Trung tướng Lê Thu Hà (bìa trái) khám bệnh tình nguyện cho cựu chiến binh - Ảnh: NVCC

"Mềm như nước, mạnh cũng như nước"

Bốn năm trước, năm 2013, khi được giao trọng trách đảm nhận cương vị chính ủy Bệnh viện 108, nhiều người chúc mừng và nói thẳng là rất lo, không biết bà có làm được hay không vì làm chính ủy là phải va chạm, phải quyết đoán với một tập thể 2.000 cán bộ, 600 bác sĩ, kỹ sư, hàng chục phó giáo sư, tiến sĩ.

Chính ủy Lê Thu Hà lúc đó mỉm cười trả lời: "Các cụ có câu: Mềm như nước, nhưng mạnh cũng như nước. Điều quan trọng nhất là một tập thể phải đoàn kết, muốn đi được xa mọi người phải đi cùng nhau". 

Sau này nhiều người ở Bệnh viện 108 vẫn nhắc lại câu nói đó của bà Hà.

Từ khi trở thành chính ủy bệnh viện, tác phong, phương pháp của trung tướng Lê Thu Hà đã làm cho người ta cảm nhận nữ chính ủy tuổi không còn trẻ nhưng phong cách làm việc rất trẻ trung, gần gũi. Bà cũng hát, cũng nhảy cùng nhân viên chứ không giữ khoảng cách. 

Bà quan niệm: Làm việc với thanh niên phải vui, phải có chất thanh niên. Trong một cuộc liên hoan, chính ủy Lê Thu Hà gây bất ngờ khi đề nghị mở ca khúc Bay của ca sĩ Thu Minh để hát theo, nhảy cùng các đoàn viên thanh niên của bệnh viện.

"Khi vui là vui hết mình, nhưng trong công việc phải nghiêm túc. Yếu, kém thì phải học, nhắc nhở chứ không phạt. Nhưng thiếu trách nhiệm phải phạt rất nặng", bà Hà nói.

Nữ trung tướng Lê Thu Hà - Ảnh: NVCC

Sáng tạo vì bệnh nhân

Nói về chính ủy Lê Thu Hà, nhiều người nhận định đó là một nữ tướng rất kiên định, khi đã vạch ra con đường nào thì nhất định sẽ đi dù khó khăn đến đâu.

13 năm trước, khi đại tá Lê Thu Hà (chủ nhiệm khoa thận - khớp) và các cộng sự thực hiện đề tài lọc màng bụng cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, trong quân đội chỉ có Bệnh viện 108 (Hà Nội) và 175 (TP.HCM) có máy lọc máu. 

Có những quân nhân ở xa, tận Tây Bắc, miền Trung... phải về bệnh viện chỉ để lọc máu trong hai tiếng rồi trở về đơn vị. Nhiều quân nhân phải ở luôn bệnh viện quanh năm. Mỗi người phải tự nấu nướng ăn uống rất khổ.

Bà Hà cùng các cộng sự đã đề xuất phương pháp để bệnh nhân có thể tự lọc máu tại nhà, không phải đến bệnh viện thường xuyên. Khi bắt đầu thực hiện đề tài này, bà và nhóm cộng sự đối diện với rất nhiều khó khăn. 

Nhiều người phản đối vì phương pháp lâu nay làm rất đơn giản: bệnh nhân đến, bác sĩ chỉ việc cắm máy, lắp dây vào lọc máu cho bệnh nhân; máy tự chạy, sau hai tiếng là xong rồi hẹn ngày đến lọc tiếp.

Phương pháp mới lại làm mọi thứ phức tạp hơn: phải huấn luyện đào tạo để bệnh nhân hiểu, làm đúng; phải đến nhà cấp dịch cho bệnh nhân hằng tháng; phải kiểm tra, theo dõi xem có bị tai biến gì không... Y bác sĩ phải vất vả hơn.

Phương pháp mới này chỉ có mỗi lợi ích là bệnh nhân được về nhà, không phải nằm viện. 

"Thời gian đó chúng tôi rất vất vả. Khi đó Cục Quân y cũng không đồng ý với phương pháp lọc màng bụng tại nhà" - trung tướng Lê Thu Hà nhớ lại.

Nhiều cộng sự với bà Hà kể rằng không cam tâm để công trình mình và các cộng sự tâm huyết đi vào ngõ cụt, bà Hà tìm cách trình bày mọi việc với thiếu tướng Chu Tiến Cường (cục trưởng Cục Quân y - Bộ Quốc phòng) và kiên trì thuyết phục ông. 

Tướng Cường hỏi: "Được rồi. Thế cô có chịu nhận trách nhiệm về phương pháp này không?". "Em chịu trách nhiệm" - bà Hà trả lời.

Cho tới nay đã 13 năm, lọc màng bụng đã thành phương pháp thường quy tại Bệnh viện 108. Từ thành công của đề tài này, năm 2011 bà Hà và các cộng sự đã được Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam trao giải thưởng "Phụ nữ sáng tạo".

Trung tướng Lê Thu Hà (giữa) cùng các nữ sĩ quan của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tham gia nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc - Ảnh: NVCC

Ba bài học

Trung tướng Lê Thu Hà nói trong cuộc đời binh nghiệp của mình, bà rút ra ba bài học:

"Thứ nhất là phải đi lên và trưởng thành cùng tập thể, cùng đồng đội. Tôi thấy rằng muốn đi nhanh và đi xa thì phải đi cùng tập thể, có sự ủng hộ của tập thể và gắn với tập thể. 

Tập thể xây dựng cho mình và bản thân mình phải có quyết tâm. Đi một mình thì không làm được những việc lớn hơn. 

Tôi tự hào vì Bệnh viện 108 là một tập thể có trí tuệ, đoàn kết và quyết tâm, luôn vì những cái chung.

Bài học thứ hai là tinh thần tập thể và đồng đội. Tôi đã học được phẩm chất này của bộ đội Cụ Hồ. Có tinh thần đồng đội, cùng chung ý chí thì khó khăn gì cũng vượt qua. 

Ở ngành y, bệnh nhân là "người bệnh" chứ không phải là "con bệnh" hay "cái bệnh". Muốn điều trị người bệnh tốt phải có sự hỗ trợ của các bác sĩ ở nhiều khoa và cả điều dưỡng, kỹ thuật viên.

Bài học thứ ba là sự bền bỉ và lòng say mê, bản lĩnh và cả sự hi sinh. Phụ nữ mà không bền bỉ thì những câu chuyện đời thường cũng là áp lực lớn không kém so với áp lực công việc. Thắng không kiêu. Bại không nản. 

Tôi không tự mãn cũng không sợ khó khăn vì đó là lúc để thử thách chính mình. Tôi không bao giờ vì khó khăn mà lùi lại".

*************

Kỳ tới: Vị tướng trên không gian mạng