HLV nhiều tranh cãi

Sau khi Anh thắng nhọc nhằn Serbia, cựu danh thủ Jamie Carragher chỉ trích Southgate - người từng là đồng đội của ông trong màu áo tuyển Anh 2 thập niên trước.

"Southgate đang lãng phí Harry Kane khi sử dụng anh ấy như thế này…", lời chỉ trích của Carragher khá nhẹ nhàng. Nhưng hàng loạt CĐV Anh, và cả CĐV trung lập chia sẻ theo hướng cay nghiệt hơn - "Cả thế hệ vàng của bóng đá Anh đang bị lãng phí trong tay Southgate".

Đó là một nhận định đã được lặp đi lặp lại suốt nhiều năm qua. Năm 2016, Southgate được bổ nhiệm làm HLV trưởng tuyển Anh, sau vụ xì căng đan của Sam Allardyce.

Vào tháng 7, "big Sam" nhậm chức HLV trưởng tuyển Anh. Nhưng chỉ sau đó 2 tháng, ông phải từ chức khi bị phanh phui việc nhận tiền lót tay trong các thương vụ chuyển nhượng cầu thủ.

Sam Allardyce là một trong những HLV người Anh giàu uy tín nhất trong 3 thập niên qua. Ông từng dẫn dắt qua 8 CLB Premier League. Nếu có một chiến lược gia người Anh được tin tưởng đủ năng lực cầm trịch "tam sư", "big Sam" được kể tên đầu tiên.

Sau cú sốc của Sam Allardyce, tuyển Anh lựa chọn Southgate - một lựa chọn an toàn. Cựu danh thủ của Aston Villa mang đầy đủ những đặc điểm thường thấy của người Anh, từ chiếc áo gile cho đến cả tính cách bảo thủ.

Sau 8 năm, Southgate vẫn cứ là một chủ đề gây ra tranh cãi của người Anh. Rất nhiều tên tuổi làng bóng đá xứ sương mù đứng ra bảo vệ vị HLV 53 tuổi này, bao gồm chính Carragher vài năm qua.

Công bằng mà nói, Southgate làm không tệ công việc của mình. Trước khi ông nhậm chức, "tam sư" trải qua gần 2 thập niên không có nổi một lần lọt vào bán kết cả World Cup lẫn Euro. Nhưng trong kỷ nguyên của Southgate, tuyển Anh đã lọt vào bán kết World Cup 2018 và chung kết Euro 2020.

Nhưng mặt khác, Southgate cũng nhiều lần khiến người hâm mộ nổi giận vì các quyết định khó hiểu của mình.

Ở chung kết Euro 2020, ông xếp cả 3 cầu thủ trẻ là Rashford, Sancho và Saka thực hiện những loạt sút luân lưu. Kết quả cả ba đều sút hỏng.

Và trong hành trình trên đất Đức, Southgate cũng đang dần khiến các CĐV nước nhà mất kiên nhẫn. Ông loại nhiều ngôi sao như Rashford, Grealish, Henderson, Maddison… và đưa ra những lựa chọn khá lạ lùng.

Đầu tiên là việc kéo Alexander-Arnold lên đá tiền vệ, cũng như cố chấp để Foden đá suốt 90 phút ở trận ra quân. Southgate thậm chí chỉ sử dụng 3 quyền thay người, bỏ mặc hàng loạt ngôi sao như Palmer, Watkins, Eze… trên ghế dự bị.

Ở trận hòa Đan Mạch rạng sáng 21-6, HLV Southgate chấp nhận thay đổi nhiều hơn. Nhưng nhìn chung tuyển Anh vẫn thi đấu thiếu sức sống, thiếu bài vở, hoàn toàn không đáp ứng được kỳ vọng của ứng cử viên vô địch số 1. 

Vì sao phải là người bản địa?

Những ai từng bảo vệ Southgate 2 năm trước có lẽ đang hối tiếc. Sau World Cup 2022, đã có nhiều CĐV tuyển Anh kêu gọi sa thải Southgate, nhưng rồi Hiệp hội Bóng đá Anh (FA) vẫn đặt trọn niềm tin vào cựu danh thủ này.

Thật ra, sự kiên nhẫn đó là có cơ sở. Có một sự thật ít người hâm mộ nào để ý, đó là toàn bộ những nhà vô địch World Cup đều được dẫn dắt bởi HLV người bản địa trong năm mà họ đăng quang.

Kể cả với Euro, nguyên tắc này cũng chỉ có duy nhất một ngoại lệ, đó là Hy Lạp ở Euro 2004, khi họ được dẫn dắt bởi HLV người Đức Otto Rehhagel.

Để có thể đi đến đỉnh vinh quang, người Anh cần một chiến lược gia bản địa. Thêm vào đó, họ đã nếm trải đủ những vấn đề từ các HLV người nước ngoài.

Đầu năm 2006, tuyển Anh dậy sóng bởi xì căng đan của HLV Sven-Goran Eriksson. Chiến lược gia người Thụy Điển bị phanh phui việc "đi đêm" với một doanh nhân giàu có từ Ả Rập.

Đó thật ra chỉ là một cái bẫy do tờ báo lá cải News of the World (thuộc sở hữu của ông trùm truyền thông người Mỹ Rupert Murdoch) giăng ra cho HLV Eriksson.

Một diễn viên được thuê để đóng vai doanh nhân Ả Rập, tiếp cận HLV Eriksson và mời ông về dẫn dắt CLB Aston Villa trong tương lai. Chiến lược gia người Thụy Điển đã hào hứng nhận lời, khi cuộc gặp mặt được tổ chức trên một chiếc du thuyền hạng sang.

Tất nhiên, khi vụ việc bị phanh phui, người hâm mộ Anh nổi giận. Họ khó lòng chấp nhận việc một HLV người nước ngoài lại không toàn tâm toàn ý cho chiến dịch World Cup của đội nhà, sẵn sàng "đi đêm" trước giải đấu.

Sau vụ ồn ào này, tuyển Anh còn cố gắng bổ nhiệm một HLV nước ngoài khác là ông Fabio Capello (giai đoạn 2008-2012). Kết quả cũng không khác là bao, tuyển Anh vẫn gây thất vọng, còn Capello bị rơi vào vòng xoáy tranh cãi không dứt vì các vấn đề nội bộ.

Sau 2 thất bại của Eriksson và Capello, FA chấp nhận sự thật rằng họ cần một HLV người bản địa để gắn kết đội bóng, ổn định phòng thay đồ cũng như chiều lòng giới truyền thông. Southgate hội tụ đầy đủ các yếu tố đó, dù ông không mấy giỏi giang.

Nhưng liệu có chiến lược gia người Anh nào tài giỏi hơn Southgate?

Câu trả lời là không. Lần gần nhất có một HLV người Anh vô địch Premier League là vào năm 1992, khi Howard Wilkinson đưa Leeds đăng quang giải quốc nội. Từ đó cho đến nay, các chiến lược gia người Anh hầu như không có cơ hội dẫn dắt những đội bóng lớn ở xứ sương mù.

Sau tất cả, Southgate được tin tưởng không phải vì ông là người xuất sắc nhất, mà vì ông là lựa chọn khả dĩ nhất.

Thống kê sau trận: Tuyển Anh lép vế hoàn toàn trước Đan Mạch

Rạng sáng 21-6, Đan Mạch có trận đấu xuất sắc khi áp đảo mọi chỉ số trước tuyển Anh trong trận hòa 1-1 bảng C Euro 2024.