Dải đất được chính quyền Đà Nẵng cảnh báo đang có hiện tượng người nước ngoài đứng sau lưng người Việt để mua đất - Ảnh: Hữu Khá

Tại hội nghị Thành ủy Đà Nẵng, ông Trần Thọ - bí thư Thành ủy Đà Nẵng - nhấn mạnh việc người nước ngoài đứng sau lưng người Việt để mua đất là chuyện cực kỳ nguy hiểm.

Chị Hồng Thắm (TP.HCM) lo lắng: "Việc làm này có thể là mối hiểm họa tiềm ẩn, nhiều mục đích. Lãnh đạo TP Đà Nẵng và các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để ngăn chặn kịp thời".

Ông Hoàng Dũng (Đồng Nai) nêu ý kiến: “Phải làm rõ và xử lý việc người nước ngoài núp sau lưng người Việt để sở hữu đất. Đây là chuyện cực kì nguy hiểm nên phải làm nhanh và mạnh”.

Anh Duy Nguyễn cho rằng: “Việc hiện tại cần làm là giám sát chặt chẽ, có chế tài về mục đích sử dụng và chuyển nhượng đất, kinh doanh hay làm bất cứ điều gì khác giữa người trong nước và người nước ngoài”.

Bạn Dũng Tình lo lắng không chỉ riêng Đà Nẵng, chính quyền các nơi khác cũng phải kiểm tra chặt chẽ thường xuyên vấn đề này. Nếu cần thiết, nên định ra luật dành riêng cho các trường hợp người nước ngoài núp bóng người Việt làm những việc ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng.

Phải cẩn thận

Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng: “Người nước ngoài mượn người VN đứng tên mua đất thì rất khó biết được, trừ phi có sự chứng minh quan hệ như khi giữa người nước ngoài và người VN có tranh chấp, thưa kiện thì lúc đó mới biết và xử lý. Pháp luật không cấm công dân VN buôn bán bất động sản”.

Theo luật sư Trạch, nhà nước cho phép người nước ngoài đầu tư 100% ở một số lĩnh vực nhưng đối với đầu tư đất thì chắc chắn không cho phép.

Ông Trạch nhận định: “Trường hợp người nói tiếng Trung Quốc núp bóng, cấu kết với người VN đầu tư quỹ đất thì vấn đề đầu tiên cần nói là một số người VN đã vì những lợi nhuận trước mắt mà quên đi tinh thần dân tộc. Thứ hai, hành vi này đã vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bởi về pháp lý, người VN đứng tên nhưng quyền sử dụng đất ven biển lại thuộc về người nước ngoài. Họ xây dựng, kinh doanh với nhiều hình thức có thể ảnh hưởng an ninh chính trị cho VN”.

Đại biểu Quốc hội, luật sư Trương Trọng Nghĩa cho biết: “Pháp luật hiện nay về cơ bản thì người nước ngoài không được mua đất. Dù trên giấy tờ họ không đứng tên nhưng họ có thể dựa vào người VN đang nợ họ và thế chấp. Nếu họ muốn có quyền sử dụng đất thì phải thông qua các dự án. Đôi khi, họ chấp nhận đi đường vòng, chịu bất hợp pháp một thời gian để đạt mục đích sau cùng”.

Theo ông Nghĩa, hiện nay, ngay cả việc mua nhà, người nước ngoài cũng phải mua trong những khu vực nhất định. Cách đây nhiều năm, từng có chuyện đầu tư chui, trên giấy tờ họ không có quyền gì cả nhưng với nhiều áp lực khác nhau, họ có quyền chi phối.

Hiện nay, có thể những người này cũng làm theo cách đó để mua đất chui. Hợp pháp thì không hợp pháp nhưng vị thế giữa hai bên, tiền của họ đưa ra “ép” người Việt làm chuyện này chuyện khác.

Luật sư Trương Trọng Nghĩa đặt vấn đề, dù biết không đúng luật mà họ vẫn cố tình làm và làm ồ ạt thì phải chăng có ý đồ gì khác? Khi họ đã làm như vậy, chúng ta nên rà soát lại quy định của pháp luật, truy rõ ngọn nguồn để dễ quản lý.

Chú ý khu vực nhạy cảm

PGS.TS Trần Nam Tiến - phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu biển và đảo, giảng viên khoa Quan hệ quốc tế (ĐH KHXH&NV TP.HCM) cho biết: “Đà Nẵng là một trong những cảng trung tâm của cả nước đang trong xu hướng phát triển tích cực. Xét về mặt chiến lược, Đà Nẵng là một trong những trung tâm và cảng biển rất quan trọng. Khu vực này nếu bị thao túng, sử dụng vào mục đích liên quan đến an ninh quốc gia thì rất nguy hiểm”.

Ông Tiến cho rằng về pháp lý, nhà nước có thể quản lý được vì người VN vẫn đang đứng tên, nếu sau này có sang nhượng thì cũng phải qua nhà nước.

“Đại thể là không sao, pháp lý mình vẫn nắm trong tay nhưng về lâu dài, đặc biệt là các vấn đề về an ninh trật tự thì đây là quá trình xâm nhập của họ vào hệ thống đất đai VN. Họ có quyền sử dụng, mặc dù không trực tiếp đứng tên nhưng họ bỏ tiền ra, đó mới là việc nguy hiểm. Vấn đề lúc này sẽ là họ sử dụng vào mục đích gì?”, ông Tiến nói.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu - phó chủ tịch Hội luật gia TP.HCM cho rằng, xét trên luật đất đai và luật nhà ở hiện hành, người nước ngoài không được phép mua đất và phải hội đủ những yêu cầu, điều kiện theo quy định pháp luật thì mới được sở hữu nhà ở. Do vậy, đây là hành vi lách luật tương tự như trước đây khi luật nhà ở chưa cho phép cá nhân nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở tại VN.

"Chính quyền địa phương cần xác minh làm đối tượng mua là ai, phải giám sát chặt chẽ việc kinh doanh khu đất đó và người có liên quan để xác định người mua có thực sự là chủ hay không, điều tra họ có năng lực để mua và triển khai sử dụng hay không", LS Hậu nói.

Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch cho biết thêm, người mua phải chứng minh được nguồn vốn, cơ quan nhà nước cần xác minh tài sản, nhân thân của họ. Các cơ quan phòng ban phải rốt ráo tìm hiểu vấn đề này.

Ông Trần Nam Tiến cho rằng phải có cơ chế kiểm soát và kiểm tra chặt chẽ những người này.

Ông Tiến cho biết: “Lẽ ra, nhà nước phải quản lý rất chặt những vùng biển có tính chất quan trọng như thế này. Không thể đem ra kinh doanh tùy tiện được vì đó là một mối hiểm họa. Phải đánh giá được vùng nào có vị trí chiến lược như thế nào để đưa ra chính sách phù hợp. Trường hợp ở Đà Nẵng là bài học cho các vùng khác khi hiện nay vẫn có rất nhiều vùng đang diễn ra hiện tượng như vậy. Luật bao giờ cũng được hoàn thiện qua những sự việc, biến tướng cụ thể”.

Mời bạn đọc nghe các phát biểu:

>> Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch

>> Luật sư Nguyễn Văn Hậu

>> Đại biểu Trương Trọng Nghĩa

>> PGS.TS Trần Nam Tiến