Theo VEC, cao tốc Bến Lức - Long Thành có 11 gói thầu xây lắp, hiện đã đạt 81%. Từ năm 2019, khi dự án trong quá trình thực hiện thì gặp nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách pháp luật, dẫn đến không được bố trí vốn. 

Việc này dẫn đến dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành bị dừng giãn tiến độ, các nhà thầu dừng thi công từ giữa năm 2019. 

Một số nhà thầu đã chấm dứt hợp đồng và khởi kiện VEC ra Trung tâm Trọng tài quốc tế tại Singapore yêu cầu đền bù chi phí phát sinh. Hiện VEC đang nỗ lực xử lý hợp đồng với các nhà thầu, lựa chọn nhà thầu mới để triển khai thi công toàn bộ công trường.

Để tháo gỡ vướng mắc, Bộ Giao thông vận tải đã có tờ trình trình Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành, gồm điều chỉnh thời gian thực hiện đến 30-9-2025, gia hạn hiệp định vay lần 2 của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đến 31-12-2025.

Điều chỉnh cơ cấu vốn đầu tư, cơ chế tài chính đối với từng nguồn vốn trong dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. 

Trong đó cho phép VEC sử dụng số vốn khoảng 5.116 tỉ đồng từ nguồn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ các khoản vay, vốn hợp pháp của VEC để hoàn thành những công việc còn lại.

Số tiền này bao gồm 758 tỉ đồng vốn đối ứng, 4.358 tỉ đồng để hoàn thành đoạn tuyến phía tây (1.778 tỉ đồng), phía đông (800 tỉ đồng), đầu tư các nhà trạm thu phí (230 tỉ đồng), đầu tư hoàn thiện nút giao quốc lộ 51 (1.100 tỉ đồng) và các hạng mục bổ sung khác…

Về đề xuất này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hiện đã nhận đủ ý kiến của các bộ, cơ quan liên quan và đã hoàn thiện dự thảo báo cáo thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Về cơ bản, các bộ, cơ quan đều ủng hộ sự cần thiết phải điều chỉnh dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành tại thời điểm hiện nay.

Tuy nhiên vướng mắc lớn nhất hiện nay là quan điểm từ phía Bộ Tài chính. 

Cụ thể, theo ý kiến của Bộ Tài chính, nguồn thu phí do VEC quản lý là dòng tiền tạm thời nhàn rỗi khi VEC chưa trả nợ vay cho Nhà nước thuộc sở hữu của Nhà nước, không phải là nguồn vốn chủ sở hữu của VEC. VEC tự bố trí từ nguồn vốn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ để bố trí vốn đối ứng cho dự án là không phù hợp

Cao tốc Bến Lức - Long Thành dở dang, VEC cam kết bỏ tiền làm cũng chưa được

VEC là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn, được thành lập để đầu tư, quản lý vận hành đường cao tốc. VEC chỉ có nguồn thu duy nhất từ việc khai thác, thu phí các tuyến đường cao tốc, không có nguồn thu chủ động khác để có thể cân đối, sử dụng. 

Hiện nay, VEC chưa có cơ chế để có thể chủ động, linh hoạt cân đối, sử dụng nguồn thu phí nhàn rỗi trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Căn cứ tình hình tài chính hiện nay, VEC khẳng định sau khi cân đối trả nợ các khoản vay theo đúng kỳ hạn đã cam kết, nguồn vốn hợp pháp của VEC đảm bảo đủ để cân đối vốn cho các hạng mục, công việc trong dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. 

Tuy nhiên, việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đang gặp vướng mắc rất lớn về thủ tục pháp lý từ phía Bộ Tài chính. 

"Nếu không được thông qua, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành sẽ tiếp tục bị dừng giãn tiến độ, chưa thể xác định thời điểm hoàn thành do VEC không thể huy động được vốn vay nước ngoài cũng như tự sử dụng vốn của VEC đang quản lý để thực hiện đầu tư", VEC nêu.

Cao tốc Bến Lức - Long Thành: 'Đại dự án lãng phí'

Thật đau xót khi tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành, công trình trọng điểm quốc gia, lại rơi vào cảnh sa lầy chưa biết khi nào thoát ra.