Việt Nam từ góc nhìn Wilfred Burchett

HÀ HƯƠNG

TT - Hai người đàn ông khoảng 60 tuổi, từng chiến đấu ở chiến trường miền Nam, thốt lên trước bức ảnh những người dân miền Bắc đang sửa chữa cầu đường sau trận bom Mỹ: “Có điều gì mà con người không làm được!”. Có lẽ nhà báo người Úc Wilfred Burchett cũng có suy nghĩ ấy khi chụp những bức ảnh này.

Phóng to
Một vài bức ảnh ở Điện Biên Phủ, ở chiến trường Nam bộ, người ta nhìn thấy Wilfred Burchett trong bộ bà ba sẫm màu, khăn rằn đặc trưng Nam bộ. (Ảnh trái).	Trẻ em Hà Nội năm 1966. Ảnh: Wilfred Burchett (Ảnh phải).

Nhà báo người Úc Wilfred Burchett (1911-1983) - người được gọi là một huyền thoại gây nhiều tranh cãi với những bài viết trên khắp các chiến trường từ châu Âu sang châu Á, châu Mỹ. Trong nhiều thập niên của thế kỷ 20, ông có mặt ở nhiều điểm nóng của Thế chiến thứ nhất, chiến tranh Đông Dương, phong trào đấu tranh Mỹ Latin, chiến tranh biên giới Việt - Trung.

100 bức ảnh được trưng bày trong triển lãm “Wilfred Burchett và Việt Nam” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội) cũng đủ để nói lên tình yêu và sự trân trọng của ông đối với mảnh đất này. Các chủ đề được phân chia rõ ràng: Phía Bắc vĩ tuyến 17 với những bức ảnh về chiến khu Việt Bắc, Điện Biên Phủ, cuộc sống lao động và sản xuất ở miền Bắc từ 1954-1956; Câu chuyện từ chiến khu ghi lại trong vùng giải phóng miền Nam Việt Nam; Những hình ảnh miền Bắc năm 1966. Ông gặp và phỏng vấn hầu hết những con người đi đầu trong cuộc chiến chống Pháp và Mỹ: Chủ tịch Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, Phạm Văn Đồng, Nguyễn Hữu Thọ...

Trong ảnh của Wilfred Burchett chụp Việt Nam có chiến tranh, hòa bình, có mất mát và những khoảnh khắc bình yên. Ông là nhà báo phương Tây đầu tiên nhìn và cung cấp những thông tin về chiến tranh Việt Nam từ “phía bên kia”, tức là từ phía miền Bắc Việt Nam và Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Những bức ảnh, những bài viết và bản thân con người Wilfred Burchett đã mở ra cho thế giới biết một góc nhìn khác về những người cộng sản thời kỳ đó.

George Burchett - con trai của Wilfred Burchett - chia sẻ rằng hàng ngàn bài viết, bức ảnh suốt 25 năm về Việt Nam cũng mang đến khá nhiều hệ lụy cho người cha và gia đình mình và cái tên Wilfred Burchett vẫn là chủ đề gây tranh cãi cho đến tận ngày nay. George Burchett nhận rằng “Việt Nam luôn ngự trị trong tâm trí tôi”, không chỉ bởi ông sinh ra ở Hà Nội năm 1955 mà đơn giản bởi câu chuyện về Việt Nam mà người cha mang về sau mỗi chuyến đi.

HÀ HƯƠNG