Tư vấn pháp luật: Bị xúc phạm 'có con không có chồng', có thể kiện được không?

Nga Nguyen đã đặt câu hỏi: Tôi bị bà hàng xóm chửi có con mà không có chồng, tôi có thể kiện người này được không? Chi phí là bao nhiêu?

Thạc sĩ, luật sư Phùng Anh Chuyên trả lời: 

Bạn Nga Nguyễn có thể khởi kiện người hàng xóm về hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm uy tín của mình.

Thạc sĩ, luật sư Phùng Anh Chuyên

Theo Điều 34 BLDS 2015 có quy định về quyền được bảo vệ danh dự nhân phẩm uy tín như sau:

1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

2. Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có thể được thực hiện sau khi cá nhân chết theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc con thành niên; trường hợp không có những người này thì theo yêu cầu của cha, mẹ của người đã chết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác…….

Tại khoản 1 Điều 584 BLDS 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

Cũng theo đó, căn cứ Ðiều 592 BLDS 2015 quy định thiệt hại do danh dự nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm được xác định bao gồm:

"1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:

a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;

b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;

c) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định".

Theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 24/2023 của Chính phủ quy định mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang:

"Điều 3. Mức lương cơ sở                                       

 …

2. Từ ngày 01 tháng 7 năm 2023, mức lương cơ sở là 1.800.000 đồng/tháng."- Ngoài ra, người hàng xóm có thể bị xử phạt hành chính do vi phạm quy định về trật tự công cộng:Theo quy định tại điểm a khoản 3, điểm b và điểm c khoản 14 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về vấn đề xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác như sau:"

Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng 

 3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 và Điều 54 Nghị định này".…

14. Biện pháp khắc phục hậu quả:

b) Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3 và điểm i khoản 4 Điều này;

c) Buộc xin lỗi công khai đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3, các điểm d và đ khoản 5 Điều này trừ trường hợp nạn nhân có đơn không yêu cầu;

"Nghiêm trọng hơn, người hàng xóm có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 155 Bộ luật hình sự hiện hành: 

 "Điều 155. Tội làm nhục người khác 

1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.".

MIỄN ÁP PHÍ Theo điểm d Điều 12 - Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016- Người yêu cầu bồi thường về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín;