Một tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động trên Biển Đông - Ảnh: REUTERS

Tháng trước, Nhật Bản đã gửi một công hàm tới Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres.

Văn bản này đề ngày 19-1-2021, trong đó Tokyo khẳng định Trung Quốc không có quyền vẽ đường cơ sở ở Biển Đông như đã nêu trong một công hàm của Bắc Kinh trước đó.

Trong công hàm, Nhật Bản ghi rõ như sau: "Nhật Bản, dưới tư cách một thành viên Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS), bác bỏ lập trường của Trung Quốc cho rằng 'việc vẽ đường cơ sở phân chia lãnh hải do Trung Quốc thực hiện trên các đảo và đá ở Biển Đông là phù hợp với UNCLOS và luật pháp quốc tế nói chung'.

UNCLOS đã thiết lập những điều kiện để áp dụng đường cơ sở một cách cụ thể và đầy đủ, còn Trung Quốc đã không thể viện dẫn các điều khoản liên quan của UNCLOS để khẳng định tính hợp pháp của các đường cơ sở này. Không có chuyện một quốc gia thành viên biện minh cho việc áp dụng những đường cơ sở mà không đáp ứng các điều kiện theo quy định của UNCLOS".

Trả lời câu hỏi của phóng viên tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 4-2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khẳng định lập trường của Việt Nam về các vấn đề liên quan tới Biển Đông là nhất quán, được thể hiện trong nhiều dịp khác nhau, trong đó việc tôn trọng trật tự pháp lý trên biển, thực thi đầy đủ, thiện chí, trách nhiệm UNCLOS 1982 là thiết yếu.

Bà nói thêm: "Việt Nam hoan nghênh lập trường của các nước về vấn đề Biển Đông, phù hợp luật pháp quốc tế, UNCLOS, và chia sẻ quan điểm như đã nêu trong tuyên bố chung dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 và thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 53 rằng UNCLOS 1982 là khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương".

Theo người phát ngôn Thu Hằng, cùng với ASEAN, Việt Nam mong tất cả quốc gia đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác ở Biển Đông và giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại cùng các biện pháp hòa bình khác, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Trong khi đó, nói về phản ứng của Việt Nam với Luật hải cảnh mới của Trung Quốc  bà Thu Hằng nhắc lại quan điểm rằng trong việc ban hành, triển khai văn bản pháp luật của quốc gia liên quan đến biển, các quốc gia phải có nghĩa vụ tuân thủ luật pháp quốc tế, các điều ước quốc tế mà mình là thành viên, đặc biệt là công ước UNCLOS 1982.

Như Tuổi Trẻ đã thông tin, trước đó vào ngày 22-1 Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký lệnh ban hành Luật hải cảnh mới. Luật này cho phép lực lượng hải cảnh Trung Quốc sử dụng vũ khí cầm tay, vũ khí trên tàu và trên không đối với tàu nước ngoài.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một số chuyên gia đánh giá rằng luật mới này có tính chất biểu tượng vì Trung Quốc vốn dĩ không tôn trọng luật pháp quốc tế.

Họ cũng nhấn mạnh rằng luật mới chắc chắn chỉ tạo điều kiện để xung đột, bạo lực gia tăng.

Người phát ngôn Thu Hằng ngày 4-2 cũng tái khẳng định Việt Nam có đủ chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phủ hợp với luật pháp quốc tế.

"Việt Nam sẽ kiên quyết, kiên trì các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ các quyền hợp pháp chính đáng đó. Việt Nam yêu cầu các nước liên quan tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông, có trách nhiệm thực thi một cách thiện chí luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, đồng thời không có hành động làm gia tăng căng thẳng, tích cực đóng góp vào việc tạo dựng lòng tin, gìn giữ hòa bình, ổn định, thúc đẩy trật tự quốc tế trên biển và an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở khu vực Biển Đông", người phát ngôn nói.

Việt Nam mong muốn cộng đồng quốc tế cùng giải quyết vấn đề Biển Đông

TTO - 'Biển Đông của chúng tôi đang là vấn đề nên chúng tôi mong muốn sự nỗ lực của cộng đồng quốc tế để cùng giải quyết vấn đề đó', ông Hoàng Bình Quân - ủy viên Trung ương Đảng, trưởng Ban Đối ngoại Trung ương - chia sẻ.