Ukraine dự Euro 2024: Khi đội tuyển ngóng về chiến lũy

Mặc dù sở hữu rất nhiều tài năng, Ukraine chỉ giành vé tham dự EURO 2024 thông qua vòng play-off. Họ đã không được thi đấu trên sân nhà từ năm 2022, và bóng đá trở nên nhỏ bé so với cuộc chiến tranh mà đất nước này đang phải chịu đựng.

Trong những ngày tháng đáng sợ sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga với Ukraine, đội tuyển quốc gia Ukraine đã trở thành một tia hy vọng cho đất nước vẫn đang chịu đựng gánh nặng chiến tranh.

Xoa dịu nỗi đau

Đây là trách nhiệm và động lực của họ ở EURO năm nay - giải đấu lớn đầu tiên mà Ukraine đủ điều kiện tham dự kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào năm 2022.

"Chúng tôi hiểu rằng bóng đá không phải là điều quan trọng nhất ở Ukraine lúc này - HLV trưởng đội Ukraine, ông Sergiy Rebrov, trả lời phỏng vấn CNN Sport - Nhưng tôi nghĩ thành công của chúng tôi tại châu Âu mang lại cho người dân Ukraine những cảm xúc tích cực". 

"Hồi trước [chiến tranh], khi ra sân, bạn chỉ nghĩ về kết quả. Nhưng tôi nghĩ bây giờ tất cả chúng tôi đều muốn cho châu Âu thấy bản lĩnh thực sự của đất nước chúng tôi".

Ukraine xếp thứ ba trong bảng đấu vòng loại EURO 2024, sau Anh và Ý. Họ đã đánh bại Bosnia-Herzegovina và sau đó là Iceland trong một chiến dịch vòng loại căng thẳng để giành vé tham dự EURO 2024.

Sau khi đội tuyển chắc chân ở EURO vào tháng 3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cảm ơn đội bóng vì "một lần nữa chứng minh rằng khi những điều khó khăn xảy đến với người Ukraine, chúng ta không hề từ bỏ và tiếp tục chiến đấu".

Rebrov cũng cho biết đội bóng đã nhận được những tin nhắn vui vẻ từ các binh sĩ trên tuyến đầu, những người nói rằng họ tự hào về thành tích đó. Trong những năm tháng đỉnh cao trước đây, ông và huyền thoại Andriy Shevchenko là cặp bài trùng lừng lẫy châu Âu và thế giới ở CLB Dinamo Kiev và đội tuyển Ukraine.

Rebrov có một lý lịch huấn luyện đích thực, từng giành chức vô địch ở ba quốc gia: hai lần ở Ukraine với Dynamo Kiev, ba lần ở Hungary với Ferencvaros và một lần ở UAE với Al Ain. 

Vai trò của Rebrov ở đội tuyển lúc này là kết hợp cả HLV và chính trị gia. Ông trấn an cầu thủ, và cố gắng sử dụng thành tích của đội tuyển như một liều thuốc xoa dịu cho đồng bào.

Rebrov là hiện thân cho sự đối lập của việc có một đội tuyển thật sự triển vọng đại diện cho Ukraine tại một giải đấu lớn, với bối cảnh những gì đang diễn ra ở quê nhà.

Khi tạp chí World Soccer gần đây hỏi ông họ đã ăn mừng thành tích giành quyền dự EURO như thế nào, Rebrov nói: "Trong phòng thay đồ, tất nhiên chúng tôi có những cảm xúc dễ chịu. Nhưng tổng thể thì không thể tập trung hoàn toàn vào lễ ăn mừng. Ở đất nước chúng tôi có một cuộc chiến và mỗi ngày đều có người chết".

Thắp lên hy vọng

Nhiều thành viên của đội tuyển quốc gia Ukraine đã tham gia gây quỹ và làm nhiều việc để hỗ trợ đất nước trong thời chiến. 

Hầu hết đã quyên góp tiền. Ngôi sao Oleksandr Zinchenko được Tổng thống Zelensky bổ nhiệm làm đại sứ cho chiến dịch quyên góp chính thức của Ukraine. Cầu thủ đang khoác áo Arsenal đã giúp tổ chức trận đấu từ thiện tại London (Anh) vào năm ngoái.

Nhưng có lẽ người nổi bật nhất là Taras Stepanenko. Tiền vệ 34 tuổi của Shakhtar Donetsk đã có mặt ở Kiev khi cuộc chiến bắt đầu và phải trú ẩn cùng gia đình trong căn hầm ba ngày. Cuối cùng, vợ và ba con anh đã chạy kịp sang Tây Ban Nha.

Ngay khi an toàn, anh bắt đầu công việc gây quỹ để hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến, ban đầu là để cung cấp trợ giúp y tế cơ bản cho các binh sĩ, nhưng công việc của anh đã tiến triển thành một nỗ lực rộng hơn để giúp đỡ người thân của những người đã thiệt mạng trong xung đột thông qua sáng kiến mang tên "Stand For Heroes" (Đứng lên vì những người hùng).

Tất cả những điều này chứng tỏ rằng Stepanenko, Zinchenko cùng đồng đội ở tuyển Ukraine không chỉ là những cầu thủ bóng đá nữa, mà đã trở thành biểu tượng hy vọng và đại sứ cho đất nước. 

"Trách nhiệm của chúng tôi hiện nay không chỉ đơn thuần là làm cầu thủ bóng đá - Stepanenko nói khi anh được đề cử giải FIFPro Merit vào cuối năm 2023 - Mà còn là giúp đỡ và bảo vệ người dân của chúng tôi, đặc biệt là trẻ em".

Đầu tháng 6-2024, Ukraine ghi nhận số lượng thương vong dân thường hằng tháng cao nhất trong gần một năm, khi giao tranh ở vùng đông bắc Kharkov ngày càng leo thang. 

Ủy ban Quan sát nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Ukraine (HRMMU) ghi nhận "sự gia tăng đáng kể" - ít nhất là 31% - số dân thường thiệt mạng ở Ukraine trong tháng 5 so với tháng 4.

Kể từ khi xung đột xảy ra, Tổng thống Zelensky đã kêu gọi những ngôi sao thể thao lớn nhất của quốc gia cố gắng vẫy lá cờ Ukraine ở các sự kiện thể thao, và các tên tuổi như võ sĩ hạng nặng Oleksandr Usyk hay ngôi sao quần vợt Elina Svitolina vẫn tiếp tục thu hút sự chú ý đến tình trạng của đất nước này.

Nhiều sân vận động ở Ukraine - một số từng đồng tổ chức vòng chung kết EURO cách đây 12 năm (cùng với Ba Lan) - đã bị hư hỏng vì chiến tranh. 

Đội tuyển Ukraine không thể chơi bóng hay tập luyện ở quê nhà, mà buộc phải đi khắp châu lục để đá các trận sân nhà trên danh nghĩa.

"Việc di chuyển xa để thi đấu rất khó khăn. Nhưng như tôi đã nói, so với những người lính của chúng tôi, những gì cầu thủ trải qua chỉ là chuyện nhỏ", Rebrov nhấn mạnh và nói ông luôn cố gắng nhắc nhở các cầu thủ về lý do họ thi đấu mỗi khi khoác lên mình chiếc áo vàng xanh. 

Ông thậm chí đã cho cầu thủ xem video về những đứa trẻ bị ảnh hưởng bởi chiến tranh trước các trận đấu.

"Tôi đã cho chiếu một số video ngắn trong vài phút và tất nhiên, các cầu thủ đã khóc - ông kể - Khi bạn xem video này, tất nhiên bạn sẽ bước vào sân với động lực khác biệt". 

Mặc dù đất nước đang trải qua những khó khăn, kỳ vọng cho giải đấu này rất cao. Một phần là để xoa dịu nỗi đau: như thường lệ, bóng đá hiện là một lối thoát khỏi hiện thực cuộc sống Ukraine, một nguồn hạnh phúc nảy nở trong bầu không khí u ám.

Nhưng một phần, người Ukraine cũng hy vọng bởi đây là một tập thể mạnh, thậm chí là những cầu thủ triển vọng và tài năng nhất mà Ukraine từng mang đến một kỳ EURO, sau thời đại của Shevchenko - Rebrov.

Đội tuyển Ukraine hiện có một đội hình mạnh mẽ và đồng đều. Các tuyển thủ kỳ cựu như Ruslan Malinovskyi, Andriy Yarmolenko và Roman Yaremchuk thậm chí còn không phải là lựa chọn ưu tiên cho đội hình xuất phát. 

Họ có thủ môn Andriy Lunin đang bắt cho Real Madrid, một hàng tiền vệ đầy đủ ngôi sao với Georgiy Sudakov (Shakhtar Donetsk), Zinchenko, Viktor Tsyhankov (Girona FC), Mykhailo Mudryk (Chelsea), và Artem Dovbyk - cũng Girona FC và Vua phá lưới La Liga mùa vừa rồi - ở hàng tiền đạo.

Hầu hết đang thi đấu cho các CLB hàng đầu châu Âu và vừa chơi một mùa giải xuất sắc. Tuy điều này không đảm bảo thành công quốc tế: họ đã mở màn EURO bằng một thất bại trước Romania, bị Slovakia dẫn trước, nhưng rồi thắng ngược 2-1 trong loạt trận thứ hai. 

Dù kết quả có thế nào đi nữa, tất cả người dân Ukraine vẫn ở sau lưng họ, và hành trình của đội tuyển Ukraine ở EURO lần này vẫn sẽ đầy cảm xúc.

"Tất nhiên, giấc mơ quan trọng nhất là kết thúc cuộc chiến và xây dựng lại đất nước", Rebrov kết luận.■