Ảnh vệ tinh cho thấy các công trình Trung Quốc xây dựng trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trong năm 2017 (màu đỏ) - Ảnh: AP

Trong bài viết đầu năm trên Thời báo Hoàn cầu, ông Zhang Ye - nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu hải quân Trung Quốc (Bắc Kinh), cảnh báo hành động "bợ đít Mỹ" của Úc sẽ "đầu độc quan hệ với Bắc Kinh và làm rung chuyển nền tảng cân bằng chiến lược (của Úc) trong quan hệ với Mỹ và Trung Quốc".

"Úc đã thay đổi đáng kể chính sách. Hành động thiên kiến của họ hủy hoại không chỉ lợi ích quốc gia Trung Quốc mà còn lợi ích lâu dài của Úc, khiến cho các xung đột cấu trúc và chiến lược của Canberra thêm tồi tệ" - ông Zhang diễn giải.

Bài bình luận gay gắt xuất hiện chỉ 2 tuần sau khi một chỉ huy hải quân cấp cao Trung Quốc chính thức chỉ trích lãnh đạo hải quân Úc - phó đô đốc Tim Barrett liên quan đến chính sách của Úc ở Biển Đông.

Hành động trên một phần nhằm đáp trả lại việc tàu hải quân Úc đi vào Biển Đông trong cuộc tập trận quân sự đa quốc gia hồi tháng 9-2017.

Đầu tháng 12-2017, Bộ Ngoại giao Trung Quốc triệu tập đại sứ Úc tại Bắc Kinh, ông Jan Adams, để phản đối việc Canberra "lật tẩy" Bắc Kinh can dự vào hệ thống chính trị của Úc. Chính phủ Thủ tướng Turnbull đã phải đưa ra luật mới để đối phó hành động can thiệp từ nước ngoài.

Và trước đó một tháng, Bắc Kinh kịch liệt phản đối Sách trắng Chính sách đối ngoại của Úc, cho rằng nội dung nhận xét về Biển Đông là "vô trách nhiệm".

Học giả Trung Quốc Zhang Ye kêu gọi Úc nên công nhận "sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc" và đừng để vấn đề Biển Đông làm tổn thương quan hệ song phương, hoặc trở thành "công cụ cho thế lực nước ngoài phá hoại ổn định khu vực".

Giáo sư Carlyle Thayer - chuyên gia về Biển Đông của Úc, bình luận bài viết của tờ Hoàn cầu là sự leo thang trong giọng điệu chống Úc của Trung Quốc, và nó cố tình nhắm đến độc giả người Úc.

Ông Thayer cho rằng ý kiến "Trung Quốc nên trừng phạt kinh tế Úc" do quan điểm Biển Đông "đặc biệt gây quan ngại". 

"Thời báo Hoàn cầu đóng vai trò một con chó giữ nhà Rottweiler chuyên đe dọa bất cứ quốc gia nào có quan điểm trái với những gì Trung Quốc tuyên truyền" - vị giáo sư Úc nhận xét.

Các hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy Trung Quốc liên tục xây dựng hạ tầng quân sự ở Biển Đông suốt năm 2017 trong lúc Mỹ và các đồng minh bị cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên thu hút. Thậm chính chính quyền Bắc Kinh đã bước đầu nhìn nhận về việc có xây dựng ở một số thực thể mà họ chiếm đóng trái phép ở Biển Đông, bất chấp phân định của tòa quốc tế.

Hành động xây dựng của Trung Quốc vẫn tiếp tục kéo dài trong thời gian qua trong khi Bắc Kinh tung chiêu tỏ ý sẵn sàng đàm phán Bộ quy tắc ứng xử (COC) với các nước trong khu vực.