Trung tâm nghệ thuật Điềm Phùng Thị - trên đường Lê Lợi, đoạn từ cầu Trường Tiền đến cầu Phú Xuân - luôn là điểm đến yêu thích của du khách - Ảnh: M.AN

Bảo tàng ngoài việc "gộp" Trung tâm nghệ thuật Điềm Phùng Thị và Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng sẵn có, phần quan trọng nhất là không gian trưng bày tác phẩm mỹ thuật.

Từ trước đó, năm 2016 tỉnh cho thành lập hội đồng tư vấn lựa chọn tác phẩm, và đến đầu năm 2018 đã "mạnh dạn" cấp 1 tỉ đồng để sở văn hóa và hội đồng này tổ chức mua tác phẩm mỹ thuật có giá trị.

1. Việc khởi động thành lập bảo tàng mỹ thuật đã có những bước khởi động từ rất sớm. Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa cho biết hơn 20 năm trước, khi còn là giám đốc Sở Văn hóa - thông tin, ông đã chủ động đề xuất ý tưởng hình thành bảo tàng mỹ thuật.

Lúc ấy, tiếc là "lãnh đạo tỉnh chưa mặn mà lắm", nên sở văn hóa đã phải dùng nguồn từ kinh phí hoạt động thường niên để chọn mua những tác phẩm đoạt giải và tác phẩm triển lãm mỹ thuật lớn của họa sĩ Huế. Cùng với chọn mua, nhiều họa sĩ ở Huế và Huế ở phương xa cũng hiến tặng tác phẩm cho "bảo tàng mỹ thuật tương lai", hình thành bộ sưu tập hơn 30 tác phẩm mỹ thuật.

Cũng thật may, trong khi bảo tàng mỹ thuật rơi vào im ắng, chính quyền tỉnh đã rất quyết liệt trong việc thu hút hai tác giả tên tuổi từ nước ngoài để thành lập Trung tâm nghệ thuật Điềm Phùng Thị và Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng, đang trở thành "bộ mặt chính" của Bảo tàng Mỹ thuật Huế vừa thành lập.

2. Với quyết định thành lập bảo tàng, nhiều ý kiến tỏ rõ vui mừng, song hầu hết nhận xét việc thành lập quá chậm, trong khi Huế là một trung tâm mỹ thuật phát triển sớm và có giá trị khá đặc biệt của mỹ thuật Việt Nam.

Mấy chục năm qua, những nhà chuyên môn từng đau đớn nhìn các tác phẩm mỹ thuật có giá trị đặc biệt của Huế lần lượt ra đi, tản mác hoặc chứng kiến các bộ sưu tập rơi vào cảnh xuống cấp trầm trọng, thậm chí bị hủy hoại.

Ông Nguyễn Xuân Hoa cho rằng quyết định thành lập bảo tàng nói trên chỉ là bước khởi động, bởi lẽ thông tin nhiều người quan tâm hơn cả là nội dung chính "không gian trưng bày tác phẩm mỹ thuật" nằm ở đâu, nội dung trưng bày thế nào, lộ trình ra sao thì vẫn còn... để ngỏ.

Cũng theo ông Hoa, dù quyết định chậm, nhưng chậm còn hơn không, vấn đề là tỉnh quyết tâm như thế nào, đầu tư làm sao, còn các nhà chuyên môn sẽ sẵn sàng đồng hành với tỉnh trong việc góp ý lựa chọn địa điểm, nội dung, kể cả việc mua bán, vận động hiến tặng tác phẩm.

3. Từ trước đến nay có khá nhiều nhà chuyên môn và cơ quan chuyên môn hiến kế về nội dung của bảo tàng này. Theo ông Hoa, Bảo tàng Mỹ thuật Huế sẽ độc đáo, mang sắc thái riêng nếu có những sưu tập tác phẩm mỹ thuật truyền thống, từ tranh gương, tranh mộc bản, tranh dân gian truyền thống, ngoài sưu tập tác phẩm hiện đại, đương đại...

Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn đặc biệt lưu ý tác phẩm của thế hệ họa sĩ Huế thuộc hàng sớm nhất của hội họa Việt Nam tiếp thu hội họa phương Tây như: Nguyễn Văn Nhân, Tôn Thất Sa, Lê Văn Miến, Nguyễn Khoa Toàn...

PGS.TS Phan Thanh Bình (hiệu trưởng Trường ĐH Nghệ thuật Huế) cho rằng Bảo tàng Mỹ thuật Huế phải thể hiện được quá trình lịch sử của mỹ thuật xứ Huế, thậm chí cả xứ Đàng Trong và mở rộng hơn, chứ không chỉ gần như đương đại như Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, không chỉ mang tính "lịch sử mỹ thuật" như Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, hay "mang tính chất chuyên đề" như Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Trước những hiến kế, mong mỏi của giới chuyên môn, ông Phan Ngọc Thọ, chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, nói tỉnh sẽ đầu tư cho Bảo tàng Mỹ thuật và cho hay đang giao cơ quan chuyên môn lập phương án sưu tầm, vận động hiến tặng, đánh giá, trưng bày, bảo quản và phương án vận hành bảo tàng. "Tỉnh sẵn sàng đẩy nhanh, đẩy mạnh việc sưu tầm tác phẩm có giá trị để bảo tàng có những tác phẩm xứng tầm!" - ông Thọ tỏ rõ quyết tâm.

TTO - UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa có quyết định thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Huế trên cơ sở 'gộp' 2 trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng và Điềm Phùng Thị lại.