Cuốn sách Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường

Công ty sách đấu tố nhau, gánh nặng bản quyền đổ "trên lưng" tác giả

Theo tác giả Nguyễn Quốc Vương, năm 2016, ông ký hợp đồng nhượng quyền xuất bản sách giấy Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường cho Công ty cổ phần zGroup trong 3 năm với thời hạn từ ngày 15-12-2016 đến 15-12-2019.

Hợp đồng có điều khoản cho phép zGroup làm ebook (sách điện tử) nhưng với điều kiện phải thông báo, báo cáo doanh thu và chia lợi nhuận cho ông Nguyễn Quốc Vương. Từ đó đến nay, tác giả này chưa nhận được bất cứ thông báo hay tiền bản quyền nào từ zGroup về việc làm bản ebook.

Thế nhưng, ông Nguyễn Quốc Vương lại tình cờ phát hiện ứng dụng đọc sách điện tử Waka đang kinh doanh cuốn sách trên với giá 22.000 đồng, trong khi trước đó ông không hay biết gì chuyện Waka được phép khai thác tựa sách này.

Bức xúc, tác giả Nguyễn Quốc Vương cho rằng nếu ông không tự mình phát hiện ra vụ việc trên, chắc hẳn tình trạng vi phạm bản quyền cuốn sách sẽ còn kéo dài và những tác giả sách như ông sẽ là người chịu thiệt hại nặng nhất.

Tác giả Nguyễn Quốc Vương cho biết ông sẽ theo đuổi vụ việc đến cùng - Ảnh: FBNV

Sau khi tác giả Nguyễn Quốc Vương đưa câu chuyện lên mạng xã hội, zGroup đã ra thông cáo báo chí. Trong đó, đơn vị này cung cấp 3 thông tin quan trọng.

Thứ nhất, hợp đồng cấp quyền kinh doanh của zGroup cho Waka với cuốn Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường có thời hạn 2 năm (7-2018 – 7-2020). Thứ hai, zGroup chưa nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào của Waka cho tác phẩm này. Và thứ ba, zGroup cho biết vì họ thiếu nhân sự cho mảng văn học Việt Nam nên mới để xảy ra cơ sự.

Trong khi đó, phía Waka cũng lên tiếng "chỉnh" lại phát ngôn của zGroup. Theo hợp đồng, thời hạn khai thác 3 năm thay vì 2 năm như zGroup thông tin. Điều này đồng nghĩa, hợp đồng cuốn Nước Nhật nhìn từ những thứ bình thường giữa hai đơn vị này đến ngày 16-10-2021 mới hết hạn. Waka cũng cho biết họ đang đề xuất một cuộc họp 3 bên để thống nhất quan điểm.

Thông cáo báo chí từ Công ty zGroup về cuốn sách

Tuy nhiên, tác giả Nguyễn Quốc Vương cho rằng bản chất cuộc họp phải là một buổi giải trình giữa các đơn vị sách với tác giả.

"Trong trường hợp này, tôi là người chịu thiệt hại do quy trình làm việc giữa Waka và zGroup thì không thể có chuyện ‘thống nhất quan điểm’ như Waka đề xuất được, bởi quan điểm của tôi đâu có lệch lạc gì mà phải thống nhất" - ông Vương nói và cho biết nếu vụ việc không được giải quyết thỏa đáng, ông sẽ khởi kiện ra tòa.

Waka đã khóa quyền truy cập tác phẩm trên vào ngày 17-11. Như vậy, kể cả khi hợp đồng giữa zGroup và Waka có kết thúc vào ngày 16-10 như đơn vị này tuyên bố, tác phẩm này vẫn tiếp tục được khai thác ebook cho đến ngày ông Nguyễn Quốc Vương phản ánh.

Cần quy trình làm việc chuyên nghiệp cho mảng sách nói

Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên Waka vướng vào "lùm xùm" bản quyền. Từ khi thành lập vào năm 2014 đến nay, Waka đã bị ít nhất 3 tác giả sách lên tiếng chuyện bản quyền ngoài ông Nguyễn Quốc Vương. Trước đó, nhà văn Nguyễn Văn Thọ, Vũ Ngọc Tiến, Võ Thu Hương đã tố Waka trong những sự vụ tương tự.

Hiện nay, các công ty xuất bản thường không chú trọng phát triển mạnh nền tảng công nghệ. Chính vì vậy, để sản xuất ebook, họ phải liên kết với bên thứ 3 (như Waka). Cũng từ đây, rắc rối xuất hiện khi vai trò của tác giả sách bị xem nhẹ.

Dù là người sở hữu tác phẩm nhưng tác giả sách hầu như lại không được tham gia vào quá trình số hóa sách, cũng như tham gia vào tiến trình thảo luận hợp đồng, tiền bản quyền.

Cuốn sách hiện đã được chuyển sang trạng thái "Sách chờ duyệt xuất bản" trên Waka

"Cần phải thực hiện bảo vệ bản quyền cho các tác giả một cách nghiêm chỉnh thì chúng ta mới hy vọng có một xã hội sáng tạo, có tri thức, nhất là tri thức bản địa. Anh Vương đã kiên quyết đấu tranh với Waka. Đây là một việc làm cần được ủng hộ và cổ vũ vì tương lai của đất nước. Không có bảo vệ bản quyền, không có sở hữu trí tuệ, đất nước sẽ không có trí tuệ" - tiến sĩ Nguyễn Đức Thành thẳng thắn chia sẻ trên Facebook cá nhân.

Trong khi đó, độc giả Duy Linh nhìn nhận: "Mình nghĩ Waka nên xem lại quy trình về bản quyền trong vụ việc của anh Nguyễn Quốc Vương lần này nhằm hoàn thiện quy trình trong việc hợp tác với các đơn vị trong lần sau, để tránh tình trạng như thế này diễn ra.

Cách giải quyết rất đơn giản là đứng trên quan điểm của tác giả để bảo vệ bản quyền và lợi ích của tác giả thay vì chỉ nghĩ đến số tiền Waka bị thiệt hại. Khi Waka nghĩ đến lợi ích của tác giả, tôn trọng bản quyền thì tự khắc độc giả và các tác giả khác sẽ tôn trọng và tin tưởng Waka".

Lên mạng ‘khoe’ sách dịch vi phạm bản quyền

TTO - Nhà xuất bản Trẻ vừa phát hiện quyển sách 'Marketing 4.0' của tác giả nổi tiếng Philip Kotler vừa được một facebooker đăng thông báo đang có bản dịch tiếng Việt và hỏi thêm "có bạn nào muốn đọc không?".