Theo Đài CNN, Chính phủ Philippines đang hoàn thành những bước cuối cùng trong quá trình chuyển đổi từ xe jeepney truyền thống sang loại xe buýt cỡ nhỏ mới. Tuy nhiên, họ đang vấp phải làn sóng phản đối dữ dội từ một bộ phận người dân.

Khi biểu tượng trở nên lỗi thời

Xe jeepney được mệnh danh là “vua của đường phố” tại Philippines. Đây là loại phương tiện giao thông công cộng xuất hiện sau Chiến tranh Thế giới thứ 2. Các thợ cơ khí địa phương đã cải tạo xe jeep do quân đội Mỹ để lại thành những chiếc xe chuyên chở khách giá rẻ.

Đặc điểm nổi bật của jeepney chính là những hình vẽ độc đáo, sặc sỡ ở bên ngoài, được lấy cảm hứng từ các biểu tượng tôn giáo hoặc ngôi sao đại chúng. Loại phương tiện này phục vụ hàng triệu người dân Philippines mỗi ngày.

Theo ước tính của Bộ Giao thông vận tải Philippines, có khoảng 200.000 xe jeepney trên khắp đất nước. Giá vé khoảng 0,23 USD - một mức giá hợp lý đối với quốc gia có thu nhập trung bình hằng năm là 3.500 USD.

Chính vì vậy, khi chính phủ nước này thông báo rằng họ sẽ loại bỏ jeepney, không ít người đã phản đối vì lo ngại giá vé sẽ tăng lên.

Ngoài ra, những tài xế xe jeepney cho biết chi phí để chuyển sang sử dụng phương tiện sạch hơn nằm ngoài khả năng của họ.

Các tổ chức đại diện cho 2 nhóm người nói trên đã biểu tình trong những tháng vừa qua. Mới đây nhất là cuộc biểu tình ở thủ đô Manila vào ngày 16-1.

Thực tế nghiệt ngã

Ông Mar Valbuena, chủ tịch Tập đoàn vận tải Manibela, ước tính có khoảng 15.000 tài xế xe jeepney phản đối chính sách này, họ cho rằng chương trình “không được nghiên cứu kỹ lưỡng”.

Phía Tập đoàn Manibela cho biết Chính phủ Philippines vì thiếu vốn nên gây áp lực lên các tài xế, buộc họ phải vay một số tiền khổng lồ để thực hiện kế hoạch hiện đại hóa giao thông.

Tương lai bất định của xe jeepney bắt đầu từ năm 2017, thời điểm Bộ Giao thông vận tải Philippines ra chỉ thị thay thế phương tiện truyền thống trên 15 năm tuổi bằng xe buýt mini nhập khẩu.

Loại xe mới có điều hòa, chạy bằng nhiên liệu sạch và có chỗ ngồi rộng hơn. Tuy nhiên, mức giá của chúng lên đến 50.000 USD.

“Chúng tôi thực sự không đủ khả năng chi trả… Ngay cả khi vay tiền, chúng tôi sẽ mắc nợ cho đến khi chết”, tài xế xe jeepney Joseph Sabado nói với Đài CNN.

Một số tài xế xe jeepney buộc phải vay mượn tiền để đổi qua xe buýt mới. Để đủ điều kiện vay mượn, chủ xe và các bên phân phối xe phải tham gia hợp tác xã, hoặc bị gộp chung với công ty quản lý xe buýt mini.

Chính phủ Philippines dự định hoàn tất quá trình chuyển đổi vào tháng 3-2020, nhưng dời lại do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Theo dữ liệu được công bố, hiện tại có khoảng 76% chủ xe jeepney đã chọn hợp nhất theo chương trình và hơn 1.700 hợp tác xã đã được thành lập.

Loại bỏ 'trâu cày' jeepney: Chưa có hồi kết ở Philippines

Nhiều năm qua, xe jeepney đã trở thành biểu tượng văn hóa và phương tiện di chuyển chính của hàng triệu người dân Philippines. Chính quyền nhiều lần muốn loại bỏ dòng xe này nhưng chưa xong.