Cảnh người dân Việt trở về từ Biển Hồ bứng nhà khi nước dâng trong phim tài liệu Lạc giữa quê nhà - Ảnh: HTV

Vượt sóng (huy chương bạc Liên hoan truyền hình toàn quốc 2014) có nhiều chi tiết cảm động kể về sự vất vả của ngư dân Việt được truyền tải qua khung hình đắt giá: những khuôn mặt buồn của ngư dân khi mẻ lưới kéo lên trống rỗng, bữa cơm chỉ toàn rau vì chưa bắt được cá, hay cuộc chạm trán bất ngờ với tàu Trung Quốc...

Còn Lạc giữa quê nhà (giải cánh diều bạc năm 2016, huy chương bạc Liên hoan truyền hình toàn quốc 2016) kể câu chuyện mấy ngàn người dân Việt sống ở Biển Hồ hồi hương sau khi chính quyền Campuchia giải tỏa các khu dân cư.

Xuôi theo sông Vàm Cỏ, nhiều người dân tập trung ở vùng hồ Dầu Tiếng sát biên giới. Họ sống tạm bợ trong những căn nhà đơn sơ và không có giấy tờ tùy thân. 300 đứa trẻ không có giấy khai sinh để đi học.

Để phim tài liệu thuyết phục khán giả, theo Cẩn, cần hai yếu tố “duyên may” và “tính toán”. Với Vượt sóng, duyên may của Cẩn là được đích thân lênh đênh trên con tàu thép đầu tiên của Việt Nam trong mấy ngày liền, vì thế chỉ cần ghi lại hình ảnh chân thực nhất của ngư dân.

Với Lạc giữa quê nhà, khi nghe tin có áp thấp nhiệt đới là anh quyết định cùng đồng nghiệp xách máy quay đi liền. Và quả thật, phim có được hình ảnh đắt giá khi người dân phải cùng nhau bứng nhà đi dưới bầu trời u ám...

Còn trong Vượt cạn giữa trùng khơi (bằng khen tại giải Cánh diều 2015 và được bầu là tác phẩm xuất sắc nhất giải thưởng Cầu vồng của HTV trong năm 2016), Cẩn đã xin ban giám đốc Hãng phim TFS mời mẹ của sản phụ từ Cam Ranh vào Bệnh viện 175 để có thể giao lưu trực tuyến với con gái trước khi vượt cạn.

Những lời trao đổi tình cảm giữa hai mẹ con, những giọt nước mắt ứa ra từ sản phụ, từ người mẹ đã tạo nên cảm xúc khó tả với người xem.

“Mẹ hỏi tôi sao không làm phim điện ảnh để nổi tiếng, chứ làm phim tài liệu có ai mà xem. Tôi trả lời với mẹ rằng từ từ con sẽ làm.

Thật sự là tôi đang ấp ủ dự án làm phim độc lập mang dấu ấn của mình. Và khi cơ hội chưa tới, tôi chọn tài liệu vì muốn có sự trải nghiệm, quan sát, dành chất liệu nhiều hơn để làm phim” Cẩn nói rồi chia sẻ thêm:

“Nhưng thật sự phim tài liệu cũng có người xem chứ, như phim Chuyến đi của chị Phụng là ví dụ. Vấn đề là phim của ta chưa thật sự chạm đến trái tim của người xem”. Cẩn khẳng định mình vẫn đang trong hành trình tìm kiếm sự gặp gỡ ấy...

Đạo diễn Võ Anh Cẩn