Phóng to

TT - Anh Mang Tấn Phong (sinh năm 1960) - một nhà nghiên cứu và sưu tập cổ vật tại Nha Trang trong nhiều năm nay - đã mua lại được bức tượng đồng của nhà tư sản, doanh nhân Bạch Thái Bưởi từ một gánh ve chai.

Ông Bạch Thái Bưởi đã được coi là nhà doanh nghiệp lớn của đất nước nhân Ngày doanh nhân VN 13-10 vừa qua. Để rồi cơ duyên sau đó vài ngày, anh Phong đã tìm được bức tượng đồng của ông sau 72 năm lưu lạc.Bức tượng đồng khá đẹp, đang được trưng bày ở một vị trí trang trọng trong nhà anh Phong. Tượng cao 50cm, đúc đồng nguyên chất nặng gần 18kg. Theo dấu khắc sau lưng tượng, tượng được họa sĩ Goerge Khánh (học khóa 1 Mỹ thuật Đông Dương 1925 -1930) phác thảo mẫu và được đúc xong năm 1934 do nghệ nhân Nguyễn Hữu Hạc thực hiện.

Bức tượng ghi rõ năm sinh và năm mất của ông Bạch Thái Bưởi (1874-1932). Như vậy tượng được đúc sau khi ông qua đời hai năm. Anh Phong kể anh vốn là người chuyên sưu tầm, trao đổi cổ vật trong nhiều năm nay, “việc tìm thấy được tượng đồng Bạch Thái Bưởi quả... là cơ duyên”. Nguyên là trong cuối tháng mười, một người từ Đà Lạt báo cho anh biết là trong tay họ có tượng đồng chân dung Bạch Thái Bưởi, nếu anh đồng ý mua thì họ sẽ đem xuống.

Anh không tin lắm, nhưng khi bức tượng được cột trong bao bố mở ra trước mặt anh thì anh hết sức kinh ngạc và mừng rỡ.

Phóng to

Dấu khắc sau tượng

Khi đó anh không đủ tiền để mua bức tượng nên phải “bù” thêm một ghè và hai chiếc lu cổ Trung Quốc anh đang cất giữ. Với kiến thức có sẵn, cũng như kinh nghiệm trong nghề sưu tầm đồ cổ, anh Phong nhận ra ngay bức tượng Bạch Thái Bưởi là một tác phẩm nghệ thuật với chất đồng nguyên vẹn.

Anh đã lau chùi và nâng niu như vật quí nhất trong nhà. Nguồn gốc bức tượng không hiểu vì nguyên cớ nào lại nằm trong một nhà dân thuộc một làng quê ở Lâm Đồng, một người thu mua ve chai dạo đã được người giữ bức tượng bán với giá...18kg đồng. Khi người mua ve chai đem bức tượng này về, đã bán lại cho người khác và người này đem tượng bán cho anh Phong với giá 1,2 triệu đồng.Mặc dù khẳng định đây là một tác phẩm nghệ thuật gắn liền với cuộc đời doanh nhân Bạch Thái Bưởi, nhưng để chắc chắn anh Phong đã gửi hình ảnh ra Hà Nội cho nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ VN Nguyễn Bích. Ông Bích, là thành viên giám định cổ vật Bộ Văn hóa - thông tin, đã xác nhận với anh Phong về bức tượng ông Bạch Thái Bưởi.

Cũng theo ông Bích, hiện có ba địa chỉ đang cần bức tượng Bạch Thái Bưởi: Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, Bảo tàng Tổng hợp TP.HCM và Bảo tàng Lịch sử TP.HCM.Giờ đây, việc chọn đúng chỗ cho bức tượng là điều cần tính đến.