Từ ngày 1-8, Luật Đất đai sửa đổi sẽ có hiệu lực. Một trong những điểm mới của luật này đó là sẽ chặn đứng tình trạng xin dự án rồi ngâm năm này qua tháng nọ, xóa tình trạng lãng phí đất đai khi Nhà nước thu hồi đất.

Thu hồi đất để chống đầu cơ, doanh nghiệp phải làm dự án

Cụ thể, Luật Đất đai quy định đất được Nhà nước giao, cho thuê, cho phép chuyển mục đích sử dụng, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng 12 tháng liên tục kể từ khi nhận bàn giao trên thực địa hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án sẽ bị thu hồi. 

Trường hợp không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng, chủ đầu tư được gia hạn sử dụng không quá 24 tháng và phải nộp bổ sung cho Nhà nước khoản tiền tương ứng. Hết thời gian gia hạn, chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi mà không bồi thường.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Ngọc Hòa - chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM - cho biết điều quan trọng của quy định này đó là khắc phục được tình trạng đầu cơ, loại bỏ tình trạng phổ biến thời gian qua đó là xin dự án, nhận đất nhưng để trống thời gian dài, chờ khi sốt đất, kiếm nhà đầu tư khác "sang tay" kiếm lời.

Thay vào đó, doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư đã nhận đất phải thực hiện dự án, giúp cho nguồn lực đất đai được khai thác hiệu quả, nhanh chóng hơn.

"Chế tài rất mạnh" với doanh nghiệp

TS Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia - cho rằng đây là "chế tài rất mạnh" đối với doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp bỏ hoang, lãng phí tài nguyên đất đai hoặc thực hiện dự án nhưng không hoàn thành trong 48 tháng thì sẽ bị Nhà nước thu hồi mà không đền bù.

Trong khi đó, một doanh nghiệp bất động sản cho biết ngoại trừ những trường hợp muốn đầu cơ, chuyển nhượng dự án hoặc mua bán đất, trong thực tế sẽ có nhiều trường hợp khi bắt tay vào phát triển dự án sẽ gặp nhiều vướng mắc khiến thời gian kéo dài. Do đó, vị này cho biết quy định này sẽ khiến các doanh nghiệp phải chạy đua với thời gian để xây dựng dự án, tránh bị thu hồi.

Tương tự, ông Lê Hữu Nghĩa - tổng giám đốc Công ty Lê Thành - cho hay thực tế có những dự án triển khai mất rất nhiều năm, thậm chí lên đến 10 năm, do đó Nhà nước thu hồi đất, thu hồi dự án nếu đó là lỗi do doanh nghiệp gây ra. 

Còn nếu doanh nghiệp chứng minh được rằng đó không phải là lỗi của doanh nghiệp, mà đó là lỗi của các cơ quan thực thi pháp luật khiến dự án bị chậm tiến độ thì đương nhiên không thể thu hồi dự án.

"Doanh nghiệp bỏ ra hàng trăm, hàng ngàn tỉ, nhưng vì lỗi không phải của doanh nghiệp mà thu hồi sẽ là quy định bóp chết doanh nghiệp", ông Nghĩa nói.

Các luật Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản chính thức có hiệu lực từ 1-8

Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sẽ có hiệu lực từ ngày 1-8-2024, sớm hơn thời gian thông qua trước đó 5 tháng.