Thủ tướng Đức Angela Merkel (trái), Tổng thống Pháp Francois Hollande (giữa), và Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy đến viếng các nạn nhân ở khu vực máy bay Germanwings rơi ngày 25-3. Ảnh: AP.

Hollande ở đây chính là đương kim Tổng thống Pháp François Hollande.

Trước đó, ông đã lên truyền hình Pháp đọc thông điệp về vụ tai nạn: “Một tai nạn khủng khiếp vừa xảy ra trên lãnh thổ Pháp...”.

Có thể thấy tổng thống Pháp đã hành xử theo trách nhiệm của người lãnh đạo quốc gia mà vụ tai nạn đã xảy ra trên lãnh thổ nước đó, đúng theo tinh thần các quy định của Tổ chức Hàng không dân sự quốc tế (ICAO) liên quan đến trách nhiệm của “quốc gia xảy ra sự cố”.

Trong trường hợp này, nước Pháp có trách nhiệm “gửi đi một thông báo tai nạn hay sự cố nghiêm trọng trong thời hạn tối thiểu và bằng các phương tiện nhanh nhất có sẵn đến (a) Quốc gia đăng ký (chiếc máy bay); (b) Quốc gia vận hành (chiếc máy bay); (c) Quốc gia thiết kế (chiếc máy bay); (d) Quốc gia sản xuất (chiếc máy bay); (e) ICAO, khi chiếc máy bay liên quan có trọng lượng tối đa vượt quá 2.250kg (là trường hợp này).

Bản thông báo chi tiết phải thông báo đúng theo yêu cầu của ICAO tất nhiên đã được cơ quan hàng không dân dụng Pháp hoàn tất trước khi Tổng thống Hollande lên truyền hình.

Việc ông lên truyền hình là điều phải làm trong cương vị lãnh đạo quốc gia khi một sự cố như vậy xảy ra trên lãnh thổ nước mình.

Bởi thế, ông Hollande chỉ loan báo một vài chi tiết tối cần thiết không thể thiếu được:

(1) “Một chiếc máy bay từ Barcelona đến Düsseldorf đã bị rơi trong hoàn cảnh mà vào lúc tôi phát biểu đây, vẫn chưa được làm sáng tỏ”; (2) “Có rất nhiều nạn nhân, một trăm năm mươi”; (3) “Trong số những nạn nhân này có những người Tây Ban Nha...

Tôi cũng biết rằng có những nạn nhân của các quốc gia khác, đặc biệt là Đức và có thể là Thổ Nhĩ Kỳ. Có lẽ không có nạn nhân người Pháp, nhưng tôi vẫn chưa hoàn toàn chắc chắn”.

Xen kẽ trong thông điệp là những lời chia buồn đến các chính phủ và nhân dân có nạn nhân, đây là điều bắt buộc “đắc nhân tâm” trong quan hệ đối ngoại với các nước.

Phần thứ hai của thông điệp của ông Hollande gián tiếp loan báo Nhà nước Pháp đã và đang làm những gì trong trách nhiệm của mình đúng theo các quy định của ICAO, thậm chí gợi ý rằng đã sốt sắng nhất rồi:

“Tai nạn đã xảy ra tại một khu vực đặc biệt khó tiếp cận và công tác cấp cứu chỉ có thể thực hiện trong vài giờ nữa. Tôi muốn cảm ơn mọi cơ quan đang được huy động, cơ quan phòng vệ dân sự, hiến binh, quân đội, mọi cơ quan hành chính do đã đến nơi sớm nhất theo khả năng. Nhiều bộ trưởng đã đến nơi hoặc sắp đến...”.

Thậm chí tổng thống Pháp còn loan báo tô đậm công việc của nước “khổ chủ”: “Cùng với quốc vương Tây Ban Nha, chúng tôi, trong chốc lát nữa, tức đúng 15g30 (21g30 giờ VN), sẽ đến Bộ Nội vụ và Thủ tướng Valls sẽ tiếp chúng tôi để điểm tình hình cấp cứu cùng những phân tích về hoàn cảnh của thảm kịch”.

Vua Tây Ban Nha Felipe VI sang ngay dự họp là do Tây Ban Nha là quốc gia khởi hành của chuyến bay xấu số. Thủ tướng Đức Merkel cũng cùng ông Hollande đến tận nơi do là quốc gia “tang chủ” và cũng là quốc gia đăng ký cùng vận hành chiếc máy bay.

Xử lý nhanh chóng đúng luật hàng không dân dụng quốc tế là một lẽ. Xử lý tận tụy vì lẽ nhân đạo là một lẽ khác. Xử lý truyền thông nhanh chóng, dứt khoát và đầy đủ như thế quả là “có nghề”.