Trước khi rời nhiệm sở, cựu tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký hợp đồng với các công ty quốc phòng Mỹ để mua đạn dược, hệ thống phòng không, phương tiện quân sự và các thiết bị khác để gửi đến Ukraine, đảm bảo cung cấp vũ khí cho Kiev đến năm 2026.

Tuy nhiên hôm 4-3, Mỹ thông báo dừng viện trợ quân sự cho Ukraine.

Chuyên gia quân sự Ukraine Serhiy Grabsky nói rằng mặc dù Washington đang đặt Kiev vào một tình thế “chưa từng có và chưa từng có ai trên thế giới từng trải qua”, nhưng Ukraine sẽ không hoảng loạn.

“Chúng tôi đang theo dõi tình hình hiện tại và làm mọi thứ có thể để giảm thiểu tối đa những tổn thất tiềm ẩn”, ông Grabsky nói với Hãng thông tấn Ukrinform.

Chưa phải là đường cùng

Trả lời Hãng thông tấn Ukrinform, ông Serhiy Rakhmanin, thành viên Verkhovna Rada (Quốc hội) Ukraine, cho biết truyền thông vẫn đánh giá quá cao, vẫn “thần thánh hóa” các viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine, mặc dù những viện trợ này là thực sự quan trọng đối với Kiev.

“Nếu Mỹ hoàn toàn từ chối giúp đỡ Ukraine, điều đó sẽ rất nghiêm trọng nhưng chưa phải là thảm họa, với điều kiện một phần sự thiếu hụt viện trợ từ Washington được bù đắp bằng nguồn dự trữ trong nước của Ukraine và một phần viện trợ khác từ châu Âu”, ông Rakhmanin nói trên YouTube hồi cuối tuần trước.

Ông cho biết thêm nếu các hoạt động sản xuất trong nước được cải thiện, cũng như tìm được nguồn tài trợ phù hợp thì ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu.

Tuy nhiên, ông Rakhmanin không phủ nhận việc Kiev sẽ khó có thể tìm được những loại vũ khí khác thay thế một số loại như hệ thống phòng không Patriot với các tổ hợp thông tin liên lạc, hệ thống radar, hệ thống chỉ huy và hệ thống dẫn đường của nó.

Nếu Starlink ngắt kết nối

Trước đó vài tuần, khi thông tin Mỹ sẽ dừng viện trợ cho Ukraine bắt đầu âm ỉ, truyền thông Ukraine và châu Âu bỗng xuất hiện tin đồn các hệ thống Internet vệ tinh Starlink của Công ty SpaceX sẽ ngắt kết nối ở Ukraine.

Nghị sĩ châu Âu Christoph Grudler đã gửi một lá thư lên Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi khẩn trương đánh giá lại tất cả các thiết bị, hoặc giải pháp khả thi mà EU có thể gửi đến Ukraine để thay thế khi Starlink ngắt kết nối.

Phát ngôn viên Ủy ban châu Âu (EC) Thomas Rainier tiết lộ Kiev đang quan tâm đến Govsatcom - hệ thống liên lạc vệ tinh hiện có của EU và hệ thống liên lạc vệ tinh hoàn chỉnh IRIS² (dự kiến hoạt động vào năm 2030).

Ông Serhiy Beskrestnov, người đứng đầu một trung tâm chuyên về công nghệ vô tuyến, cho biết các điểm tác chiến điện tử nằm ở vùng sâu vùng xa, hệ thống trinh sát vô tuyến điện tử và phạm vi hoạt động của các máy bay không người lái (drone) sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất khi Starlink ngắt kết nối ở Ukraine.

Song, ông Beskrestnov cũng khẳng định toàn bộ hệ thống liên lạc trong quân đội Ukraine sẽ không dễ dàng sụp đổ khi Starlink ngừng hoạt động.

Mặt khác, ông lại bày tỏ một nỗi lo ngại khác về khả năng SpaceX có thể bắt đầu cung cấp dịch vụ ở lãnh thổ Nga, một khi Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt áp lên Matxcơva.

“Chúng ta sẽ nhanh chóng mất đi lợi thế chiến thuật to lớn bởi Nga có đủ ngân sách để trang bị hệ thống Starlink cho quân đội của họ. Điều này khiến họ có khả năng quản lý và chiến đấu tốt hơn hiện nay nhiều”, ông Beskrestnov giải thích thêm.

Khi không còn hệ thống Patriot

Chuyên gia hàng không Ukraine Valeriy Romanenko nhận định lĩnh vực hàng không và phòng không sẽ là nơi cảm nhận được những ảnh hưởng khi Washington dừng viện trợ quân sự cho Kiev.

Theo ông Romanenko, trong vòng một năm tới Kiev có thể thay thế một số vũ khí của Mỹ bằng các tên lửa chống radar, các loại bom của Pháp hay các tên lửa tầm trung của Anh và một số vũ khí nội địa được sản xuất tại Ukraine.

Hiện nay, dư luận và truyền thông Ukraine đang thảo luận sôi nổi về các giải pháp thay thế cho hệ thống phòng không Patriot của Mỹ. Tuy nhiên, một số chuyên gia quân sự cho rằng thực tế là không có vũ khí nào thay thế được Patriot.

Một số ý kiến cho rằng Kiev có thể sử dụng các tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung NASAMS của Na Uy chuyển giao cho Ukraine hay tổ hợp tên lửa phòng không IRIS-T của Đức để thay thế Patriot.

Tuy nhiên, giới quan sát nhận định điều này sẽ chỉ có thể xảy ra nếu các đồng minh phương Tây tăng sản lượng của các loại vũ khí này.

Chuyên gia quân sự Konstantin Kryvolap nhấn mạnh dù Ukraine sẽ gặp không ít khó khăn trong thời gian tới nhưng điều này không buộc Kiev phải đầu hàng.

Quốc hội Ukraine: Người dân muốn hòa bình

Khác với những phát biểu muốn tiếp tục chiến tranh của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Quốc hội Ukraine tối muộn ngày 3-3 ra tuyên bố mong muốn hòa bình.