Các bị can Nguyễn Thị Ngân (45 tuổi, trú tại đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội, nguyên phó giám đốc HDBank - chi nhánh Thăng Long), Phan Hoàng Giang (37 tuổi, trú tại đường Láng, quận Đống Đa, Hà Nội, nguyên phó phòng quản lý hỗ trợ tín dụng của HDBank Thăng Long) bị bắt tạm giam về hành vi “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Ba bị can còn lại gồm Nguyễn Quốc Anh (51 tuổi, trú tại Hải Phòng, giám đốc Công ty TNHH dịch vụ bảo vệ Nhật Anh), Trương Hồng Thơ (42 tuổi, trú tại quận 12, TP.HCM, nguyên phó giám đốc Công ty TNHH thép Minh Thanh) và Trần Duy Tùng (trú tại Hải Phòng, nguyên nhân viên phòng xuất nhập khẩu Công ty TNHH công nghiệp và thương mại Thái Sơn) bị bắt tạm giam về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Trước đó, tháng 8-2012, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Phạm Văn Thụ (chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Công ty TNHH công nghiệp và thương mại Thái Sơn) và hai bị can khác về tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Được biết, vào năm 1995, ông Phạm Văn Thụ thành lập Công ty TNHH công nghiệp và thương mại Thái Sơn, chuyên kinh doanh sắt thép, vật tư phế liệu… Từ khi thành lập đến khoảng năm 2007, công ty này có sản lượng bán hàng lên đến hàng chục nghìn tấn, doanh thu có năm lên đến 4.000 tỉ đồng. Thậm chí năm 2011, công ty này đã lọt vào Top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam.

Tuy nhiên, trên thực tế thì từ năm 2005, hoạt động kinh doanh của công ty có dấu hiệu bị chững lại nên ông Thụ đã trực tiếp lập thêm các công ty để kinh doanh. Cụ thể, từ năm 2005-2010, ông Thụ thành lập thêm 13 công ty khác tại Hải Phòng, TP.HCM và giao cho vợ, con, anh em, con cháu trong gia đình làm giám đốc và thực hiện việc điều hành hoạt động của các công ty này theo chỉ đạo của ông Thụ. Cũng trong thời gian này, công ty của ông Thụ bán vật tư cho Công ty công nghiệp tàu thủy Thái Sơn là công ty con của mình trị giá hơn 110 tỉ đồng để thực hiện hợp đồng đóng mới ba con tàu đã ký kết với Công ty Cho thuê tài chính II (ALCII) thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Tuy nhiên năm 2009, khi ALCII mới giải ngân được 60 tỉ đồng thì vỡ nợ nên công ty này mất một phần gốc và lãi.

Do khó khăn về tài chính nên công ty của ông Thụ thiếu vốn kinh doanh và trả nợ, do đó ông Thụ đã sử dụng tư cách pháp nhân của các công ty này để ký kết các hợp đồng mua bán sắt thép với nhau; sau đó sử dụng những bộ hồ sơ này để vay tiền ngân hàng nhằm lấy tiền chi trả nợ và kinh doanh. Điển hình là việc ông Thụ chỉ đạo ký hồ sơ mua bán lòng vòng rồi mang đến Ngân hàng Phương Đông, Ngân hàng liên doanh Việt Nga, Ngân hàng thương mại quốc tế Việt Nam (VIB), Ngân hàng HDBank… để vay tiền.

Cho đến nay, công ty của ông Thụ đã mất khả năng thanh toán cho bảy ngân hàng với số tiền lên đến hơn 433 tỉ đồng. Ngoài ra, tám công ty con của ông Thụ cũng sử dụng thủ đoạn trên để vay của các ngân hàng với số tiền hơn 185 tỉ đồng. Toàn bộ số tiền này các công ty con đều chuyển vào tài khoản Công ty TNHH công nghiệp và thương mại Thái Sơn để ông Thụ sử dụng kinh doanh và đảo nợ cho hệ thống của mình.

Cơ quan điều tra tình nghi các bị can thuộc hệ thống công ty của ông Thụ có hành vi ký kết các hợp đồng mua bán sắt thép ảo để thực hiện việc vay tiền ngân hàng. Không những vậy, số tài sản sắt thép được mang thế chấp ngân hàng vay tiền đều là tài sản đã thế chấp cho đơn vị khác nên các bị can này còn có hành vi xóa các dấu ký hiệu trên sắt thép để gian đối khi bàn giao thế chấp với ngân hàng…

Đối với hai cán bộ HDBank, cơ quan điều tra tình nghi các bị can này đã không kiểm tra các hồ sơ vay, làm trái quy định và ký duyệt tờ trình đề nghị giải ngân, ký khế ước nhận nợ… sai quy định nên khi con nợ không có khả năng trả nợ đã không thể phát mại tài sản đảm bảo cho các khoản vay vì số tài sản này đã bị thế chấp cho các đơn vị khác.