Bộ phận kế toán ở trường đã chuẩn bị sẵn cho mỗi giáo viên một bộ hồ sơ khai hoàn thuế (gồm hai tờ khai quyết toán hoàn thuế, một chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân - gọi nôm na là hóa đơn đỏ thu tiền thuế đã đóng, một giấy xác nhận đóng bảo hiểm xã hội). Sau khi điền đầy đủ, mỗi giáo viên lại phải tranh thủ những ngày không có tiết, chạy lên chi cục thuế quận để nộp hồ sơ. Và tại địa chỉ này, quá trình “bể dâu” mới bắt đầu.

Trước hết, theo hướng dẫn của nhân viên chi cục thuế phụ trách khối trường học (mà muốn có hướng dẫn này, giáo viên phải ngồi năn nỉ mãi mới “được” hướng dẫn), mỗi giáo viên phải photo bản chứng từ khấu trừ thuế. Trên bản photo đó, giáo viên phải ký tên mình bên cạnh chữ ký của thủ trưởng cơ quan. Bước 2, giáo viên phải vào mạng Chính phủ, lấy xuống bộ hồ sơ thuế mã 25 để... tiếp tục khai.

Theo lời một giáo viên đã thực hiện xong quá trình hoàn thuế, bộ hồ sơ mã 25 này mỗi người phải mang lên ngồi với cán bộ thuế, vị này hỏi đến đâu mình khai đến đó, còn nếu không sẽ vẫn... khai thiếu hoặc sai (!). Và cuối cùng là những bộ hồ sơ nào có giảm trừ gia cảnh, kế toán nhà trường phải photo danh sách giảm trừ gia cảnh của toàn trường phát cho mỗi cá nhân có tên trong đó một bộ để đính kèm hồ sơ... Sau khi điền đầy đủ hồ sơ, nếu không sai sót gì cả, hồ sơ sẽ được nhân viên chi cục thuế tiếp nhận, cho cái giấy hoặc cái mộc hẹn thời gian tính hoàn thuế. Và nhanh nhất cũng phải 3-4 tháng sau chúng tôi mới nhận được tiền hoàn thuế qua... chuyển khoản.

Tính toàn cục, những ai đã nộp thuế thu nhập cá nhân, khi được hoàn thuế tất nhiên sẽ vui mừng. Thế nhưng cứ nghĩ đến sự nhiêu khê của thủ tục khai hoàn thuế thì ai ai cũng nản, đặc biệt là với giáo viên chúng tôi. Bởi, lương giáo viên hiện nay so với thời giá là “thu không thể bù chi”. Nhưng không rõ vì sao thay vì tính gộp cả năm thu nhập, so với định mức nộp thuế rồi những ai “đội khung” mới phải nộp thuế, có lẽ công đoạn sẽ đỡ hơn.

Đằng này, với giáo viên lại tính khấu trừ thu nhập hằng tháng. Tháng nào - ví dụ như tháng tết - có tiền tăng thu nhập, tiền tết các khoản thì mức thu nhập bị đội lên là phải khấu trừ. Nhưng sau đó khoản khấu trừ này gần như được trả lại đầy đủ. Và số người phải nộp thuế trong giáo viên là rất ít, không đáng kể. Theo thiển nghĩ của chúng tôi, nếu Nhà nước tính thuế thu nhập theo cả năm thì việc thu thuế của một số ít người “bị đội lương” trong đội ngũ nhà giáo vẫn ít hơn so với số “dưới mức” và việc thu vào nó đơn giản hơn rất nhiều so với việc thu vào rồi trả trở ra. Chưa kể, lúc thu vào thì trừ nghiến qua lương thật nhanh. Nhưng đến lúc trả ra lại quá nhiêu khê, tốn không biết bao nhiêu thời gian, giấy mực để làm thủ tục.

Chúng ta đang trong giai đoạn kêu gọi cải cách hành chính bắt đầu từ việc cải cách thủ tục, vậy mà... bình quân một giáo viên làm bộ hồ sơ, đem nộp và được hoàn chỉnh phải mất 2-3 giờ, một trường có 100 giáo viên thời gian mất sẽ là bao nhiêu, và nếu nhân rộng ra cả quận, cả thành phố, cả nước? Như vậy “bể dâu” này biết đến lúc nào mới tan?