Là chuyên gia lĩnh vực này, kỹ sư vô tuyến điện hàng hải Nguyễn Trường Sơn giả định một số tình huống dẫn đến việc không nhận được tính hiệu S.O.S từ con tàu xấu số. Ông Sơn cũng là người có thâm niên đi tàu quốc tế nhiều năm, đồng thời tốt nghiệp đài trưởng tàu biển quốc tế của VN và của Canada, tác giả đồ án Hệ thống thông tin duyên hải VN theo chuẩn GMDSS.

Dưới đây là phân tích của ông Sơn:

Phóng to

Tàu Vinalines Queen - Ảnh tư liệu

Vinalines Queen được trang bị hệ thống thông tin liên lạc chuẩn GMDSS, có đủ thiết bị phát cấp cứu ở mọi dải tần, tại mọi vùng biển hoạt động (A1, A2, A3, A4). Lẽ ra khi gặp nguy hiểm nhưng chưa đén mức phải rời tàu thì phát tín hiệu khẩn cấp (XXX) để các đài duyên hải và các tàu ở gần vào chế độ trực canh theo dõi và lập tức vào cuộc phục vụ ứng cứu khi nhận S.O.S. Khi quyết định rời tàu, thuyền trưởng phải yêu cầu sĩ quan thông tin bật các thiết bị phát tín hiệu S.O.S tự động trên các dải tần số (VHF-DSC, MF-HF, INMARSAT-C/F), đồng thời mang theo thiết bị phản xạ rađa (SART) và phao vô tuyến điện chỉ báo vị trí khẩn cấp (EPIRB).

Trường hợp tàu chìm quá nhanh, thuyền viên không thể chủ động xuống xuông cứu sinh thì phao EPIRB ở hai bên cánh gà sẽ tự nổi và nước biển đóng mạch để các phao này tự động phát S.O.S lên vệ tinh (COSPAS-SARSAT).

Việc không thấy tín hiệu S.O.S phát từ phao EPIRB của Vinalines Queen có thể do những nguyên nhân sau:

1. Không có phao EPIRB trên tàu: phao đã bị lấy cắp khi làm hàng ở cảng Indonesia (nơi các tàu hay bị mất cắp thiết bị).

2. Có phao EPIRB trên tàu nhưng phao này không hoạt động do một số tình huống:

2.1 Phao hỏng, không hoạt động.

2.2 Phao bị đặt sai vị trí, dẫn đến không thể tự nổi được để phát S.O.S (có thể sợ bị lấy cắp, đã cất vào cabin khi làm hàng ở cảng).

2.3 Phao đặt đúng vụ trí hai bên cánh gà, nhưng tàu lật úp quá nhanh, kéo theo 2 phao chìm nhanh xuống biển.

2.4 Phao đặt đúng vị trí, tự nổi khi tàu chìm, nhưng trước đó bị bật sai vị trí công tắc hoạt động ở chế độ TEST (chỉ dùng khi kiểm tra bảo dưỡng) rồi quên trả về vị trí ON/STBY. Hoặc khi mang từ cabin ra treo lại, thuyền viên vô tình đẩy công tắc về vị trí TEST.

2.5 Phao vẫn phát tốt tín hiệu S.O.S, nhưng vệ tinh COSPAS-SART không thu được tín hiệu (khả năng này vô cùng hiếm).