Xe chở rác ra vào bãi rác Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP.HCM - Ảnh: Hữu Khoa

Ông Võ Văn Đồng - cục trưởng Cục Giải quyết khiếu nại, tố cáo và thanh tra khu vực 3 (Cục 3 - Thanh tra Chính phủ) - cho biết sáng 14-2, đoàn công tác của Cục 3 công bố quyết định thanh tra theo một số nội dung trong đơn tố cáo của ông Đoàn Văn Đức (giám đốc Công ty cổ phần xây dựng giao thông Đức Hạnh) về dự án khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước (TP.HCM) "gây ô nhiễm môi trường làm thiệt hại nghiêm trọng ngân sách nhà nước".

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đức cho biết vào tháng 9-2016, ông gửi đơn tố cáo đến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về các vấn đề liên quan dự án khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước (bãi rác Đa Phước) do Công ty TNHH xử lý chất thải Việt Nam (VWS) làm chủ đầu tư.

Ông Đức nhận được thông báo của Phó thủ tướng Trương Hòa Bình về việc sẽ cho thanh tra làm rõ nội dung tố cáo của ông.

Theo tố cáo, ông Đức đề nghị thanh tra triệt để, toàn diện bãi rác Đa Phước để làm rõ các vấn đề sau:

1. Đơn giá xử lý rác là 16,4 USD/tấn được duyệt ngay từ đầu triển khai dự án gần 10 năm trước là rất cao so với mặt bằng giá xử lý rác chung. Đơn giá này có cơ sở khoa học, khách quan, phù hợp quy định hay không?

2. Thanh tra việc đầu tư, xây dựng đối với dự án có đúng quy định về việc góp vốn pháp định, lập và trình thẩm định đơn giá dự toán, công nghệ, kiểm định chất lượng công trình xây dựng.

3. TP cho xây dựng rồi lại quyết định đóng cửa bãi chôn lấp rác số 3 Phước Hiệp - Củ Chi, đưa rác về hết cho VWS độc quyền tiếp nhận rác của TP, gây thiệt hại rất lớn cho ngân sách.

4. UBND TP.HCM ứng trước cho chủ đầu tư bằng tiền ngân sách 9 triệu USD có đúng quy định?

5. Hiện khu xử lý rác Đa Phước nhận thêm 2.000 tấn rác của Phước Hiệp - Củ Chi khiến bãi rác quá tải, mùi hôi thối phát tán hàng chục cây số, khu dân cư Phú Mỹ Hưng không chịu nổi mùi hôi thối này.

6. Đề nghị kịp thời ngăn chặn, sớm đóng cửa khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước để tránh hậu quả về môi trường, ảnh hưởng đến dân cư trước mắt và lâu dài. Đồng thời cần giám định thiệt hại do ô nhiễm từ bãi rác Đa Phước để buộc chủ đầu tư phải đền bù thiệt hại cho người dân.

Dự án khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước nằm tại xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP.HCM trên diện tích 128ha với tổng vốn đầu tư 107,3 triệu USD. Giai đoạn 1 của dự án (tổng vốn hơn 32 triệu USD) được đưa vào hoạt động từ tháng 11-2007.

Dự án này đã thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận TP.HCM, thậm chí là gây tranh cãi với giá xử lý rác theo hợp đồng lên đến 16,4 USD/tấn, trong khi giá xử lý trung bình ở các dự án khác chỉ trên dưới 10 USD.

Theo phương án được duyệt, dự án bao gồm hạng mục nhà máy chế biến phân compost công suất 100 tấn/ngày, nhà máy tái chế rác thải 500 tấn/ngày, lượng rác chôn lấp không được vượt quá 3.000 tấn/ngày.

Tuy nhiên, cho tới nay VWS vẫn chưa thực hiện tái chế mà lượng rác nhận mỗi ngày đang hơn 5.400 tấn (gồm 3.000 tấn theo quy hoạch và 2.400 tấn điều chuyển từ dự án Củ Chi) để chôn lấp.