút, Đắk Nông) mới đây mọc lên một khu biệt thự sân vườn khang trang, kiên cố.

Theo hồ sơ, tháng 10-2019 UBND huyện Cư Jút đã có quyết định cho vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Tuấn và bà Phạm Thị Sim (trú tại thị trấn Ea T’ling) thuê khu đất diện tích hơn 33.241m² tại cù lao nêu trên để trồng cây lâu năm. Thời hạn sử dụng 50 năm, trả tiền thuê đất hằng năm.

Tuy nhiên, đến ngày 6-2-2020, vợ chồng ông Tuấn có đơn xin chấm dứt hợp đồng thuê đất, nên ngày 5-10-2020 UBND huyện đã ra quyết định thu hồi toàn bộ thửa đất trên.

Thế nhưng, tháng 3-2021, người dân phát hiện trên mảnh đất này mọc lên một biệt thự hoành tráng. Qua kiểm tra xác định người chủ biệt thự này là ông Lê Tiến Dũng (trú tổ dân phố 9, thị trấn Ea T’ling).

Mới đây UBND thị trấn Ea T'ling đã kiến nghị UBND huyện Cư Jút chỉ đạo công an vào cuộc điều tra dấu hiệu mua bán đất công, xây nhà trái phép. Qua xác minh ban đầu, ông Dũng nói mua lại diện tích đất này với giá 2,7 tỉ đồng từ vợ chồng bà Sim, trong khi bà Sim nói chỉ bán tài sản trên đất.

Lãnh đạo UBND thị trấn Ea T'ling cho biết việc mua bán đất này không thông qua UBND thị trấn và hiện thẩm quyền điều tra thuộc công an. Tuy nhiên, chính quyền địa phương không lý giải được vì sao một công trình trái phép mọc trên một cù lao giữa dòng sông Sêrêpốk mà không bị phát hiện, ngăn chặn sớm.

Krông Nô - tiếng kêu cứu từ dòng sông chảy ngược

TTO - 10 năm trước, Krông Nô còn uốn lượn êm đềm, cấp nước cho các ruộng đồng. Từ ngày có thủy điện, 'cát tặc' lộng hành, dòng sông bị đục khoét, phình to hàng trăm mét, ruộng đất của dân theo đó lở ầm ầm xuống sông...