Tuy nhiên vẫn còn nhiều “đại gia” kiên trì khai lỗ và được Cục Thuế TP.HCM xếp vào nhóm DN FDI có rủi ro cao.

Số doanh nghiệp FDI lỗ quá vốn chủ sở hữu trên địa bàn TP.HCM qua các năm

Phóng to

Đồ họa: V.Cường - Ảnh: N.C.Thành

Đứng đầu danh sách DN lỗ liên tục từ khi thành lập đến nay là Công ty TNHH nước giải khát Coca Cola VN, trụ sở ở P.Linh Trung, Q.Thủ Đức (TP.HCM).

Lỗ triền miên

Từ năm 2004 đến nay DN này liên tục kê khai lỗ, số lỗ lũy kế từ năm 2004 đến nay lên đến gần 870 tỉ đồng. Đáng chú ý hương liệu chiếm hầu hết giá vốn sản phẩm. Trong năm 2006 là năm DN khai lỗ nặng nhất: 250,9 tỉ đồng, chi phí hương liệu chiếm đến 85,4% trên giá vốn. Sau khi Cục Thuế TP.HCM mời lên làm việc, DN đã điều chỉnh lại, đến năm 2009 chi phí hương liệu chỉ còn chiếm 67,4% giá vốn sản phẩm.

Tương tự tại Công ty B.A.T Vietnam Limited (tòa nhà Diamond Plaza, 34 Lê Duẩn, Q.1), số lỗ ngày càng lớn, năm 2004 DN này chỉ lỗ hơn 55 tỉ đồng, đến năm 2009 số lỗ tăng hơn 10 lần, lên đến 586,3 tỉ đồng.

Bên cạnh số DN lỗ liên tục từ khi thành lập, gần đây xuất hiện một số DN khai có lãi rất lớn trong thời gian hưởng ưu đãi thuế, sau khi hết ưu đãi DN bắt đầu khai lỗ.

Công ty Tỷ Hùng thành lập năm 1998 chuyên sản xuất giày cao cấp, túi xách, balô... Trong các năm được miễn thuế TNDN Công ty Tỷ Hùng khai lãi rất lớn, nhưng hết thời gian được hưởng ưu đãi thuế thì công ty khai lỗ liên tục. Cụ thể năm 2009 công ty này khai lỗ hơn 14,2 tỉ, năm 2010 lỗ 20,58 tỉ đồng. Tuy kê khai lỗ nhưng trong năm 2011 công ty vẫn tiếp tục đầu tư thêm một nhà máy tại Bến Tre!

Từ lỗ thành lãi

Sau nhiều lần bị cơ quan thuế “hỏi thăm”, nhiều DN từ lỗ đã chuyển sang khai có lãi.

Công ty TNHH TMDV Dũ Thành (trụ sở ở Q.Phú Nhuận) thành lập năm 2008, doanh thu năm đầu tiên thành lập xấp xỉ 7,4 tỉ đồng, đến năm 2010 doanh thu vọt lên 79,1 tỉ nhưng công ty vẫn chưa có lãi. Trong văn bản giải trình với cơ quan thuế, công ty lấy lý do năm 2008 là năm đầu tiên kinh doanh nên phát sinh nhiều chi phí mà công ty chưa dự tính được.

Công ty cũng lý giải bị lỗ về chi phí quản lý, chứ hoạt động kinh doanh từ năm 2008-2010 vẫn có lãi gộp. Sau khi được Cục Thuế TP.HCM mời lên làm việc, sáu tháng đầu năm 2011 công ty đã khai có lãi hơn 4,2 tỉ đồng.

Tương tự, sau khi được Cục Thuế TP.HCM mời lên làm việc, Công ty TNHH TM quốc tế Dragon Up cũng kê khai lại doanh thu các năm từ 2005-2010 tăng cao so với doanh thu đã kê khai. Chẳng hạn doanh thu năm 2010 tăng từ 38,9 tỉ đồng lên hơn 40,9 tỉ đồng. Cục Thuế TP.HCM đã đề nghị công ty phải kê khai quyết toán thuế TNDN từ năm 2005 đến nay theo số liệu kê khai mới.

Công ty TNHH PouYuen VN lỗ liên tục từ năm 2004-2007, sau khi cơ quan thuế mời lên đấu tranh mới bắt đầu nộp thuế. Cụ thể từ năm 2008-2010 công ty lời 261 tỉ đồng, số liệu chưa quyết toán năm 2010 công ty lời hơn 335 tỉ đồng.

Biểu hiện không bình thường

Theo ông Nguyễn Trọng Hạnh - cục phó Cục Thuế TP.HCM, năm 2010 có đến 460 DN FDI trên tổng số 3.800 DN FDI lỗ quá vốn chủ sở hữu, rơi vào các DN sản xuất, gia công ngành may mặc, giày da xuất khẩu và họ có rất nhiều chiêu để hợp thức hóa. Phổ biến là khai giá vốn hàng hóa, dịch vụ cao, nhiều DN có giá vốn cao hơn giá bán. Một số DN lại ký những hợp đồng với khách hàng nước ngoài vượt quá năng lực sản xuất của DN, sau đó lấy lý do không đủ năng lực để giao lại cho DN khác gia công với giá cao làm phát sinh lỗ. Khi cơ quan thuế hỏi, họ giải trình là sợ bị phạt vì vi phạm hợp đồng. Theo kết quả kiểm tra của cơ quan thuế, tỉ lệ đưa ra ngoài gia công của các DN có dấu hiệu giao dịch liên kết rất cao, có DN chiếm đến 80% tổng sản lượng.

Sau nhiều năm lỗ liên tục, để đảm bảo cân đối vốn công ty mẹ tại nước ngoài lại rút vốn cho công ty con nhưng không tính lãi vay, không xác định thời gian vay. Số khác dùng chiêu tăng vốn pháp định hoặc công ty mẹ hỗ trợ giá gia công. Ông Hạnh cho rằng đây là những hiện tượng không bình thường được phát hiện trong quá trình quản lý và thanh tra, kiểm tra tại các DN FDI hoạt động trong ngành gia công may mặc và da giày. Do đây là các DN chuyên sản xuất gia công xuất khẩu nên số thuế mà ngân sách nhà nước phải hoàn cho các DN về thuế giá trị gia tăng hàng hóa, dịch vụ mua vào rất lớn.