Từ pháo đài thương nhớ Agra nhìn về Taj Mahal

Pháo đài Agra

Tên cúng cơm là pháo đài Agra hoặc pháo đài đỏ Agra để phân biệt các pháo đài cùng màu ở miền khác. Nhưng buổi trưa vắng một mình lặng đứng ở góc nhỏ, nơi vị vua già bị con giam cầm đêm ngày buồn bã hướng về Taj Mahal có người vợ yêu yên nghỉ, gần đó tấc gang nhưng cách biệt nghìn trùng, tôi tự cho phép mình đặt tên mới.

Pháo đài đỏ

Tiếng là pháo đài đỏ nhưng còn nhiều sắc màu khoe sắc ở di tích được UNESCO vinh danh di sản thế giới năm 1983. Không tính cỏ cây hoa lá, sau màu đỏ chủ đạo là rạng rỡ sắc trắng cẩm thạch, khi ngà ngọc, lúc lấp lánh sáng. Và lung linh nhiều đá quý lắm sắc khác.

Nằm bên bờ con sông khá nổi tiếng xứ Ấn Jamuna, những tiền đồn đã được xây dựng ở vị trí này từ thế kỷ 11. Mãi đến khi dời đô về Agra, đại đế Akbar mới xây dựng pháo đài ở vị trí chiến lược này.

Sa thạch đỏ được vận chuyển từ miền biên viễn Rajasthan xa xôi và hơn 1.440.000 nhân công đã miệt mài ngày đêm để hoàn thành pháo đài tám năm sau đó - năm 1573.

Pháo đài đỏ với nhiều điện đài, công trình mãi đến giờ vẫn đỏ rực đã nhận thêm những sắc màu khác khi vua Shah Jahan, cháu nội Akbar, tu sửa biến thành hoàng thành. Rộng 380.000m2, chu vi 2,5km, hoàng thành được bảo vệ bởi bức tường đỏ cao 20m sừng sững bao quanh.

Những cung như Diwan-i-Am, Diwan-i-Khas... thì đã hết đỏ, lấp lánh ngà ngọc cẩm thạch, nổi bật chỉ tuyền trắng là những Khas Mahal, thánh đường Moti...

Không chỉ vậy, còn có Sheesh Mahal lung linh ghép hàng ngàn mảnh kính màu tạo những bức tranh đẹp cũng như nhiều điện đài khác phối hai sắc đá trắng đỏ tinh tế.

Tòa cung điện trắng thanh khiết giữa những đền đài sa thạch đỏ trong pháo đài Agra

Nhìn bề ngoài pháo đài có vẻ hơi thô qua bức tường thành đồ sộ. Nhưng bên trong, nét điêu khắc chạm trổ mềm mại, uyển chuyển, tinh xảo đến không ngờ dù trên sa thạch đỏ hay cẩm thạch trắng.

Từ những cột trụ mô phỏng đóa sen nâng đỡ tường trần đến các họa tiết chim thú hoa lá, lúc tạc trổ, khi cẩn chạm...

Tỉ mẩn tìm sẽ thấy nhiều nét tương đồng ở đây mà vua Shah sẽ mang sang Taj Mahal về sau. Tưởng thưởng thêm cho pháo đài là những khu vườn hoàng gia Mughal đến từ xứ Nghìn lẻ một đêm huyền thoại với cỏ hoa rực rỡ, hồ nước long lanh để đền đài khoe bóng.

Nhưng chấm phá, cộng thêm nét đẹp cho pháo đài đỏ không chỉ riêng mỗi kiến trúc mà còn là những câu chuyện ẩn sau đó.

Khác với bên Taj Mahal, khách viếng thăm pháo đài Agra chủ yếu là người Ấn

Ở nơi thương nhớ vọng về

Khách đến thành Agra thường vì nơi đây được ví như giọt lệ trên má trần gian Taj Mahal mỹ lệ. Khi tâm trí ta vẫn còn choáng ngợp với ngôi đền cẩm thạch lung linh đẹp trong từng ngày mùa, từng thời khắc như Taj Mahal thì quả tình là khó có sự công tâm để chiêm ngưỡng nét đẹp của nhiều di tích khác ở miền cố đô hoa lệ này.

Tôi đã mê mệt lê lết hết bình minh đến hoàng hôn ở Taj Mahal cũng như lang thang Ấn Độ đã lâu. Vì vậy được chia sẻ nhiều câu chuyện về cung điện đền đài. Trong những câu chuyện huyền hoặc này, pháo đài Agra không hề “kém chị kém em”.

Tôi chỉ thầm tiếc phải chi pháo đài Agra nằm ở miền khác, không gần Taj Mahal!

Nhưng nếu như vậy, Agra sẽ không có câu chuyện buồn, nét trầm chấm phá thêm cho vẻ đẹp lộng lẫy nhiều sắc của pháo đài kiêm nhiệm vị trí của một hoàng thành này.

Xây dựng từ lâu trước đó, pháo đài Agra chỉ trở nên lộng lẫy khi vị vua Shah cho tu sửa, xây mới bằng cẩm thạch.

Cũng với loại đá yêu thích và tình yêu mãnh liệt dành cho vợ, vị vua này xây dựng nên Taj Mahal - kỳ quan thứ tám thế giới mới.

Taj Mahal mờ mờ xa xa nhìn từ Agra

Cũng vì tình yêu quá sâu đậm, lòng sầu mãi tiếc thương người vợ quá cố, ông buông lỏng, lơ là việc nước trong suốt 20 năm dài xây dựng, tô điểm Taj Mahal.

Bị con trai lật ngôi phế truất, suốt tám năm cuối đời vua Shah bị giam giữ trong tòa tháp Musamman Burj ở một góc vắng của pháo đài Agra mà chính ông tu sửa trước đó.

Chẳng hiểu vô tình hay hữu ý, trong pháo đài Agra, Musamman Burj là nơi có góc nhìn toàn diện, quang đãng nhất về Taj Mahal, được chọn làm nơi giam cầm ông.

Hình ảnh vị vua già qua thời hoàng kim, vương triều bị lật đổ, con tiếm quyền, vợ yêu đã mất... cô đơn từ góc nhỏ pháo đài mênh mông, ngày đêm đau đáu hướng về nơi yên nghỉ của vợ. Gần gũi đó trong tầm mắt mà vẫn biền biệt cách xa suốt tám năm trời đằng đẵng làm lòng khách du chùng xuống thật sâu.

Nhưng khi đã rời xa, khi những hoa lệ xanh đỏ đã nhạt nhòa, tôi vẫn nhớ nhất những thời khắc một mình ở tòa lâu đài thương nhớ đó. Và chắc sẽ còn mãi nhớ rất lâu sau này.

Những cung điện nhỏ nhắn vẫn xinh xắn qua bao thời gian

Coi chừng “chặt chém” Cách thủ đô Delhi 200km, Agra nằm trong tam giác vàng của du lịch Ấn Độ (Delhi - Agra - Jaipur) nên rất nhiều tour du lịch Việt Nam đến đây. Tuy nhiên sẽ có rất ít thời gian dành cho pháo đài đỏ Agra nếu đi tour. Du khách có thể tự đi từ Delhi, rất nhiều chuyến xe lửa (20 chuyến từ Delhi/ngày), xe đò nhưng ít máy bay vì quá gần. Nếu ngại chen lấn trên phương tiện công cộng, nhiều tour mở ở Delhi bán vé xe hoặc mua tour mở đi bằng xe cao cấp từ các công ty du lịch. Hàng hàng lớp lớp điện đài, nhà thờ Hồi giáo với nhiều phong cách kiến trúc lộng lẫy trong pháo đài đỏ Agra Pháo đài đỏ Agra nằm cách Taj Mahal không xa lắm, nên nếu không muốn tốn tiền taxi có thể đi bộ, ngắm nghía thêm phố phường. Các khu khách điếm, lữ quán balô tập trung gần Taj Mahal bên cạnh những khách sạn lớn ở đây. Chỗ “bụi bặm” nhất chỉ từ 100.000 đồng/giường/phòng/đêm. Ăn uống cũng vậy. Nhưng dù là khu du lịch nổi tiếng, Agra cũng khá tai tiếng với nạn lừa lọc, nên cần cẩn thận khi mua bán, trả giá. Tốt nhất nên ghi ra trên giấy cụ thể khi mua bán và đi xe cộ. Vì du lịch hóa nên có nhiều món ăn Tây, Tàu nếu bạn không thích trải nghiệm món bản địa. Ngoài Taj Mahal, pháo đài đỏ Agra cũng còn nhiều di tích khác, như Fatehpur Sikri cũng là một di sản văn hóa thế giới... nên cần dành nhiều thời gian hơn là chỉ một ngày ở đây.

>> Xem thêm hình ảnh khu pháo đài đỏ Agra:

Tường thành và pháo đài

Một góc khu vực

Những chạm khắc tinh xảo trong pháo đài đỏ Agra

Đường nét kiến trúc Hồi giáo

Những cung điện bằng sa thạch đỏ cũng sắc nét và đẹp trong từng chi tiết nhỏ

Các cung đá trắng đẹp đến từng hàng cột

Phía sau bức tường thành sừng sững hơi thô là nhiều cung điện hoa lệ

Tường thành đỏ au