Khán giả thêm thấm thía khi xem bộ phim này trong dòng chảy thời sự được những ai ủng hộ công lý trong vụ kiện da cam quan tâm: bà Trần Tố Nga sẽ tiếp tục kháng cáo trong vụ kiện 14 công ty hóa chất đã cung cấp chất độc da cam cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, và ngày 15-5 này, một cuộc tuần hành chống lại các tập đoàn hóa chất sẽ được tổ chức tại Paris.

Tại sao con người lại tàn nhẫn với con người?

Năm 1975, ở Parkersburg, Tây Virginia (Mỹ), giữa màn đêm, có một con thuyền nhỏ chở 2 công nhân lạ mặt. "Tắt đèn đi, đồ ngu" - một kẻ nói với kẻ kia. Suốt đêm, họ đi dọc sông, xịt thứ hóa chất lạ xuống mặt sông đầy bọt.

Đến năm 1998, luật sư Robert Bilott (Mark Ruffalo đóng) đến Parkersburg để điều tra cái chết bất thường của 190 con bò trong trang trại của ông nông dân Wilbur Tennant. Chúng có túi mật phì đại, hàm răng "đen như màn đêm" và các khối u lớn.

Trước khi chết, những con bò đã sống thật khổ sở: da rỉ máu, mắt lờ đờ như đã chết, thường tấn công chủ như lên cơn điên. Khi một con bò lên cơn, Tennant tự tay bắn chết nó để tự vệ. Và rồi ông xin cái xác tha thứ.

Không chỉ các con vật, người nông dân đơn độc Tennant và vợ cũng đã bị ung thư.

Người nông dân tội nghiệp Wilbur Tennant (Bill Camp đóng) và luật sư Robert Bilott (Mark Ruffalo) trong phim Dark Waters - Ảnh: FOCUS

Sau khi tìm hiểu, luật sư Robert phát hiện ra vụ việc liên quan đến chất PFOA - một hóa chất không có trong các tài liệu y khoa và không được Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) quản lý.

Chất này do Tập đoàn hóa chất DuPont sản xuất, thử nghiệm trong nhiều thập niên. DuPont phát hiện PFOA gây ung thư và dị tật bẩm sinh nhưng không công bố. Họ đổ hàng nghìn tấn nước thải độc hại xuống một bãi rác cạnh trang trại của Tennant, cùng với nước thải, khí thải đổ xuống ở Parkersburg, Chesapeake, Ohio.

Phẫn nộ và đau xót, Robert dành 20 năm đời mình đi đến tận cùng sự thật để đòi lại công lý cho gia đình Tennant, 190 con bò cũng như 70.000 cư dân Tây Virginia và Ohio phải dùng nguồn nước uống bị nhiễm PFOA trong gần nửa thế kỷ. Và không chỉ nước hay không khí, hóa chất độc hại ấy được sử dụng để sản xuất đồ gia dụng, như chiếc chảo chống dính. Nó đi vào từng gia đình.

Anh Bucky Bailey, nạn nhân sinh ra với một lỗ mũi và mắt biến dạng, là nhân vật có thật xuất hiện trong Dark Waters. Anh trải qua nhiều cuộc phẫu thuật để trông như hiện tại - Ảnh: MADDIE MCGARVEY

"Ông ấy sẽ chết đi không một xu dính túi, hay nhìn Tập đoàn DuPont tiếp tục cướp đi cộng đồng của mình?" - Robert dằn vặt về Tennant và khóc trên vai vợ.

Càng dấn sâu vào sự thật, Robert càng chứng kiến những gia đình sống khổ sở vì bệnh tật do hóa chất, bị ung thư thận, ung thư tinh hoàn, bệnh tuyến giáp, bệnh tiền sản giật, cholesterol cao, viêm loét đại tràng. 3.635 người mắc bệnh, và sẽ còn nhiều hơn nữa. Anh ngỡ ngàng trước sự tàn nhẫn của con người.

Sự tàn nhẫn đó không khiến các nạn nhân chết ngay lập tức. Đó là cái chết từ từ trong dị dạng, bệnh tật, tuyệt vọng, bất lực. Đó là những mảnh đời bất hạnh vì không thực sự được sống. Họ đau đớn nhìn gia đình, đất đai và những dự định cuộc đời tàn lụi. Đó là tội ác tàn độc hơn cả giết người.

Chúng ta sẽ cứu chúng ta

"Họ muốn chúng ta nghĩ họ sẽ bảo vệ chúng ta nhưng đó là lời nói dối. Ta phải tự bảo vệ mình. Chúng ta" - luật sư Robert nói với vợ mình, Sarah (Anne Hathaway) trong đoạn độc thoại xúc động đến tận tâm can.

Anh theo đuổi hơn 3.000 vụ kiện cho từng nạn nhân và khiến Tập đoàn DuPont phải bồi thường tổng cộng 670,7 triệu USD.

Tập đoàn DuPont phải bồi thường tổng cộng 670,7 triệu USD cho hàng nghìn vụ kiện (con số khi phim Dark Waters ra mắt năm 2019) - Ảnh: AP

Hóa chất PFOA được phát hiện có trong máu của 99% sinh vật sống trên hành tinh. Nếu chúng ta sinh ra với thân thể lành lặn, khỏe mạnh, hãy cảm ơn cuộc đời vì vẫn còn có những người nông dân, luật sư dũng cảm đã đấu tranh hàng thập niên để những hóa chất độc hại bị cấm trong kinh doanh.

Ngoài đời, Robert Bilott năm nay đã 56 tuổi, đấu tranh được gần 23 năm. Ông là tác giả của cuốn hồi ký nổi tiếng Sự vạch trần: Nước nhiễm độc, lòng tham tập thể và cuộc chiến 20 năm của một luật sư chống lại Tập đoàn DuPont.

Luật sư Robert Bilott (trái) ngoài đời và nam diễn viên Mark Ruffalo (đóng vai Robert Bilott trong phim Dark Waters) - Ảnh: Getty Images

Sách ra năm 2019, có phiên bản sách nói. Chương đầu tiên của cuốn sách do Mark Ruffalo, tài tử đóng Robert Bilott trong phim Dark Waters, thể hiện.

Câu chuyện tuyệt vời của người luật sư cũng được kể lại trong phim tài liệu The Devil We Know, trở thành chủ đề của bài thơ Watershed của nhà thơ Mỹ Tracy K. Smith, của tập phim tài liệu Toxic Waters trên National Geographic TV năm 2017, và MV Deep in the Water của ban nhạc The Gary Douglas Band.

Bài báo "Người luật sư đã trở thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của Tập đoàn DuPont" trên tạp chí New York Times năm 2016 chính là nguồn cảm hứng cho phim Dark Waters.

23 năm sau khi người nông dân Wilbur Tennant cất lên tiếng kêu cứu đơn độc và tuyệt vọng từ khu trang trại nhiễm độc, công lý đang dần trở về với vùng Parkersburg quê ông.

Hãy cứu đứa trẻ có hàm răng đen

Cô bé với hàm răng đen nhiễm độc trong phim - Ảnh: Focus

Khi lái xe đến Parkersburg, luật sư Robert Bilott nhìn thấy một cô bé đạp xe, cười đùa. Em có hàm răng đen kỳ lạ. Đằng sau nụ cười ấy là hiểm họa. Lại có một em bé khác, là con của người mẹ từng cọ thùng hóa chất, được sinh ra với đôi mắt dị dạng và chỉ một lỗ mũi. Em có tương lai nào giữa thế giới này?

Robert bị ám ảnh bởi những nạn nhân của nguồn nước và khí độc. Ông không coi số phận của họ là cỏ rác, như những kẻ quyền lực kia đã làm.

Bà Trần Tố Nga sẽ kháng cáo quyết định của tòa Evry

TTO - Ngày 10-5, sau khi có quyết định của Tòa đại hình Evry, bà Trần Tố Nga đã yêu cầu các luật sư của mình kháng cáo và cho biết dù sao hành trình đến nay vẫn là một thắng lợi.