Từ Hiểu Đông (phải) trong trận đấu với Nguy Lôi. Ảnh: SCMP

Có lẽ kết quả thắng - thua của trận đấu sẽ nhanh chóng trôi qua như bao trận đấu lớn nhỏ diễn ra mỗi ngày trên thế giới nếu không có sự thị phi của Từ Hiểu Đông “sổ toẹt” võ thuật Trung Quốc và ngược lại là “khí thế đòi rửa hận” nóng ran từ làng võ cổ truyền của nước này.

Tình hình chưa giảm nhiệt, cộng đồng mạng lại tiếp tục nóng hầm hập với liên tiếp các clip mới được tung ra ghi hình võ sĩ tự do hiện đại nhanh chóng cho các võ sư cổ truyền Trung Quốc đo sàn!

Thậm chí, nhiều bạn trẻ, kể cả võ sinh, võ sĩ các môn phái truyền thống phải “xét lại” thực chất những gì mình đang khổ công tập luyện. Chẳng lẽ huyền thoại võ thuật ngàn đời chỉ là huyền thoại? Chẳng lẽ võ phái của họ không thể đối đầu nổi với các đòn thế tự do đầy thực dụng và hiệu quả trên các sàn đấu MMA, UFC? Các võ đường truyền thống nên giải tán hay sao?

Cụ thể ai thắng ai? Câu trả lời quá rõ ràng nếu chỉ xem cụ thể trong từng trận đấu. Tuy nhiên, nếu chỉ xem trận đấu và phân tích kẻ thắng - người thua theo đúng nghĩa đen võ thuật thì quá đơn giản.

Còn nhớ 30 năm trước, buổi tối đầu tiên tôi thắt chiếc đai trắng vào sân tập taekwondo, thầy đã hỏi ngay: “Em tập võ để làm gì?”. Một học sinh 14 tuổi như tôi lúc ấy chỉ biết ngơ ngác, ú ớ. Thầy lại nói tiếp: “Tôi không dạy võ cho những bạn chỉ muốn đi đánh nhau. Tôi chỉ dạy võ cho những người muốn chiến thắng chính mình”. Thật sự, lúc ấy tôi cũng chỉ gật gật, dạ dạ mà chưa đủ hiểu gì.

Mãi sau này, khi tôi đã trải qua thời gian dài tập luyện, thi đấu, tôi mới dần dần hiểu ý thầy. Đặc biệt, khi vào nghiệp chữ nghĩa, tôi may mắn đọc được vài quyển sách giá trị, hữu duyên gặp được những bậc đàn anh tử tế, thầy cô khả kính, lại càng ngộ thêm câu dạy trong buổi tập võ đầu tiên.

Đúng, nếu chỉ vì mục đích chiến thắng và chỉ tìm niềm vui hạ gục người khác thì không nên bỏ ra nhiều năm trời ròng rã, thậm chí cả đời người luyện võ làm gì cho khổ thân để chắc chắn sẽ có ngày chiến bại!

Bất cứ một võ sĩ tài giỏi nào nếu chỉ hăm hở tranh đấu thì có thắng, tất yếu sẽ có thua. Cao thủ dù được lắm huy chương vàng, lắm lời tâng bốc, kể cả thực dụng hơn là đống tiền thắng trận, cũng sẽ có ngày bị ai đó đánh bại... Lúc ấy họ sẽ thế nào? Nếu người chỉ học võ để đấu và thắng sẽ bị tuyệt vọng, u sầu, trầm cảm, trốn lánh xã hội?

Sau này, tôi thật sự hiểu câu dạy “tự thắng chính mình” sâu sắc biết chừng nào. Từ Hiểu Đông chiến thắng trong 10 giây thượng đài nhưng anh ta đã bại trận chính mình. Thói tự cao, tự đại, huênh hoang, coi thường người khác đã khiến anh trở thành mục tiêu dè bỉu, chỉ trích của dư luận.

Thậm chí, anh ta còn phải quay ngoắt lại chính mình, khi mới chê bai võ truyền thống Trung Quốc giờ lại đăng hình tập luyện, rồi khóa mạng, không dám nhận lời thách đấu nào nữa... Đó chính là sự bại trận của võ sĩ tự do này, một sự bại trận chính mình là bài học thấm thía cho cả cuộc đời anh ta!

Trong võ có đạo và thuật. Người luyện thuật cầu thắng được gọi là võ sĩ. Người rèn đạo, tức võ đạo, nếu đạt sẽ thành võ sư, tất nhiên không gồm võ sư giả hiệu, để truyền dạy người khác.

Và sự thâm diệu cao nhất của võ đạo là chiến thắng được chính mình, vượt qua sự yếu hèn, chiến thắng những thói hư tật xấu mà nhân sinh hay mắc phải, để ít nhất cũng thành người tử tế hay cao hơn là biết thương yêu, giúp đỡ, hi sinh vì người khác.

Tất nhiên, nói như vậy chúng tôi không hề dám chê bai võ tự do. Những môn võ chú trọng thực chiến, đẫm mồ hôi và máu có thể phù hợp với một số người nhất định nào đó ở hoàn cảnh nào đó như võ đài tự do chẳng hạn.

Nhưng có lẽ số đông xã hội cần thiết hơn những môn võ chú trọng rèn đạo, để con người biết thương yêu, tử tế với nhau, chứ không phải động một chút là có máu, kẻ ngẩng cao đầu, người nằm gục đau đớn. Nhân sinh có bậc đạt đến võ đạo thì nhiều người ở độ võ thuật. Điều cần là phải hiểu con đường mình chọn để có cách hành xử đúng đắn.