Thủ tướng Nhật Shinzo Abe không bị NSA theo dõi trực tiếp Ảnh: Reuters

WikiLeaks tuyên bố: “Các tài liệu này cho thấy quy mô của chiến dịch do thám Mỹ nhắm vào Chính phủ Nhật, phản ánh rõ Mỹ đã thu thập thông tin tình báo từ nhiều bộ và cơ quan nhà nước Nhật”. Các thông tin mà NSA nhắm đến là những tính toán của Tokyo về thương mại, năng lượng hạt nhân, quan hệ ngoại giao Nhật - Mỹ…

Cá nhân Thủ tướng Nhật Shinzo Abe không bị nghe lén một cách trực tiếp, nhưng NSA đã theo dõi hàng loạt chính trị gia cấp cao của Nhật. Trong số đó phải kể đến Bộ trưởng Thương mại Yoichi Miyazawa và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Haruhiko Kuroda.

Một số tài liệu cho thấy NSA xem lén về “chiến lược biến đổi khí hậu nhạy cảm” của Chính phủ Nhật và cả “nội dung một cuộc họp bí mật diễn ra tại dinh thự của Thủ tướng Abe”. Bộ Nông nghiệp Nhật và các công ty như Mitsubishi hay Mitsui cũng bị NSA do thám.

Chiến dịch theo dõi của NSA bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Abe hồi năm 2006. Ông Abe tái đắc cử thủ tướng vào cuối năm 2012. Chính quyền Tokyo chưa có phản ứng chính thức với thông tin này.

AFP dẫn lời giáo sư Yoshinobu Yamamoto thuộc ĐH Niigata nhận định phía Nhật sẽ yêu cầu Mỹ giải thích, nhưng tiết lộ này sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến quan hệ đồng minh Tokyo - Washington.

Trước đó WikiLeaks cũng từng lật tẩy việc NSA lén theo dõi chính quyền các nước đồng minh như Pháp và Đức. Nhật hiện là một trong những đồng minh chủ chốt của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Hai bên thường xuyên tham vấn về các vấn đề quốc phòng, kinh tế và thương mại.

Thông tin NSA lén theo dõi Nhật bị lật tẩy trong một thời điểm khá nhạy cảm. Hiện tại đang là lúc quan chức thương mại các nước tham gia đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) bao gồm Mỹ, Nhật và 10 quốc gia vành đai Thái Bình Dương, đang nhóm họp ở Hawaii nhằm hoàn tất đàm phán TPP.

Hai nền kinh tế lớn nhất của TPP là Mỹ và Nhật đang bất đồng về nhiều vấn đề như nông nghiệp và thị trường xe hơi. Ngành nông nghiệp Nhật đang thể hiện sự phản đối đối với TPP.