Phóng to

Động vật hoang dã trong Vườn quốc gia Cát Tiên - Ảnh: wikipedia

Ðáng lưu ý là website chính thức của UNESCO hiện vẫn ghi tên Vườn quốc gia Cát Tiên trong danh sách được đề cử xét duyệt lần này. Nhưng trước đó tỉnh Ðồng Nai cho biết đã có công văn ngày 16-5 chủ động xin rút hồ sơ về làm lại cho phù hợp với thực tế hiện nay của Vườn quốc gia Cát Tiên. Ngày 18-6, ông Trần Văn Mùi - trưởng ban nội dung xây dựng hồ sơ đề án di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Cát Tiên - xác nhận Bộ VH-TT&DL đã đồng ý cho rút hồ sơ.

Ðiều đáng lưu ý hơn cả là hai tuần trước khi tỉnh Ðồng Nai xin rút hồ sơ, trong báo cáo chuẩn bị kỳ họp lần thứ 37 này, UNESCO đã có những khuyến cáo dành cho Vườn quốc gia Cát Tiên của Việt Nam: cần phải có phương pháp bảo vệ và quản lý mạnh mẽ hơn cho khu vực này, chống lại các mối đe dọa từ thủy điện, khai thác đá, du lịch thiếu kiểm soát. Ðặc biệt, cần có những hành động khẩn cấp chống lại nạn buôn bán và săn bắn trái phép động vật hoang dã - nguyên nhân gây hại nghiêm trọng tới những giá trị tự nhiên của Vườn quốc gia Cát Tiên.

Bình luận về khuyến cáo này, một nhà nghiên cứu cho rằng điều này đã được tiên lượng từ lâu. Vì bệnh ham thành tích mà không có giải pháp bảo tồn, Việt Nam đã đặt các di sản của mình trước các mối nguy về môi trường. Và tương lai chắc chắn sẽ nhận thêm nhiều cảnh báo kiểu này nữa.

Về phía Hiệp hội Bảo tồn động vật hoang dã (WCS) - Chương trình Việt Nam, bà Ðinh Việt Hồng (phụ trách truyền thông) khẳng định: "Bản đánh giá của UNESCO hoàn toàn chính xác với tình hình bảo tồn động vật hoang dã ở khu vực này. Khảo sát của WCS tại khu vực phía Nam Việt Nam vẫn cho thấy tình trạng buôn bán động vật hoang dã diễn ra rất nhộn nhịp và công khai. Chúng tôi hi vọng những khuyến cáo của cộng đồng quốc tế sẽ buộc cơ quan hành pháp của Việt Nam quan tâm hơn đến vấn đề bảo vệ động vật hoang dã".

Trong khi đó, ông Phan Ðình Tân (người phát ngôn của Bộ VH-TT&DL) thừa nhận sự việc này xuất phát từ sự mâu thuẫn giữa bảo tồn và phát triển. Về phản ứng của Bộ VH-TT&DL trước khuyến cáo của Unesco, ông Tân cho biết sắp tới sẽ tổ chức một hội thảo bàn về công tác bảo tồn để giải quyết những khúc mắc này.

PGS Nguyễn Văn Huy (ủy viên Hội đồng Di sản quốc gia) cho rằng những cảnh báo về các mối đe dọa được nêu, nhất là thủy điện, săn bắt động vật hoang dã gây hại nghiêm trọng tới những giá trị của di sản..., là những cảnh báo rất cấp thiết và có ích, không những cho Cát Tiên mà còn cho các khu vực đang được bảo tồn khác. "Nhiều di sản thiên nhiên đang bị đe dọa bởi việc làm đường, xây dựng, khai thác tài nguyên, mở mang đô thị. Chúng ta cần tính toán kỹ lưỡng về sự được và không được, sự lợi và hại trước mắt và lâu dài, nhìn về tương lai xa mỗi khi đưa ra các dự án liên quan đến các khu vực cần bảo tồn" - ông Huy nói.