Vì sao một ổ dịch ở Ý không còn ca nhiễm COVID-19 chỉ trong vài tuần?

HOÀNG DUY LONG

TTO - Thị trấn nhỏ Vo Euganeo ở miền bắc nước Ý đã trở thành mô hình nghiên cứu dịch tễ học trong dịch COVID-19. Bài học kinh nghiệm rút ra là cách ly và xét nghiệm đại trà.

Thị trấn Vo Euganeo trong thời gian "nội bất xuất, ngoại bất nhập" - Ảnh: AFP

Thị trấn Vo Euganeo thuộc thành phố Padua (vùng Veneto ở miền bắc nước Ý).

Đây là ổ dịch đầu tiên của Padua và là địa phương có ca tử vong đầu tiên vì virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) ở Ý.

Bệnh nhân đầu tiên tử vong tối 21-2 là cụ ông Adriano Trevisan 78 tuổi.

Xét nghiệm toàn bộ cư dân thị trấn

Hai ngày sau, toàn thị trấn Vo Euganeo bị phong tỏa. Tất cả cư dân thị trấn gồm 3.300 người phải qua xét nghiệm.

Tại cuộc họp báo hôm 16-3, ông Luca Zaia - chủ tịch vùng Veneto, khẳng định: "Bây giờ thị trấn Vo Euganeo là nơi lành mạnh nhất nước Ý".

Ông giải thích: "Sau khi có hai ca nhiễm đầu tiên, chúng tôi đã xét nghiệm tất cả mọi người cho dù một số bác sĩ nói biện pháp này không có tác dụng. Trong 3.300 người được xét nghiệm, chúng tôi phát hiện 66 người dương tính và cách ly họ trong 14 ngày. Cuối cùng, chúng tôi xét nghiệm sàng lọc lần nữa và chỉ còn 6 ca dương tính".

Lần xét nghiệm sàng lọc thứ nhất kéo dài 4 ngày và lần thứ hai kéo dài 3 ngày.

Trong khoảng 3% cư dân dương tính với SARS-CoV-2, từ 50%-75% không bộc lộ bất kỳ triệu chứng nào.

Toàn bộ dân thị trấn Vo Euganeo phải qua hai lần xét nghiệm sàng lọc - Ảnh: greenme.it

Trong thời gian phong tỏa, thị trấn Vo Euganeo đóng cửa với bên ngoài. Cảnh sát và các binh sĩ bố trí 10 chốt kiểm soát như thời chiến tranh.

Những người dương tính được cách ly tại nhà. Các nhà nghiên cứu quyết định không đưa họ nhập viện vì sợ lây cho người khác.

Sau hai tuần phong tỏa và cách ly nghiêm ngặt, thị trấn Vo Euganeo chỉ còn cách ly vài ca nhiễm cuối cùng và đã mở cửa trở lại.

Từ ca tử vong đầu tiên vào ngày 21-2 đến nay chỉ có thêm hai người tử vong, tức tổng cộng 3 ca tử vong.

Từ thứ sáu ngày 13-3 đến ngày 20-3, thị trấn Vo Euganeo không còn ca nhiễm mới nào. Thời gian phục hồi của các ca nhiễm rất nhanh, trung bình chỉ khoảng 10 ngày.

Khoảng 50%-75% người nhiễm tại thị trấn Vo Euganeo đã không còn bộc lộ triệu chứng - Ảnh: EPA

Phải kiểm tra mọi trường hợp nghi nhiễm

Một công trình nghiên cứu dịch tễ học về kinh nghiệm chống dịch ở thị trấn Vo Euganeo đã được thực hiện với sự điều phối của GS Sergio Romagnani ở Đại học Florence.

GS Andrea Cristani ở Đại học Padua ghi nhận: "Bài học chúng tôi học được là cách ly mọi trường hợp dương tính dù họ có triệu chứng hay không, như vậy chúng ta có thể giảm đến 90% lây nhiễm".

Hôm 16-3, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra tuyên bố tương tự.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu tại cuộc họp báo: "Chúng tôi có một thông điệp đơn giản gửi đến tất cả các nước - xét nghiệm, xét nghiệm, xét nghiệm. Các nước phải kiểm tra mọi trường hợp nghi ngờ. Các nước không thể đấu tranh chống đại dịch với đôi mắt bịt kín được".

Các nhà nghiên cứu Ý ghi nhận cách ly tối đa và giữ khoảng cách an toàn là cần thiết để hạn chế virus lây lan, song như vậy chưa đủ. Để kiểm soát đại dịch, phải xét nghiệm chẩn đoán ít nhất đối với người có triệu chứng nhiễm.

Dù vậy, GS Crisanti thừa nhận rất khó xét nghiệm đại trà trong đô thị lớn vì rất tốn kém. Vùng Veneto đã tốn chi phí xét nghiệm lên đến 12 triệu euro cho 800.000 người.

Ngoài ra còn có vấn đề về tổ chức xét nghiệm bởi hệ thống y tế hiện tại ở miền bắc nước Ý đang quá tải.

Nhân viên y tế thường xuyên thăm hỏi người dân thị trấn Vo Euganeo - Ảnh: AFP

Giới trẻ biết sợ và sống có trách nhiệm hơn

Thật ra vị trí địa lý của thị trấn Vo Euganeo đã đóng góp phần lớn vào kinh nghiệm dập dịch thành công.

Thị trấn nằm trong công viên khu vực Colli Euganei cách Padua 30km, do đó tiến hành biện pháp cách ly rất dễ dàng.

Ngoài ra, Vo Euganeo không liên quan đến 10 địa phương bị phong tỏa ở Lombardy vào đầu cơn dịch, nơi có mạng lưới công nghiệp và giao thông dày đặc tập trung đến 45.000 dân.

Thị trưởng Giuliano Martini nhận xét: "Chắc chắn người dân Vo Euganeo sống có trách nhiệm nhưng bởi vì họ sợ".

Họ nhìn sang bệnh viện ở Bergamo lân cận, nơi các bác sĩ phải chọn lọc người điều trị vì không có nơi điều trị tích cực. Trên tất cả bởi vì họ đã trải qua cuộc sống cách ly nghiêm ngặt hai tuần.

Ông ghi nhận: "Mọi người, đặc biệt là người trẻ, hiểu rằng họ có nguy cơ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về cái chết của chính cha mẹ, ông bà mình. Bạn nghĩ rằng bạn sống cách ly trong nhà mình quá gò bó ư? Vậy thì hãy tưởng tượng người thân nằm trong quan tài xem!".