Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc đạt giá trị 30 triệu USD, cao gấp 27 lần so với cùng kỳ năm ngoái (chỉ 1,6 triệu USD).

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 19-3 về "hiện tượng lạ" với thị trường hơn 1,4 tỉ dân này, lãnh đạo VASEP cho biết đầu tháng 1-2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có làm việc với phía bạn, thống nhất phối hợp xử lý vướng mắc trong xuất nhập khẩu như cá tầm, tôm hùm bông theo cơ chế đặc biệt và sẽ đưa vào nghị định thư giữa hai nước.

"Vì thế, trong thời gian chờ đợi, Trung Quốc tạo cơ chế đặc biệt để các doanh nghiệp xuất khẩu tôm hùm. Và mọi thứ dần được cởi mở, nhiều người nuôi tôm hùm bông đã chuyển sang nuôi tôm hùm xanh. 

Với nhu cầu khá cao, xuất khẩu sang Trung Quốc dịp đầu năm tập trung ở tôm hùm xanh sống và sản phẩm tôm hùm bông đông lạnh", lãnh đạo VASEP lý giải.

Khoảng tháng 9-2023, Khánh Hòa - địa phương nuôi nhiều tôm hùm nhất Việt Nam và thị xã Sông Cầu - thủ phủ tôm hùm ở Phú Yên gặp chuyện "chưa từng có tiền lệ", giá tôm hùm bông chỉ còn một nửa (hơn 1 triệu đồng/kg) và rẻ hơn tôm hùm xanh.

Tháng 10-2023, Trung Quốc ngừng nhập khẩu tôm hùm bông của Việt Nam vì quy định liên quan đến Luật Bảo vệ động vật hoang dã.

Theo đó, các doanh nghiệp phải chứng minh là tôm giống không được đánh bắt trực tiếp từ biển, không sử dụng giống khai thác từ tự nhiên, nghĩa là con giống phải là thế hệ F2; đơn vị nhập khẩu phải có giấy phép...

"Thị trường nội địa sức mua yếu, doanh nghiệp chỉ trông vào thị trường Trung Quốc. Năm ngoái tôm hùm bông để quá lứa lên 700g, nhưng hiện khoảng 500g đã xuất bán. 

Mức giá 1,6-1,9 triệu đồng/kg, tùy kích cỡ. Nông dân, thương lái và doanh nghiệp xuất khẩu đều phấn khởi" - ông Nguyễn Văn Quang, doanh nghiệp thu mua tôm hùm xanh xuất khẩu ở TP Nha Trang, cho hay.

Gặp khó với kế hoạch 'giải cứu' tôm hùm bông

Với việc giá tôm hùm bông đã tăng trở lại trong những ngày cận Tết, nhiều người nuôi tôm cho rằng kế hoạch "giải cứu" con tôm này có thể bị phá sản do giá được thương lái mua đã tăng cao hơn giá cam kết giữa các đơn vị tham gia chương trình.