Phóng to

Bà Tăng Thị Xi Nê (khóm Cà Lăng A Biển, phường 2, thị xã Vĩnh Châu) thấp thỏm do còn 2 tấn hành tím chưa bán được - Ảnh: Tấn Đức

Dù đã gần cuối vụ thu hoạch hành tím nhưng trong ngày 16-3, đi suốt đoạn đường hơn 10 cây số xuyên qua vựa hành tím Vĩnh Châu, chúng tôi vẫn thấy hành chất đầy nhà, đầy sân. Không ít nông dân, do không còn chỗ trữ, đành để hành phơi nắng, phơi sương ngay trên rẫy chờ thương lái tới mua. Hồi đầu vụ vào giữa tháng 2-2013, giá hành 12.000-13.000 đồng/kg, rồi giảm xuống còn 7.000-8.000 đồng/kg và thời điểm này chỉ còn trên dưới 5.000 đồng/kg. “Tôi vừa nhổ 3 công hành tím (mỗi công bằng 1.000m2) được trên 6 tấn, nhưng tìm mãi mới có lái chịu mua giúp với giá rẻ bèo 5.800 đồng/kg. Chấp nhận bán tháo, nhưng năn nỉ hết lời họ chỉ chịu mua 4 tấn, phần còn lại chưa biết tính sao” - bà Tăng Thị Xi Nê (khóm Cà Lăng A Biển, phường 2, thị xã Vĩnh Châu) buồn hiu nói. Theo bà Nê, với giá này, trừ hết chi phí đầu tư, mỗi công hành gia đình bà lỗ ít nhất 2 triệu đồng.

Khó khăn hơn là hoàn cảnh của bà Tăng Thị Phươl (ngụ cùng khóm) cũng trồng hơn 3 công hành, nhưng do xuống giống trễ gặp sâu bệnh nên năng suất chỉ khoảng 1 tấn/công. Thất mùa, củ hành lại không bóng, màu không “tím rịm” như yêu cầu của thương lái nên càng khó tiêu thụ. “Hành đã thu hoạch phơi nắng ngoài đồng nhưng chưa bán được đồng nào, với giá rẻ và thất mùa thì cầm chắc lỗ đứt 5-7 triệu đồng/công” - bà Phươl than. Không bán được hành đồng nghĩa với khoản nợ khi mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cả chục triệu đồng cứ phình thêm ra bởi khoản lãi gần 6%/tháng.

Diện tích trồng hành tím của địa phương này dao động từ 6.000-7.000 ha/năm, năng suất bình quân khoảng 20 tấn/ha. Mặc dù sản lượng hành tím hằng năm của Vĩnh Châu lên tới hơn 100.000 tấn/năm nhưng ngoài thị trường TP.HCM và các tỉnh lân cận thì xuất khẩu vẫn chiếm tỉ trọng lớn. Tuy nhiên, đầu ra xuất khẩu năm nay lại bị tắc. Ông Trịnh Đức Vinh, giám đốc DNTN Đức Vinh (phường 2, thị xã Vĩnh Châu), cho biết cùng thời điểm này năm ngoái doanh nghiệp xuất được khoảng 2.000 tấn, nhưng từ đầu năm đến giờ vẫn chưa xuất được ký nào. Theo ông Vinh, Indonesia là thị trường duy nhất nhập khẩu hành tím của Việt Nam với số lượng lớn, còn Singapore, Malaysia cũng nhập nhưng rất ít. Đầu năm 2013, phía Indonesia tạm ngưng nhập khẩu khiến doanh nghiệp không biết xoay xở ra sao.

Theo ông Vinh, hành tím không trữ lâu được cho nên thời gian xuất khẩu hàng của doanh nghiệp chỉ trong vòng 1-2 tháng là kết thúc. Doanh nghiệp không dám dự trữ, nếu thời tiết nóng quá thì hành bị bay màu, thối, còn lạnh quá thì mau lên mộng. “Kho chứa của chúng tôi chỉ khoảng 600-700 tấn, đã gần đầy. Vì vậy doanh nghiệp chậm mua, giá hành tím sụt giảm là điều khó tránh” - ông Vinh lý giải.