Một góc dự án khu đô thị quốc tế Đa Phước, Đà Nẵng - một trong các dự án nằm trong diện điều tra của cơ quan công an l Ảnh nhỏ: ông Phan Văn Anh Vũ - Ảnh: ĐOÀN CƯỜNG - Tư liệu

Vũ "nhôm" tên thật là Phan Văn Anh Vũ (42 tuổi), sở hữu nhiều công ty như Công ty TNHH I.V.C, Công ty cổ phần 79, Công ty cổ phần Bắc Nam 79 và góp vốn vào một số công ty khác. 

Ông Vũ được coi là đại gia sở hữu rất nhiều khu đất ở vị trí đắc địa tại Đà Nẵng, hầu hết được hình thành từ nhà đất công. Ông có hai nhà hàng nổi tiếng nằm trên đường Bạch Đằng lấn ra ngoài sông Hàn ở vị trí cực đẹp.

Trước đây, ông Vũ có thời gian làm nhôm kính nên được mọi người gọi là Vũ "nhôm".

TTO - Chiều tối 21-12, đại tá Trần Đình Liên, phó giám đốc Công an Đà Nẵng xác nhận Công an Đà Nẵng đã phối hợp với Bộ Công an khám nhà ông Vũ 'nhôm', một đại gia sở hữu, góp vốn nhiều công ty.

Ông chủ đất vàng từ nhà công sản

Tháng 9-2017, trước việc bán nhà đất công sản của UBND TP Đà Nẵng trước đây có dấu hiệu vi phạm pháp luật, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đề nghị UBND TP Đà Nẵng cung cấp hồ sơ để điều tra việc mua bán 31 nhà, đất công sản và 9 dự án, chủ yếu liên quan đến ông Vũ trong việc mua bán.

Tại nhiều cơ sở nhà đất, nhu cầu ban đầu được thể hiện trong tờ trình của các công ty do ông Vũ đứng tên sở hữu như Công ty I.V.C, Công ty 79, Công ty Bắc Nam 79 hoặc góp vốn đều xin được thuê, mua các nhà, đất nêu trên xác định là để "hoạt động sản xuất kinh doanh" và "làm văn phòng công ty" và UBND TP Đà Nẵng cũng đã yêu cầu công ty phải cam kết sử dụng đúng mục đích, công năng. 

Song trên thực tế, công ty sau khi được mua đã không sử dụng đúng mục đích làm văn phòng mà bán lại hoặc sử dụng vào các mục đích khác.

Một số nhà, đất 36 Bạch Đằng, 38 Bạch Đằng và 38 Bạch Đằng mở rộng được bán theo kiểu "sau khi đăng báo công khai đấu giá chỉ có Công ty cổ phần 79 xin mua" nên UBND TP Đà Nẵng bán cho Công ty 79. 

Mục đích sử dụng cũng như cam kết ban đầu để được UBND TP Đà Nẵng bán nhà công sản và giao đất thuộc sở hữu nhà nước là để đầu tư nâng cấp khách sạn thành khách sạn 4-5 sao "phục vụ phát triển du lịch TP". 

Tuy nhiên, sau khi được giao đất (từ năm 2007-2009) và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2009, Công ty 79 không thực hiện cam kết và điều kiện bắt buộc khi được giao đất, không triển khai thực hiện dự án mà chuyển nhượng toàn bộ diện tích 3.728m² cho Công ty TNHH Mặt Trời Sông Hàn vào năm 2011 để thu lợi gần 50 tỉ đồng.

Ngoài ra, các công ty có biểu hiện lợi dụng chính sách để mua nhà, đất công sản không qua đấu giá. Hầu hết nhà đất công sản nêu trên được bán trái quy định Luật đất đai 2003 thông qua hình thức bán chỉ định, làm thất thu lớn cho ngân sách TP. 

Đồng thời, có dấu hiệu của việc lách các quy định về xác định giá khởi điểm theo đơn giá đất do UBND TP Đà Nẵng ban hành hằng năm (thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường trong cùng thời điểm chuyển nhượng).

Tháng 10-2017, tại một báo cáo của UBND TP Đà Nẵng khi làm việc với Thanh tra Chính phủ và Cơ quan an ninh điều tra (Bộ Công an) xác định: "Việc xác định giá và hệ số sinh lợi ở các khu đất này có biểu hiện làm lợi cho doanh nghiệp. 

Sau khi doanh nghiệp mua nhà đất công sản không sử dụng được mục đích như tờ trình xin mua như ban đầu, mà đem bán để hưởng giá trị chênh lệch. 

Tại các khu đất, nhà công sản không nộp tiền đúng thời gian quy định nhưng UBND TP Đà Nẵng vẫn ban hành quyết định giảm 10% tiền sử dụng đất gây thất thoát cho ngân sách nhà nước".

Dự án Phú Gia Compound là 1 trong 9 dự án nằm trong diện điều tra của cơ quan công an - Ảnh: N.P.V.

Không đấu thầu, giao đất trực tiếp

Dự án đình đám của ông Vũ tại Đà Nẵng phải kể đến Phú Gia Compound (Q.Thanh Khê). Khu đất có diện tích 20.093m2 tại 126 (số cũ 128) Ông Ích Khiêm, trước đây do Công ty Cơ khí ôtô và thiết bị điện Đà Nẵng sử dụng làm địa điểm sản xuất kinh doanh. 

Sau khi di dời công ty ra vị trí khác, toàn bộ diện tích khu đất được bàn giao lại cho Nhà nước quản lý.

Tháng 8-2006, UBND TP Đà Nẵng có quyết định phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng khu đất nêu trên là 100 tỉ đồng. Trên cơ sở đó, Trung tâm Giao dịch bất động sản Đà Nẵng đã tổ chức đấu giá vào ngày 24-8-2006 nhưng không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký tham gia đấu giá.

Ngày 11-4-2007, Trung tâm Giao dịch bất động sản Đà Nẵng nhận được công văn của Công ty cổ phần Thành phố Mặt trời về việc xin mua lại khu đất này theo đơn giá quy định của TP. 

Sau đó, UBND TP ban hành quy định giá đất để thu tiền giao quyền sử dụng đất khu đất có diện tích 20.093m² cho công ty này là 100 tỉ đồng. 

Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày ký hợp đồng công ty nộp đủ số tiền sử dụng đất thì được giảm 10% trên tổng số tiền sử dụng đất.

Ngày 10-3-2009, Công ty Thành phố Mặt trời có đơn xin chuyển đổi tên nhận quyền sử dụng đất sang ông Nguyễn Quang Thành (em vợ của ông Vũ). 

Sau đó, UBND Q.Thanh Khê cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Thành và tiếp đó ông Thành chuyển nhượng khu đất nêu trên cho Công ty TNHH Phú Gia Compound.

Mặc dù Trung tâm Giao dịch bất động sản Đà Nẵng đã đăng báo 3 kỳ từ ngày 8-8-2006 và tổ chức đấu giá vào ngày 24-8-2006 nhưng không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký tham gia đấu giá. 

Theo quy định về đấu giá, tài sản phải tiếp tục thực hiện việc giảm giá để đấu giá, nhưng ở đây lại giao đất trực tiếp cho Công ty Thành phố Mặt trời.

Sau đó, ông Vũ đã nhận chuyển nhượng toàn bộ diện tích nói trên để triển khai dự án Phú Gia Compound. Dự án này đến nay chưa đủ điều kiện mở bán nhà ở hình thành trong tương lai. Nhưng trên thực tế, dự án đã mở bán công khai.

Người dân theo dõi việc khám xét tại nhà ông Vũ tối 21-12 - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Vẫn mở bán nhà dù chưa đủ điều kiện

Ngoài ra, ông Vũ còn có một dự án "khủng" khác tại khu đô thị quốc tế Đa Phước (The Sunrise Bay Đà Nẵng) tại P.Thuận Phước và P.Thanh Bình, Q.Hải Châu.

Đây là dự án xây dựng nhà ở thương mại, biệt thự có diện tích khoảng 180ha. Hiện dự án này đã chuyển nhượng chủ đầu tư, chuyển cổ phần góp vốn. Tuy nhiên, tháng 3-2017, trong quá trình thực hiện, UBND TP Đà Nẵng đã chỉ ra một số nội dung bất cập. 

Cụ thể, tại thời điểm đó dự án chưa có đánh giá tác động môi trường và thẩm định phòng cháy chữa cháy.

Trả lời báo chí lúc đó, ông Lê Quang Nam, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường Đà Nẵng, cho biết dự án này mới chỉ được đánh giá tác động môi trường lần đầu tiên vào năm 2007 nhưng quy mô xây dựng dự án trước đây là xây sân golf và nhà cao tầng. Sau đó đã được thay đổi làm nhà biệt thự, nhà phố. 

Theo ông Nam, về nguyên tắc khi thay đổi điều chỉnh quy hoạch thì công năng hoạt động đã khác với ban đầu, phải lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường. Việc xây dựng nhà ở biệt thự, liền kề đòi hỏi sự nghiêm ngặt trong đánh giá tác động môi trường vì phải tính đến sự an toàn cho người dân sinh sống.

Tối 21-12, trả lời Tuổi Trẻ, đại diện UBND TP Đà Nẵng cho biết qua kiểm tra, dự án The Sunrise Bay Đà Nẵng do Công ty TNHH The Sunrise Bay làm chủ đầu tư chưa đủ điều kiện mở bán nhà ở hình thành trong tương lai. Nhưng trên thực tế, dự án đã mở bán công khai.

"Tiến lên" Sơn Trà

Không chỉ sở hữu nhiều dự án đất vàng ở trung tâm TP, ông Vũ còn có một số khu đất lớn, dự án ven biển ở chân núi Sơn Trà. Đơn cử là khu đất phía nam cuối đường Phạm Văn Đồng đã được Thanh tra Chính phủ kết luận năm 2013 có dấu hiệu sai phạm.

Năm 2006, UBND TP chuyển nhượng cho ông Hoàng Hải và bà Trung Thị Lâm Ngọc với tổng giá trị hợp đồng 84 tỉ đồng. 

Đến năm 2008, ông Hải và bà Ngọc không triển khai thực hiện dự án, ủy quyền cho ông Vũ chuyển nhượng cho ông Phạm Đăng Quan với giá chuyển nhượng 581 tỉ đồng (thu chênh lệch 495 tỉ đồng). 

Năm 2009, ông Quan lại tiếp tục chuyển nhượng cho Công ty cổ phần đầu tư địa ốc ôtô Phương Trang với giá 585 tỉ đồng.

Ngoài ra, một dự án khác do Công ty 79 làm chủ là khu dịch vụ du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa với diện tích 95,58ha, quy mô dự án theo quy hoạch là 228 biệt thự. 

Năm 2014, UBND TP Đà Nẵng chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án khu dịch vụ du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa. 

UBND TP Đà Nẵng đồng ý chủ trương giao đất trực tiếp cho Công ty 79 mà không có dự án đầu tư, không thông qua đấu thầu dự án sử dụng đất hoặc đấu giá đất theo quy định tại điều 58 của Luật đất đai 2003.