Tổng thống Mexico Obrador giơ đồng hồ cho phóng viên xem sau khi nhận được câu hỏi tại một cuộc họp báo ở Mexico City - Ảnh: Reuters

Cũng như ông Trump, AMLO có nhiều phát biểu "gây sốc" khiến giới truyền thông chú ý, ví dụ như: "Tiền bạc chưa bao giờ khiến tôi mê mẩn cả".

Nguồn cảm hứng cho người nghèo

Nhậm chức tổng thống Mexico từ ngày 1-12-2018, cách ông Obrador thắng cử giữa giai đoạn Mexico rơi vào khó khăn trăm bề đã phản ánh sự thật rằng trước tiên ông là một nguồn cảm hứng. Nói đúng hơn, là nguồn cảm hứng cho người nghèo.

Hôm thứ Bảy tuần trước, ông Obrador lần đầu tiên giới thiệu kế hoạch phát triển kinh tế đầy tham vọng, mang theo những cam kết của ông về việc cải cách rốt ráo những vấn đề nóng trong nước.

Nhưng nổi bật hơn cả trên mặt báo là hình ảnh ngài AMLO đưa chiếc ví rỗng chỉ chứa độc một tờ 2 USD ra trước mặt phóng viên, khẳng định không mê tiền: "Tôi chiến đấu cho lý tưởng, cho nguyên tắc. Mặc dù tôi cũng phải làm rõ để tránh tổn thương bất kỳ ai, rằng không phải người nào giàu có cũng xấu xa".

Được xem là chính trị gia cánh tả chống lại các nguyên tắc bảo thủ, ông Obrador đã làm rất tốt việc xây dựng hình ảnh. Ông vẫn chạy chiếc Volkswagen cũ do mình tự lái trong đợt tranh cử tổng thống vừa qua. 

Điều đó hẳn nhiên được dân chúng vỗ tay hoan nghênh vì trái ngược với hình ảnh hoành tráng của Tổng thống tiền nhiệm Enrique Peña Nieto được đoàn xe bọc thép hộ tống.

Khi đắc cử, ông khẳng định không sống trong Dinh tổng thống, mà để tòa nhà này mở cửa cho công chúng. Chiếc chuyên cơ mà người tiền nhiệm Nieto sử dụng trong 6 năm cũng được đưa tới California (Mỹ) để bán đấu giá với giá trị ước tính 218 triệu USD. Ông Obrador nói rằng sẽ đi máy bay cùng người dân khi cần đi xa.

Tổng thống Obrador chứng minh với các nhà báo rằng mình chỉ có tờ 2 USD trong ví tại cuộc họp báo ngày 4-1 ở thủ đô Mexico City - Ảnh: EPA

Thách thức dung hòa giàu nghèo

Trong giai đoạn chính trường quốc tế chứng kiến cơn lốc ủng hộ dành cho các chính trị gia theo đuổi tư duy dân tộc chủ nghĩa cực đoan hoặc dân túy, thì những gì ông Obrador thể hiện trong tư cách "Tổng thống vì dân nghèo" có thể gây ấn tượng. 

Nhưng giới quan sát cũng đã thừa mứa kiểu tuyên bố và hành động xuôi tai, mướt mắt, nên những tranh cãi và thách thức hiện lên rất nhanh cho ông Obrador.

Một ví dụ nhỏ là khi ông Obrador quyết định cắt lương của chính mình xuống còn 108.000 peso/tháng (tương đương 5.250 USD), tức còn một nửa so với người tiền nhiệm, đó chưa hẳn là điều tốt. 

Chính quyền Obrador cho rằng Mexico đã tham nhũng quá nhiều, nên quan chức phải giảm lương để phục vụ dân chúng. Vì vậy Quốc hội Mexico đã thông qua dự luật không cho phép viên chức có lương cao hơn Tổng thống. 

Ngày nhậm chức, ông Obrador nói lại về vấn đề này: "Thật thiếu trung thực khi một quan chức nhận 600.000 peso (29.000 USD) mỗi tháng. Đó là tham nhũng". Ông khẳng định mình có 23.000 USD trong tài khoản tiết kiệm, không sở hữu thẻ tín dụng và chẳng sở hữu bất động sản.

Cách làm này ngược lại với Singapore. Người Singapore nghĩ rằng quan chức phải được trả lương rất cao để họ đủ giàu và tập trung công việc, từ đó mới ít tham nhũng. Tòa án tối cao Mexico, nơi các thẩm phán đang ăn lương gấp đôi ông Obrador (10.900 USD/tháng), cũng nghĩ vậy và ra phán quyết chống lại dự luật giới hạn lương của ông Obrador.

Dù mong muốn là Tổng thống vì người nghèo, các chính sách của ông Obrador cho đến nay đều vấp phải sự tranh cãi. Có thể người ta mong ông đủ khả năng "đập đi, xây lại" Mexico, nhưng trong thế giới chính trị - bao gồm việc dung hòa lợi ích với các đồng sự lẫn giới nhà giàu Mexico - rõ ràng không đơn giản cho ông Obrador.

Cựu tổng thống Mexico Vicente Fox đã viết trên Twitter đầy chất hoài nghi: "Chỉ có bà của ông ấy (Obrador) là tin lời ông ấy thôi. Tỉnh dậy đi, Mexico!".