Bốn game show ca hát mới tinh trong năm 2017 với tiêu chí “chơi” hát thay vì thi hát: Sinh ra để tỏa sáng, Phiên bản hoàn hảo, Hát mãi ước mơ và Bạn là ngôi sao (từ trên xuống, từ trái qua) - Ảnh tư liệu

Ngay khi các chương trình hài có vẻ tuột dốc thì các cuộc thi ca nhạc trên truyền hình lại bùng phát dữ dội với hàng loạt cuộc thi “mới ra lò”.

Liên tục từ đầu đến cuối tuần, các kênh đều có thi hát, trải dài từ 19h-23h. Nhưng thay vì đơn thuần là tìm kiếm tài năng ca hát, những chương trình mới lên sóng có “màu” mới hơn với tiêu chí: chơi là chính!

Cạn thí sinh lẫn giám khảo

Chỉ cần mở tivi lên, sẽ thấy hàng loạt game show ca nhạc: Hát cùng mẹ yêu, Nhạc hội song ca, Mặt nạ ngôi sao (ba chương trình mới của năm 2017, vừa kết thúc mùa giải đầu khá thành công), Dạ khúc tình yêu, Ca sĩ bí ẩn, Phiên bản hoàn hảo, Tình bolero hoan ca, Hãy nghe tôi hát, Hoán chuyển bất ngờ, Người hát tình ca, Hát mãi ước mơ, Sinh ra để tỏa sáng (lên sóng vào 20h chủ nhật hằng tuần trên VTV3, bắt đầu từ ngày 7-5)...

Song song đó cũng là hàng loạt sân chơi tìm kiếm tài năng ca hát: Giọng hát Việt (The Voice), Thần tượng bolero, Thần tượng tương lai, Bạn là ngôi sao (Be a Star)...

Thực tế là khán giả đã bội thực với ca nhạc trên truyền hình. Và một thực tế khác, không còn đủ thí sinh “hạt giống” cho sô thi hát có thể thu hút người xem nhờ vào giọng ca, phong cách của thí sinh.

Đến Thần tượng âm nhạc Việt Nam mà ban tổ chức còn phải chấp nhận cho thí sinh nước ngoài dự thi và người thắng giải là Janice Phương (quán quân năm 2016) - một giọng ca Philippines chính gốc.

Top 10 vòng live show của Bạn là ngôi sao (19h chủ nhật hằng tuần trên kênh HTV7) có nhiều giọng ca từng nhẵn mặt ở các cuộc thi khác hoặc đã có thâm niên ca hát như: Tia Hải Châu, Hồng Vịnh, Kim Cương, Ngọc Phát...

Theo thống kê từ Công ty nghiên cứu thị trường TNS, trong gần 20 chương trình kể trên chỉ có vài chương trình đạt tỉ suất người xem (rating) cao.

“Không phải vì chương trình làm dở mà chủ yếu vì nguồn thí sinh có nội lực thiếu hụt, nguồn giám khảo chuyên môn nghèo nàn, trùng lắp”, cũng theo đánh giá từ công ty này.

Nhiều cuộc chơi ca hát đã chọn nghệ sĩ hài lên ngồi ghế giám khảo hòng câu khán giả. Bạn là ngôi sao bê nguyên xi dàn giám khảo của Nhân tố bí ẩn qua làm giám khảo: ca sĩ Hồ Quỳnh Hương, Hồ Ngọc Hà và nhạc sĩ Dương Khắc Linh.

Và chỉ riêng việc ban tổ chức úp úp mở mở về thù lao để mời được cả dàn giám khảo cũng đủ khiến truyền thông trong nước “giật tít” suốt cả tuần.

Nó giống như việc Phiên bản hoàn hảo “bưng” cả Mỹ Tâm lẫn đạo diễn Nguyễn Quang Dũng của Thần tượng âm nhạc Việt Nam qua với mức catsê thuộc hàng “chấn động” làng giải trí Việt, khiến người ta ngay lập tức phải để tâm đến chương trình khi chưa lên sóng.

Hay gần nhất là việc hé lộ những giám khảo và cả câu chuyện hậu trường “chèn ép” giữa các giám khảo (chủ yếu là giữa Phương Thanh và Đàm Vĩnh Hưng) của sô Tôi có thể - I can do that ngay trước khi chương trình lên sóng (ngày 19-5) khiến công chúng phải tò mò, nhưng chủ yếu vẫn là tò mò vì các vấn đề của người nổi tiếng chứ không phải vì chương trình hay thí sinh.

“Chơi” chứ không thi

Dẫu vậy, các nhà sản xuất chương trình truyền hình đều thừa nhận chỉ những chương trình có yếu tố âm nhạc mới dễ “ăn khách” tại thị trường Việt Nam.

Vì thế dù thiếu thí sinh “đỉnh”, thiếu giám khảo có sức hút, các nhà sản xuất vẫn chọn ca hát để làm sô. Nhưng chiến lược năm 2017 đã có vài thay đổi: các sân chơi tìm kiếm tài năng ca hát sẽ ít lại, thay vào đó là các game show ca hát “vui là chính”.

Mặt nạ ngôi sao, Dạ khúc tình yêu, Ca sĩ bí ẩn, Phiên bản hoàn hảo, Sinh ra để tỏa sáng, Người hát tình ca... là những ví dụ.

Dù có tên gọi khác nhau nhưng những định dạng này đều là những game ca hát mà người thi hầu hết là ca sĩ có danh lẫn chưa được nhớ tên. Những ca khúc được trình bày trong các cuộc thi này đều thuộc hàng kinh điển hoặc là bài hit của một thời.

Đây là những sân chơi không nhằm tìm ra giọng ca tiềm năng hay tiềm ẩn, cũng không phải tìm ra ai là người hát hay nhất, mà chủ yếu để khán giả thấy được hết những sở trường lẫn sở đoản của một ca sĩ - nghệ sĩ, thấy được hết những vẻ đẹp cũng như những sáng tạo không biên giới trong âm nhạc.

Ca sĩ Siu Black hát cải lương, ca cổ; nghệ sĩ Lê Giang hát opera; vận động viên Thúy Hiền hát dân ca Nam Bộ, MC Nguyên Khang chơi nhạc cụ dân tộc... trong Sinh ra để tỏa sáng hay hàng loạt ca khúc pop của Mỹ Tâm được “chèo hóa”, “R&B hóa”, “EDM hóa”... trong Phiên bản hoàn hảo là những ví dụ dễ hình dung nhất cho dạng sô này.

Chưa bàn đến việc hay hay dở, nhưng ít ra những sô dạng này đã buộc người chơi (hầu hết là nghệ sĩ) phải thử nghiệm, học hỏi, làm khác đi với những gì quen thuộc và giới thiệu đến người xem nhiều tiết mục “có một không hai”.