ThS Hoàng Khánh Toàn, nguyên chủ nhiệm khoa y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết dưa hấu là một vị thuốc rất quý của y học cổ truyền.

Theo dược học cổ truyền, dưa hấu vị ngọt, tính lạnh, có công dụng thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát, lợi tiểu tiện, được mệnh danh là "thiên nhiên bạch hổ thang", nghĩa là có tác dụng tương tự như cổ phương Bạch hổ thang, một bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa điển hình trong dược học cổ truyền.

"Thiên nhiên bạch hổ thang" ngoài thanh nhiệt còn trị nhiều bệnh

Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy dưa hấu chứa 96,6% nước, nhiều loại đường như galactose, fructose, glucose, các vitamin như A, C, B, PP, các nguyên tố vi lượng như Ca, P, Fe…

Bác sĩ Đinh Minh Trí, Đại học Y Dược TP.HCM, nhấn mạnh trái dưa hấu có rất nhiều lợi ích. Nước là thành phần chính của dưa hấu, ăn dưa hấu sẽ giúp giữ nước cho cơ thể và duy trì điện giải. Ăn dưa hấu thường xuyên có thể giảm các triệu chứng mất nước sau khi vận động mạnh, luyện tập thể thao như chuột rút, mệt mỏi, choáng…

Dưa hấu có chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, có khả năng ngăn ngừa mức độ ảnh hưởng của gốc tự do, làm chậm quá trình thoái hóa và bảo vệ các cơ quan trong cơ thể.

- Lycopene trong dưa hấu có thể làm giảm độ dày và cứng ở thành động mạch. Từ đó giúp giảm thiểu nguy cơ xơ cứng động mạch và hình thành cục máu đông. Citrulline kích thích tăng nồng độ oxit nitric trong cơ thể - thành phần giúp giãn nở mạch máu và điều hòa huyết áp.

Lycopene là chất chống oxy hóa quan trọng giúp cơ thể phản ứng lại cảm cúm, cảm lạnh và làm giảm cơn hen suyễn. Trong khi đó, lycopene lại có rất nhiều trong dưa hấu. Vì vậy, bệnh nhân hen suyễn có thể ăn dưa hấu để hỗ trợ việc thở đúng cách mà không cần hít từng hơi trong cơn hoảng loạn.

- Viêm là một trong những nhân tố chính gây ra các căn bệnh mãn tính. Ăn dưa hấu thường xuyên có thể giúp giảm các tình trạng viêm và tổn thương oxy hóa, bởi vì chúng có chứa nhiều chất chống oxy hóa, chống viêm lycopene và vitamin C.

- Hai loại vitamin A và C có trong dưa hấu chiếm một vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của da và tóc.

Vitamin C giúp cơ thể tạo ra collagen, đây là một loại protein giữ cho làn da luôn mịn màng, săn chắc và đàn hồi, đồng thời giúp mái tóc của bạn luôn chắc khỏe, bóng mượt. Vitamin A cũng rất cần thiết cho một làn da khỏe mạnh vì nó giúp tái tạo và chữa lành các tế bào da bị tổn thương. Nếu cơ thể không có đủ vitamin A, làn da sẽ trở nên khô ráp và bong tróc.

- Cholesterol cao là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch như xơ vữa động mạch, huyết áp cao, thiếu máu cơ tim, suy tim… Bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất xơ, nước, vitamin và hợp chất chống oxy hóa có thể làm giảm hàm lượng cholesterol cơ thể và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tim mạch.

- Citrulline là một axit amin có khả năng giảm đau nhức cơ bắp và có tác dụng sản sinh oxit nitric - thành phần giúp giãn mạch máu và tăng lưu lượng máu đến các chi.

Nhờ vào hàm lượng nước và chất xơ dồi dào mà dưa hấu là một trong những thực phẩm có khả năng tăng cường nhu động của cơ quan tiêu hóa.

Độc đáo vỏ dưa hấu cũng có tác dụng chữa bệnh

ThS Hoàng Khánh Toàn nhấn mạnh, Đông y và kinh nghiệm dân gian coi dưa hấu là một trong những loại hoa quả trọng yếu dùng để giải nhiệt. Vì vậy, dùng dưa hấu kết hợp một vài loại thuốc có tác dụng rất tốt để thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát, giải rượu và hạ huyết áp…

- Cháo dưa hấu ổn định huyết áp: Dưa hấu (tây qua) 1kg, gạo tấm 0,5kg (nếu không có gạo tấm có thể thay bằng gạo tẻ giã nhỏ), mứt quất 20g, đường phèn 100g. Dưa hấu bỏ vỏ và hạt, thái miếng; mứt quất thái vụn; gạo tấm đãi sạch cho vào nồi ninh nhừ, tiếp đó bỏ dưa hấu và mứt quất vào đun thêm cho chín, chế thêm đường phèn chia ăn vài lần trong ngày.

Công dụng: Mứt quất vị ngọt, tính bình, có công dụng tiêu đàm vận thực; gạo tấm vị ngọt, tính ấm có công dụng kiện tỳ ích vị. Các vị thuốc phối hợp chặt chẽ tạo nên công dụng thanh nhiệt giải thử độc đáo của bài cháo thuốc.

- Nước ép dưa hấu chữa cao huyết áp: Dưa hấu 1,5kg, muối ăn lượng vừa đủ. Dưa rửa sạch, bổ đôi, nạo lấy phần ruột rồi gói vào khăn vải sạch, ép lấy nước; vỏ dưa cạo bỏ vỏ xanh, thái vụn rồi cũng ép lấy nước (nếu có máy ép thì càng tốt); hòa hai thứ nước lại với nhau, pha thêm một chút muối, dùng làm đồ giải khát.

Công dụng: tiêu phiền, giải độc, làm hết khát. Với người bị viêm nhiễm, mụn nhọt, cao huyết áp dùng rất hữu ích. Hoặc vỏ dưa hấu 12g, thảo quyết minh 12g sắc uống thay trà hằng ngày, dùng rất thích hợp cho người cao huyết áp vào mùa hè để ổn định huyết áp. Cũng có thể ăn hạt dưa hấu mỗi ngày 9 - 15g để hạ huyết áp.

- Vỏ dưa hấu ổn định đái tháo đường: Vỏ dưa hấu 150g, khổ qua (mướp đắng) 50g, bí đao 50g. Vỏ dưa hấu gọt bỏ vỏ xanh, thái vụn; khổ qua và bí đao đều gọt vỏ bỏ ruột rồi thái vụn. Tất cả cho vào máy ép lấy nước, có thể cho thêm một chút đường phèn, hòa tan rồi dùng làm nước giải khát.

Công dụng: thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát; dùng làm đồ uống mùa hè rất tốt, đặc biệt với những người bị đái tháo đường, mụn nhọt, viêm đường tiết niệu, béo phì…

- Sốt cao do cảm: Dưa hấu và cà chua lượng vừa đủ. Dưa hấu gọt vỏ, thái nhỏ, ép lấy nước; cà chua luộc qua, bóc bỏ vỏ, nghiền nát rồi đổ nước dưa hấu vào, quấy đều rồi chia uống vài lần.

Công dụng: thanh nhiệt sinh tân, dùng rất tốt với người bị cảm mạo thể phong nhiệt, có biểu hiện: sốt cao, hơi sợ gió và lạnh, có mồ hôi, đau đầu, đau mình mẩy, ho, khạc đờm dính hoặc vàng, họng đau, mũi tắc, chảy nước mũi vàng hôi, miệng khát muốn uống, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, mạch phù sác…

- Sốt, tiểu tiện vàng: Dưa hấu 1kg, cát cánh 25g, đường phèn 100g, gạo tẻ 100g. Dưa hấu bỏ hạt, thái miếng nhỏ, cát cánh cắt thành miếng nhỏ như hạt gạo, gạo tẻ đãi sạch, ngâm nước cho trương lên. Tất cả cho vào nồi ninh nhừ thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày.

Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, giải khát trừ phiền, lợi tiểu, dùng làm đồ giải khát, chữa chứng phát sốt, phiền muộn, bức bối, tiểu tiện vàng, lở ngứa, rôm sẩy… do thời tiết quá nóng bức.

Bố dùng tuyệt chiêu ăn dưa hấu để dụ con trai uống thuốc

'Dưa hấu hôm nay ngon quá bố ơi', bé trai said.