Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (tức Út “trọc”) tại phiên tòa ngày 31-7 - Ảnh: NAM TRẦN

Ngoài ra, bị cáo Hệ còn chịu hình phạt bổ sung không được làm các nhiệm vụ quản lý doanh nghiệp trong vòng 4 năm kể từ khi thực hiện xong án tù. Đặc biệt, tất cả hiện vật đã thu trong vụ án liên quan đến bị cáo Hệ sẽ tiếp tục bị tạm giữ để phục vụ điều tra cho giai đoạn sau.

Rất nghiêm trọng

Hầu hết các bị cáo đều thừa nhận tội trạng, duy nhất bị cáo Đinh Ngọc Hệ luôn cho rằng bị vu khống, việc cho thuê xe, thế chấp xe để vay tiền ngân hàng là đúng. Ông Hệ thừa nhận mua bằng giả, nhưng nói đã không dùng bằng giả từ năm 2005. 

Theo ông này, mọi việc làm từ cho thuê, thế chấp xe đều xin ý kiến của HĐQT công ty và có sự đồng ý của tập thể...

Tuy nhiên, HĐXX xem xét lời khai của các bị cáo và nhân chứng đã khẳng định có căn cứ kết luận bị cáo Hệ và 3 bị cáo Trần Văn Lâm (cựu tổng giám đốc điều hành Công ty cổ phần đầu tư Thái Sơn - BQP), Trần Xuân Sơn (cựu giám đốc chi nhánh Công ty cổ phần đầu tư Thái Sơn), Bùi Văn Tiệp (cựu sư đoàn trưởng Sư đoàn 367, Quân chủng Phòng không - không quân) phạm tội "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ". 

Ngoài ra, bị cáo Hệ còn thực hiện hành vi mua bằng đại học giả, nhiều lần sử dụng để nâng lương, quân hàm... có đủ dấu hiệu cấu thành tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức.

Bị cáo Phùng Danh Thắm (cựu chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn - Bộ Quốc phòng) có trách nhiệm quản lý quân nhân thuộc quyền, quản lý công ty con nhưng không làm hết trách nhiệm, dẫn tới không kiểm soát được quân nhân Đinh Ngọc Hệ, để bị cáo này thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi của bị cáo có đủ yếu tố cấu thành tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

HĐXX cũng nhận định tính chất của vụ án là rất nghiêm trọng, trực tiếp xâm hại đến tài sản công, quy định của Nhà nước về kinh tế, gây thất thoát ngân sách hơn 1,4 tỉ đồng, ảnh hưởng tới uy tín quân đội, do vậy cần phải xử lý nghiêm minh. Trong đó, bị cáo Hệ là người phải chịu trách nhiệm cao nhất.

Bị cáo Trần Văn Lâm tiếp nhận nhiệm vụ, thực hiện việc cho thuê, thế chấp xe biển xanh 80A và biển quân sự cũng như hợp thức hóa hơn 20.000 lít xăng dầu kém chất lượng. Các bị cáo còn lại giúp sức cho Lâm và Hệ thực hiện hành vi phạm tội nhưng không hưởng lợi gì nên chịu trách nhiệm sau cùng.

Đối với ông Phùng Danh Thắm, HĐXX cho rằng tính chất hành vi của bị cáo là nghiêm trọng nhưng do phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có nhiều đóng góp cho nền kinh tế nói chung và kinh tế quốc phòng nói riêng, có nơi cư trú rõ ràng... nên không cần thiết phải cách ly khỏi xã hội.

Ăn năn, xin giảm nhẹ hình phạt

Là người đầu tiên nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án, bị cáo Hệ mong muốn HĐXX xem xét đối với bản thân về nhiều tình tiết liên quan đến các tội danh mà mình bị truy tố và cho rằng mức hình phạt mà Viện kiểm sát đề nghị 12-15 năm là "quá khắc nghiệt".

"Việc làm hợp đồng khống giữ xăng dầu, khi xảy ra sự việc bị cáo không biết, không chỉ đạo gì. Khi bị truy tố mới thấy bất hợp lý. Trong cáo trạng và lời khai của các bị cáo khác cho thấy chỉ có bị cáo Tiệp và Lâm chủ động. 

Bị cáo là nông dân, khi anh em xã hội nói không học vẫn mua được bằng nên vô ý mua bằng, đến năm 2005 khi cơ quan phát hiện bằng giả thì đã không dùng nữa. Những lỗi nào mà thuộc trách nhiệm người đứng đầu thì bị cáo nhận, còn không thì đề nghị HĐXX xem xét" - bị cáo Hệ nói.

Bị cáo Trần Văn Lâm cũng mong tòa xem xét hoàn cảnh phạm tội, bị cáo chỉ là người làm công ăn lương. Nói đến đây, bị cáo Lâm bật khóc, kể về hoàn cảnh gia đình có nhiều khó khăn, có vợ và hai con nhỏ... rồi gục xuống bục khai báo. Bị cáo Trần Xuân Sơn cũng trình bày hoàn cảnh gia đình có vợ và hai con nhỏ, mong nhận được sự khoan hồng của HĐXX khi tuyên án.

Trong khi đó, bị cáo Bùi Văn Tiệp nói đã nhận thấy việc làm sai trái của bản thân nhưng chỉ là vô ý. Bị cáo đã về hưu, hoàn cảnh gia đình có nhiều khó khăn, mong tòa xem xét trước khi lượng hình. Là người cuối cùng, bị cáo Phùng Danh Thắm nói mình rất buồn vì để quân nhân Đinh Ngọc Hệ vi phạm pháp luật.

TTO - Ông Đinh Ngọc Hệ - người được biết với biệt danh "Út trọc" hay "Út bộ trưởng" - là ai? Những công ty, dự án nào có liên quan đến nhân vật khá bí hiểm này?