Cô Phan Hải Yến (Trường THCS Lý Phong, Q.5, TP.HCM) hướng dẫn phụ huynh lớp 9A1 ghi hồ sơ tuyển sinh lớp 10 vào tối 5-5-2016 - Ảnh: Như Hùng

Tuy nhiên, theo số liệu thống kê đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 do Sở GD-ĐT TP công bố trưa 13-5, thì rất nhiều trường tốp trên lại giảm tỉ lệ “chọi” (bài viết này chỉ phân tích các số liệu đăng ký nguyện vọng 1).

Trong số 4 trường THPT tốp đầu của TP thì có đến 3 trường giảm tỉ lệ “chọi”: Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai có tỉ lệ “chọi” 1/2,04 (năm trước: 1/2,33); Trường THPT Bùi Thị Xuân: 1/1,64 (năm trước: 1/2,24); Trường trung học Thực hành (ĐH Sư phạm TP.HCM): 1/1,61 (năm trước: 1/2,37).

Duy chỉ có Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền vẫn giữ nguyên tỉ lệ “chọi” như năm trước mặc dù chỉ tiêu giảm 45 học sinh.

Tâm lý “chắc ăn”

Theo một cán bộ khảo thí ở TP.HCM, đặc điểm dễ thấy nhất trong mùa tuyển sinh lớp 10 năm nay là học sinh đăng ký ba nguyện vọng vào lớp 10 công lập theo tâm lý “chắc ăn”.

Nếu như những năm trước, có một số trường hợp học sinh rớt oan nguyện vọng 1 vì đăng ký vào trường THPT có điểm chuẩn vượt quá khả năng của mình, thì năm nay ngược lại.

Khá nhiều học sinh giỏi đã không dám mạo hiểm để đăng ký nguyện vọng 1 vào các trường tốp đầu, mà chỉ đăng ký các trường thuộc tốp thứ hai.

Tương tự, nhiều học sinh đạt học lực khá không dám đăng ký vào các trường tốp giữa, mà hạ xuống các trường có điểm chuẩn thấp hơn so với năng lực của mình.

Thế nên, hàng loạt trường nổi tiếng trên địa bàn TP đều có tỉ lệ “chọi” giảm so với năm học trước: Trường Trưng Vương: 1/1,73 (năm trước: 1/2,13); Trường THPT Lê Quý Đôn: 1/1,7 (1/2,04); Trường Hùng Vương: 1/1,28 (1/1,69); Trường Mạc Đĩnh Chi: 1/1,86 (1/2,6); Trường Nguyễn Hiền: 1/0,87 (1/1,56); Trường Gia Định: 1/2 (1/2,49); Trường Nguyễn Công Trứ: 1/1,38 (1/1,51); Trường Phú Nhuận: 1/1,53 (1/1,93); Trường Nguyễn Hữu Huân: 1/1,96 (1/3,35); Trường Nguyễn Hữu Cầu: 1/1,92 (1/2,6)...

Giải thích về tình trạng trên, các giáo viên chủ nhiệm lớp 9 ở quận 1, quận 5 cho rằng: “Trước thông tin số học sinh lớp 9 vẫn như năm trước mà nhiều trường THPT giảm chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10, nhiều học sinh tỏ ra lo lắng.

Đã vậy, năm nay Sở GD-ĐT TP cũng thông báo sẽ đổi mới cách ra đề thi môn toán và văn khiến nhiều em thiếu tự tin. Các em sợ không giải được những câu hỏi “đổi mới”. Như vậy, tổng điểm sẽ thấp và rất dễ trượt nguyện vọng 1. Sang nguyện vọng 2, 3 thì hơi phiêu lưu.

Thế nên, nhiều phụ huynh đã yêu cầu con mình chọn nguyện vọng theo hướng an toàn để cầm chắc một chỗ học vào trường công lập”.

Tuy nhiên, số liệu ban đầu của sở cũng cho thấy: khá nhiều trường thuộc tốp dưới lại tăng tỉ lệ “chọi”: như Trường Giồng Ông Tố: 1/1,16 (trước: 1/1,14); Trường Trần Khai Nguyên: 1/1,68 (1/1,57); Trường Lê Thánh Tôn: 1/1,39 (1/1,24); Trường Nguyễn Huệ: 1/1,48 (1/1,18); Trường Nguyễn Thái Bình: 1/1,56 (1/1,08); Trường Tân Bình: 1/1,94 (1/1,88).

Ngay cả những trường ở ngoại thành, năm nay cũng có nhiều trường tăng tỉ lệ “chọi” như Trường Tam Phú, Hiệp Bình, Lê Minh Xuân, Trung Phú, Bà Điểm, Phạm Văn Sáng, Vĩnh Lộc, Nguyễn Hữu Cảnh, An Lạc... Đây là điều mà các học sinh và phụ huynh cần lưu ý trong quá trình đăng ký nguyện vọng ưu tiên.

Học lực là căn cứ quan trọng nhất

Ông Vũ Vạn Xuân, phó hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn (quận 3), cho biết: “Năm nay trường chúng tôi có một số học sinh không đăng ký thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập vì các em chọn con đường du học, một số khác lại chọn học trường tư thục.

Bên cạnh đó, năm nay TP đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS, cộng với thông tin trên báo chí về tình trạng cử nhân thất nghiệp nên nhiều phụ huynh đã “tỉnh” ra, cho con mình theo học ở trường nghề chứ không ráng sức thi vào lớp 10 công lập.

Nguyên nhân này cũng góp phần làm cho tỉ lệ chọi ở các trường giảm đi, việc chạy đua vào lớp 10 công lập đỡ gắt gao hơn”.

Trong khi đó, bà Trần Đức Hạnh Quỳnh, phó hiệu trưởng Trường THCS Minh Đức (quận 1), lại thông tin: “Năm 2015, sau khi có số liệu đăng ký vào lớp 10, trường chúng tôi có nhiều em xin thay đổi nguyện vọng.

Dĩ nhiên là các em thay đổi để chọn trường THPT có tỉ lệ chọi thấp hơn trường mà mình đã chọn lần đầu. Nhưng trên thực tế, các trường chọn sau lại là trường có điểm chuẩn cao hơn trường đã chọn lần đầu (trong cùng tốp).

Vì vậy, theo tôi, học sinh đừng chọn nguyện vọng theo phong trào hay theo bạn bè. Số liệu mà Sở GD-ĐT TP công bố chỉ là cơ sở để tham khảo mà thôi.

Căn cứ để chọn nguyện vọng chính xác nhất là học lực của học sinh: lấy tổng điểm kiểm tra cuối học kỳ 2 năm lớp 9 của ba môn: toán, văn, ngoại ngữ (trong đó toán, văn nhân hệ số 2) rồi trừ đi từ 20 - 30%, so sánh với điểm chuẩn lớp 10 năm trước rồi chọn nguyện vọng”.

Ngoài ra, một phó giám đốc Sở GD-ĐT TP cũng đưa ra lời khuyên: “Ngoài căn cứ học lực, phụ huynh và học sinh nên đăng ký nguyện vọng ưu tiên vào trường THPT ở gần nhà cho thuận tiện việc đi lại.

Tuy năm nay Sở GD-ĐT TP sẽ đổi mới nội dung đề thi tuyển sinh, nhưng không phải đổi mới 100% các câu hỏi (đối với môn toán) mà chỉ thể hiện ở một vài câu hỏi mà thôi. Đối với môn văn cũng vậy, cấu trúc đề y như năm trước, các em học sinh không có gì phải lo lắng cả.

Chủ trương đổi mới đã được Sở GD-ĐT TP công bố cụ thể cho các trường THCS ngay từ đầu năm học, thầy cô giáo đã nắm và truyền đạt cho học sinh trong suốt năm học. Nếu các em học tốt những gì thầy cô đã dạy trên lớp là làm bài được”.