Ảnh minh họa. Nguồn: discovertherapies.com

   Viêm đại tràng co thắt mạn tính là bệnh lành tính nhưng lại làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị sớm. Hiện nay, ở Việt Nam, có đến 15 - 20% dân số mắc bệnh này.

   Viêm đại tràng co thắt là tình trạng rối loạn chức năng của đại tràng, lành tính, gây ra sự khó chịu ở đại tràng cho người bệnh nhưng chưa tìm thấy tổn thương nào ở đại tràng. Bệnh viêm đại tràng co thắt còn có tên gọi khác như hội chứng ruột kích thích, bệnh đại tràng chức năng, viêm đại tràng mạn tính hay rối loạn chức năng đại tràng.

   Bệnh đại tràng thường gặp ở những người làm việc trong môi trường căng thẳng, mệt mỏi, hay lo âu hoặc những người có thói quen sinh hoạt không điều độ, ăn uống không đúng giờ.

Sự khác nhau giữa viêm đại tràng và viêm đại tràng co thắt mạn tính

   Viêm đại tràng và viêm đại tràng co thắt mạn tính có những triệu chứng bệnh giống như những biểu hiện lại khác nhau rất rõ.

   Đau bụng: Đau bụng ở người viêm đại tràng thường chỉ đau âm ỉ, đau cố định ở một chỗ, ở hố chậu phải hoặc hố chậu trái. Trong khi, triệu chứng ở người viêm đại tràng co thắt mạn tính lại biểu hiện đau dữ dội, đau quặn, âm ỉ nhưng không đau nhiều. Đôi khi sẽ sờ thấy cục nổi lên dọc khung đại tràng.

   Đi ngoài: Người bị viêm đại tràng đi táo hoặc đi ngoài phân lỏng nhưng luôn cảm thấy dễ chịu sau khi đi đại tiện. Tuy nhiên, người bị viêm đại tràng co thắt mạn tính có thể đi ngoài ra máu.

   Yếu tố thần kinh: Ít tác động đến người bị viêm đại tràng. Người bị viêm đại tràng co thắt mạn tính lại bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố thần kinh như lo lắng, căng thẳng khiến triệu chứng nặng hơn.

   Các triệu chứng khác: Bệnh nhân bị viêm đại tràng thường chỉ có các triệu chứng liên quan đến đường tiêu hóa. Người bị viêm đại tràng co thắt mạn tính thường có vấn đề về tiêu hóa kèm triệu chứng chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, tim đập nhanh, hồi hộp....

Nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt mạn tính

   Nguyên nhân gây ra hội chứng viêm đại tràng co thắt mạn tính chưa được xác định rõ, tuy nhiên cũng có một số yếu tố được xem là nguyên nhân gây bệnh.

   Thay đổi nội tiết tố: Nội tiết tố thay đổi được cũng là một nguyên nhân gây ra bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính. Theo báo có, 70% người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính là phụ nữ.

   Nồng độ serotonin tăng: Người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính thể táo bón có thể làm nồng độ serotonin giảm, trong khi người mắc bệnh tiêu chảy lại làm tăng nồng độ serotonin trong ruột. Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh, được sản xuất trong ruột và có tác động lên dây thần kinh đường tiêu hóa.

   Ăn uống không điều độ: Ăn quá nhiều thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, kém vệ sinh, đồ sống hay uống quá nhiều bia rượu,... được xem là những nguyên nhân gây bệnh.

Biểu hiện của bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính

- Rối loạn tiêu hóa nhiều ngày, đi ngoài kéo dài từ 2 - 6 lần mỗi ngày

- Đi ngoài lúc bị táo bón, lúc đi ngoài phân lỏng, phân không thành khuôn, nát.

- Người bệnh cảm thấy chướng bụng, đầy hơi, đôi lúc đau bụng, căng tức bụng, cảm giác khó chịu dọc khung đại tràng.

- Xuất hiện tình trạng đau bụng âm ỉ ở bụng dưới hoặc dọc khung đại tràng. Cảm giác đau tăng lên sau khi ăn hoặc trước khi đi đại tiện.

- Bị dị ứng với một số loại thức ăn: Do bị dị ứng nên dễ bị đau bụng, đi ngoài sau khi ăn các đồ ăn chua, cay, nhiều dầu mỡ, rượu, bia, cà phê,...

- Biểu hiện chán ăn, ăn không ngon miệng, người cảm thấy mệt mỏi, ngủ không ngon giấc, hay nóng giận, suy giảm trí nhớ,... là những triệu chứng thường thấy của viêm đại tràng co thắt mạn tính.

- Sụt cân nhanh, người gầy quá mức là tình trạng nặng của bệnh viêm đại tràng co thắt mạn tính gây ra. Nếu bệnh để lâu không được điều trị, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng.

Làm sao để phát hiện viêm đại tràng co thắt mạn tính?

   Viêm đại tràng co thắt mạn tính không dễ để chẩn đoán bệnh. Tùy vào từng biểu hiện cụ thể của bệnh nhân và điều kiện về trang thiết bị y tế, bác sĩ sẽ có chỉ định xét nghiệm khác nhau để chẩn đoán bệnh.

   Bệnh nhân có thể được chỉ định xét nghiệm phân để tìm vi khuẩn, trứng giun, sán,... nếu nghi ngờ bệnh nhân bị loạn khuẩn.

Chụp khung đại tràng có thuốc cản quang, nội soi đại tràng nếu bệnh nhân nghi ngờ viêm đại tràng với các lý do khác để phát hiện ra viêm đại tràng hay viêm đại tràng co thắt mạn tính.

7. Phương pháp điều trị viêm đại tràng co thắt mạn tính

   Viêm đại tràng co thắt mạn tính nếu không được điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh, thậm chí là nguyên nhân gây ra ung thư đại tràng.

   Hiện nay, viêm đại tràng co thắt mạn tính vẫn chưa có thuốc đặc trị, bệnh sẽ được điều trị bằng các loại thuốc ức chế cơ trơn, thuốc trị đầy hơi, trướng bụng, cải thiện chứng phân nát, lỏng, táo bón,... theo chỉ định của bác sĩ và không được tự ý dùng thuốc để tránh hậu quả không đáng có.

   Do không có thuốc đặc trị nên việc cải thiện chế độ ăn và thay đổi lối sống là phương pháp hiệu quả để phòng tránh bệnh.

Thực phẩm dành cho người viêm đại tràng co thắt mạn tính

- Bổ sung gạo, khoai tây, cà rốt.

- Chọn các loại protein như thịt nạc, sữa đậu nành, sữa chua.

- Các loại thực phẩm tanh như tôm, cá, cua, trứng không nên ăn nhiều và ăn ngay sau khi chế biến.

- Người bệnh nên bổ sung các loại rau xanh như rau muống, rau cải, rau ngót, bắp cải, củ cải; các loại hoa quả chín như chuối tây, hồng xiêm, xoài ngọt.

- Hàng ngày uống đủ nước, muối khoáng và các loại vitamin.