Đoàn xe quân sự Nga di chuyển trong đêm để về căn cứ, trong video clip do Bộ Quốc phòng Nga công bố vào ngày 17-2 - Ảnh chụp từ clip

Ngay trong những thời điểm căng thẳng nhất, trong khi thế giới bên ngoài đang sôi sục về khả năng chiến tranh Nga - Ukraine thì những người trong cuộc ở Điện Kremlin, Nhà Trắng hay Cung Mariinsky có lẽ lại là những người ít lo ngại về khả năng nổ ra chiến tranh nhất.

Đơn giản vì một cuộc tấn công quân sự vào Ukraine sẽ là dấu chấm hết cho quan hệ giữa hai nước và đây không phải là điều Nga mong muốn.

Một cuộc tấn công vào Ukraine sẽ là "giọt nước tràn ly" đẩy Ukranie đứng hoàn toàn về bên kia chiến tuyến. Một cuộc đối đầu với một đối thủ có sức mạnh sẽ không dễ cho dù là với một lực lượng quân đội mạnh nhất thế giới.

Một cuộc chiến sa lầy sẽ là một gánh nặng đối với một nền kinh tế vốn đã trì trệ. Một cuộc xâm lấn không có lý do chính đáng sẽ là sự tự cô lập mình. Và hơn hết, hành động đó sẽ cho đối thủ của mình ngọn cờ tập hợp lực lượng cần thiết.

Do vậy, không thể và thậm chí không tưởng để có ai đó ở Matxcơva thực sự nghĩ về kế hoạch xâm chiếm Ukraine.

Một hành động quân sự có mức độ, cụ thể là một cuộc tập trận để phô trương sức mạnh và gây sức ép trên cả ba mặt bắc, đông và nam, có lẽ là lựa chọn ban đầu. Và mục đích của nó, cũng như trong một ván cờ, là gây sức ép buộc đối thủ đi những bước đi mà bạn muốn hoặc bộc lộ ra những sai lầm mà bạn có thể tranh thủ.

Với chủ ý ban đầu như vậy, các cuộc tập trận của Nga được lên kế hoạch để buộc Ukraine và các nước phương Tây xuống thang giải quyết vấn đề miền đông Ukraine cũng như cam kết không tham gia Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Nhưng một nước đi dù được chuẩn bị, tính toán kỹ cũng vẫn có những kẽ hở khó có thể lường hết được.

Một cuộc tập trận đã ngay lập tức được biến thành việc chuẩn bị cho tấn công quân sự, một hành động phô trương sức mạnh đã được đẩy thành mối đe dọa bên bờ vực chiến tranh, một đốm lửa nhỏ được thổi phồng thành vụ hỏa hoạn, một cuộc tấn công Ukraine nhiều khả năng chưa từng có trong kế hoạch bỗng nhiên được mô tả như một điều chắc chắn sẽ xảy ra.

Những mối đe dọa này bỗng chốc làm cho việc tăng cường lực lượng quân sự đến các nước thành viên NATO ở sườn phía đông trở thành hợp lý, việc cung cấp vũ khí cho Ukraine trở nên hợp tình và khả năng kết nạp Ukraine vào NATO thành hợp lẽ. Và những lý do để phản đối cũng như các trở ngại từ bên ngoài cũng như trong nội bộ đã không còn sức thuyết phục trong bầu không khí sôi sục chiến tranh.

Vấn đề Ukraine trở thành món "kê cân" (gân gà - món của Tào Tháo trong Tam Quốc Chí) - ăn thì không có vị nhưng bỏ đi thì tiếc, tiến thoái cả hai đường đều lưỡng nan. Thường trước những thế cờ như vậy sẽ có hai lựa chọn.

Một là đã đâm lao thì phải theo lao, biến một cuộc chiến từ không thể trở thành có thể, chấp nhận mạo hiểm để thăm dò hành động của đối thủ. Nhưng cái giá phải trả cho nước đi này sẽ là rất đắt cho chính người chơi nước cờ này.

Hai là đã lạc nước đành bỏ phí hai xe, chấp nhận lùi một bước và chờ đợi thời cơ khác đến, khi một tốt có thể thành công. Ván cờ Ukraine có thể cho đến lúc này chưa hoàn toàn kết thúc, nhưng trước mắt có lẽ thế cuộc đã an bài.

Ông Biden: 'Ông Putin đã quyết định tiến đánh Ukraine'

TTO - "Chúng tôi có lý do để tin rằng các lực lượng Nga có kế hoạch và ý định tấn công Ukraine trong tuần tới, trong những ngày tới. Vào thời điểm này, tôi tin ông ấy đã đưa ra quyết định (tấn công)", ông Biden cho biết ngày 18-2.